Leertaak 10.1 gehandicaptenzorg les 3

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Leertaak 10.1 Gehandicaptenzorg les 3

Inhoud van de les

Kenmerken van mensen met een EVB en ZEVB

Fases van Piaget en Timmer Huigens

Communicatie

Wat is je beeld bij mensen met een EVB?

Wat is je beeld bij mensen met een ZEVB

Ernstig meervoudig beperkt

Meervoudig complex gehandicapt

Ernstig meervoudig gehandicapt

Ernstig verstandelijke meervoudig beperkt

Zeer ernstig meervoudig beperkt

Sterg gedrag gestoord ernstig verstandelijke beperkt

EMG

MCG

EMB

EVMB

ZEMB

SGEVB

Wat is ZEMB

Er is gelijktijdig sprake van:

Een ernstige tot zeer ernstige verstandelijke beperking (cognitieve leeftijd 0- ongeveer 4 jaar)

      en
een of meer ernstige lichamelijke beperkingen:

• Motorisch
  
• Zintuiglijk; stoornissen van het zien, horen, tast en
  reukorgaan 
• Lichamelijke aandoeningen en ziekten
  
• Epilepsie
  
• Spijsvertering (reflux, obstipatie)
  
• Slikproblemen
  
• Longen
  
• Huidproblemen
  
• Slaapstoornissen
  

Daarnaast vaak ook:

Gedragsproblemen (verstoorde gehechtheid, frustratie en stress)

stoornissen in het ervaren en verwerken van prikkels

• Zintuigelijke informatie verwerking verloopt niet goed (bijv door slechtziendheid)
• te weinig zintuigelijke prikkels ervaren 
• te veel zintuigelijke prikkels ervaren (overgevoeligheid voor aanraken)

Oorzaken

Hersenbeschadiging

chromosomale afwijkingen

Ernstige infecties tijdens zwangerschap

Stofwisselingsziekten

Complicaties voor, tijdens of direct na de geboorte (zwaar trauma)

hersenvliesontsteking

Gevolgen

Sterk verminderde tot totaal afwezige zelfredzaamheid

Veel bijkomende stoornissen waardoor ontwikkeling nog moeizamer verloopt.

Ernstige beperkingen in mogelijkheden tot communiceren (mede door zintuiglijke beperkingen)

Ondervinden veel bijwerkingen van medicijngebruik

Negatieve wisselwerking van de beperkingen versterken elkaar (weinig compensatiemogelijkheden door ernst beperkingen)

Geef een voorbeeld van negatieve wisselwerking van de beperkingen.

Seksuele ontwikkelingsfasen

Orale fasen
Mond is erogene zone; alles in mond stoppen
(sigaretten peuken, onbegrensd drinken) Vaak dwangmatig

Anale fasen

Sluitspieren vormen erogene zone; ophouden van ontlasting,
smeren met poep (verf, etc)

Piaget Sensomotorische fase (ZEVB)

Piaget Pre operationele fase (EVB)

Wat is dit?

De lichaamsgebonden ervaringsfase (0-1,5jaar)

Omgeving wordt lichamelijk ervaren; zintuiglijk beleven van de werkelijkheid

Communicatie verloopt via lichaamstaal en klanken

Er is sprake van ervaren maar niet van betekenisgeving

Lichaamsgebonden ervaren komt tot uiting in stereotype gedrag (wiegen) en het oproepen van steeds dezelfde lichamelijke gewaarwordingen (masturberen)

Herkenning door herhaling, regelmaat

Korte contactmomenten (initiatief vaak van de begeleider)

Begeleiding: primaire zorg is belangrijk, belangrijk dat cliënten ervaringen opdoen, ontwikkelen van zelfvertrouwen en veiligheid.

Associatieve ervaringsfase (1,5 - 4 jaar)

Kan eenvoudige verbanden leggen tussen personen, zaken en gebeurtenissen.

Ontwikkelend begrip voor oorzaken en gevolg

Beginnende taalontwikkeling

Onderscheid IK-OMGEVING

Niet in een ander verplaatsen

Leert door herhaling en gewoontevorming; gevaar voor starheid/stereotiep gedrag

Contact is functioneel en op zichzelf gericht

Begeleiding: Veiligheid door vaste patronen, herkenbaarheid en voorspelbaarheid

Lichamelijke beperkingen (gevolgen)

Negatieve invloed op verstandelijke ontwikkeling (Piaget!) beperkt in het opdoen en verwerken van informatie

Negatieve invloed op taalontwikkeling

Negatieve invloed op motorische ontwikkeling

Negatieve invloed op sociale en emotionele ontwikkeling

Wordt minder gestimuleerd contact te zoeken

Onzekerheid en onveilig voelen. Frustratie, stress.

Negatieve invloed op zelfredzaamheid (nog afhankelijker)

Pijngrens

Communicatie op situatieniveau

Beleeft de situatie in het hier en nu, als de prikkels aanwezig zijn.

Geen bewuste herinnering van verbanden.

De situatie wordt telkens opnieuw ervaren, ondanks herhaling.

Voorbeeld zwemmen-zwembroek

Communicatie op signaal niveau

Herkenning van bekende dingen vanuit een bekende omgeving

Associaties zijn nog star, ingesteld op vaste patronen 

communicatieniveaus

Situatieniveau:

Lichaamsgebonden ervaringsfase

Het moment is belangrijk

Signaalniveau:

(overgang naar) associatieve ervaringsfase

voorwerpen, afbeeldingen, gebaren, enkele woorden

Totale communicatie

Ondersteun je woorden met:

Lichaamstaal

Geur

Kleur

Licht

Geluid

Beeldmateriaal (foto's, voorwerpen)

zonder contact geen
communicatie

Mensen met een ZEMB zijn het gelukkigst als ze in een gewone woonwijk wonen

Het is leuk als aan de muren van de woonkamer platen van kabouter plop hangen

Je geeft een man van 45 jaar oud met een ZEMB geen rammelaar meer om mee te spelen

Mensen met een ZEMB zijn het gelukkigst als ze de hele dag in hun eigen woning mogen blijven.

Wonen

Woonvormen (instellingsterrein, thomashuis etc)

Woonomgeving (locatie bijv. dorp, stad, drukke straat, bos )

Leefomgeving (groepsgrootte, inrichting etc.)

Dagbesteding

indruk dagbesteding 

snoezelen

Activiteiten

Omgeving/locatie

Wanneer 

Basiszorg

Kwaliteit van bestaan

Zeggenschap en inclusie

Structuur en voorspelbaarheid

Dilemma

Saskia Martron moeder van Kirsten EMB

Saskia Martron is de moeder van Kirsten, een ernstig verstandelijk gehandicapt meisje. Kirsten (18) verblijft sinds vijf jaar in woonvoorziening De Klaver 6 waar ze dankzij goede zorg in leven blijft. Kirsten's kwaliteit van leven is de afgelopen jaren flink achteruit gegaan.Haar moeder Saskia vindt de situatie van haar dochter ondragelijk en staat voor het dilemma of de kwaliteit van Kirsten's leven nog wel voldoende is. Maar als ouder heeft ze niet het recht hierover te beslissen.Ook artsen staan met hun rug tegen de muur, zolang een patiënt niet zelf aan kan geven of de geleden pijn ondragelijk is kan het leven niet beëindigd worden.