H3.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HAVO 4

3.1 De opkomst van de islam

Lesdoelen:

In deze les leer je:

- hoe de islam ontstond.

- hoe het Arabische rijk werd uitgebreid.

- hoe de Arabische samenleving en cultuur zich ontwikkelden.

- hoe de islam later in andere gebieden werd verspreid.

KA: - ontstaan en verspreiding van de islam.

Lees de bron. Wie, wat, waar en wanneer?

Lees de bron en bekijk jouw gevonden kenmerken.
Welk kenmerkend aspect past
bij deze bron?

HAVO 4

3.1 De opkomst van de islam.

Het ontstaan van de islam

Net als bij de andere monotheïstische godsdiensten is er weinig wetenschappelijke zekerheid over het ontstaan.

--> latere islamitische geschriften;

Mohammed was een Arabische handelaar. Hij kreeg rond 610 een visioen van de engel Gabriël. Mohammed was door Allah uitgekozen als de profeet en kreeg via de engel verzen van Allah door.

Heilige geschriften zijn opgeschreven in de Koran.

Vanaf de 13e eeuw zien we afbeeldingen van Mohammed.

Eerst als historisch figuur met gezicht.

Vanaf de 16e eeuw komt het beeldverbod op. Mohammed wordt vanaf dan o.a. gesluierd afgebeeld.

HAVO 4

3.1 De opkomst van de islam

Wortels met het joodse en christelijke geloof.

Overeenkomsten:

- Veel dezelfde verhalen en figuren in de heilige boeken.

- één almachtige god.

De islam was een godsdienst van heersers. Mohammed vluchtte in 622 naar Medina en veroverde hier de positie van geestelijk leider en wereldlijke machthebber. --> ontstaan islamitische staat.

In 630 gaf ook Mekka zich over aan Mohammeds gezag.

HAVO 4

3.1 De opkomst van de islam

Uitbreiding van het Arabische rijk

Na Mohammed zijn dood in 632 kozen de belangrijkste Arabische leiders een nieuwe politiek en geestelijk leider: kalief.

Eerste kaliefen breidden het Arabische rijk enorm uit (jihad). Tussen 632 en 650 onderwierpen ze het Perzische rijk en veroverde ze Syrië, Palestina en Egypte op het Byzantijnse rijk.

Rond 650 viel de expansie stil. 661 moord op kalief Ali -->

Soennieten  (meerderheid)             <-- -->                Sjiieten (minderheid)

Gesticht door                                                               Volgelingen Ali

de Omajjaden.

Kaliefschap erfelijk

HAVO 4

3.1 De opkomst van de islam

Uitbreiding van het Arabische rijk

Eind 7e eeuw begon de islamitische staat wederom gebieden te veroveren.

Centraal-Azië, Noord-Afrika en Al-Andalus (Spanje en Portugal).

Hoe konden de Arabieren hun rijk zo snel uitbreiden?​

- de Perzische en Byzantijnse rijken waren ernstig verzwakt​ door oorlogen en de pestepedemie.

- ze waren militair sterk door hun nomadisch bestaan​.

- ze waren door de islam niet meer verdeeld en streden voor hun geloof.​

- ze maakten kans op een rijke buit​.

- ze werden geholpen door de overwonnen volken.​

Mezquita Córdoba (Moskee in Spanje)

Binnenkant Mezquita

HAVO 4

3.1 De opkomst van de islam

3.1

De Arabische samenleving en cultuur

Versnippering binnen het Arabische rijk:

- 750 --> Abbasidenfamilie stichtten een nieuwe kaliefendynastie en verving de Omajjaden (Bagdad).

- één Omajjade vluchtte naar Córdoba en stichtte een onafhankelijk rijk (emir). Abd-al-Raham III riep zich in 929 uit tot kalief.

- 10e eeuw riepen sjieeten in Egypte een kalifaat uit (Caïro).

- De rest van het Arabische rijk verviel in verschillende koninkrijken (emir/sultans).

--> zij erkennen de opperheerschappij van kalief van Bagdad (weinig macht)

Abd-al-Raham III

HAVO 4

3.1 De opkomst van de islam

3.1

De Arabische samenleving en cultuur

Ondanks versnippering bleven delen van de Arabische wereld economisch en cultureel verbonden door:​

​

- welvarende landbouwstedelijke samenleving​

- bloeiende beschaving met Arabisch schrift en taal, islam als staatsgodsdienst​

- nieuwe architectuur met o.a. moskeeën: islamitische gebedshuizen​

- tolerantie van christendom en jodendom​

- overname van elementen van Perzische en Grieks-Romeinse cultuur​

- bevordering van de wetenschap​;

 'De inkt van de wetenschapper is meer waard dan het bloed van de martelaar'. 

Mohammed

Abbasidische wetenschappers

HAVO 4

3.1 De opkomst van de islam

3.1

Verdere verspreiding van de islam

Onder de Abbasiden stopte de politieke expansie, 

- maar wel verdere verspreiding islam:​ o.a. Afrika en Indonesië.

- einde Byzantijnse rijk (1453) door Ottomaanse veroveringen.

Vergroot de bron en lees het bijschrift. Breng de gebeurtenis in verband met het kenmerkend aspect uit deze paragraaf