Hoofdstuk 4 Nederlandse Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 4 Nederlandse Opstand

Waaraan denk je bij het woord Bourgondiërs?

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 1, 3, 4 en 5 van 4.2 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met onderstaande vraag:

Filips de Stoute kreeg door zijn huwelijk met Margaretha van Male het gewest Vlaanderen in handen. Noem een ander voorbeeld van hoe huwelijkspolitiek heeft bijgedragen aan gebiedsuitbreiding, en leg uit waarom dit zo effectief was.

Heb jij het goed begrepen?
Test je kennis!

Uit delen van welke landen bestonden de Lage Landen in de tijd van de Bourgondiërs? Slepen maar!

De Lage Landen.

België

Duitsland

Luxemburg

Nederland

Frankrijk

Engeland

Polen

Spanje

Wat deden de Bourgondiërs wel/niet om hun grondgebied te vergroten?

Wel

Niet

Erfenissen

Huwelijkspolitiek

Hertogen vermoorden

Veroveringen

Verdragen maken

Samenwerken

Wat hoort bij wat? 

Centralisatie

Particularisme

Steden mogen zelf hun regels bepalen

Één bestuur voor heel Nederland.

Centralisatie

Particularisme

Wat hoort bij wat?

Een centraal bestuur

Bestuur bij gewesten zelf

Filips de Goede

Eigen wetten en regels in gewest

Statenvergaderingen

Eigen munten

Heb jij het goed begrepen?
Test je kennis!

Tijd voor een overzicht van de familie van Maria. 

Sleep de juiste zinnen naar de juiste Bourgondiër. 

Flilips de goede

Karel de Stoute

Isabella van Bourbon

Maximiliaan van Oostenrijk

Moeder van Maria.

Vader van Maria.

Opa van Maria.

Man van Maria.

Heeft de Staten-Generaal opgericht.

Voerde veel dure oorlogen.

Vorst van het Habsburgse Rijk.

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 7 en 9 van 4.2 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met onderstaande vraag:

Filips de Goede stelde stadhouders aan en organiseerde de eerste Staten-Generaal. Leg uit hoe beide maatregelen bijdragen aan centralisatie en waarom dit niet populair was bij de gewesten.

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 10 en 11 van 4.2 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met onderstaande vraag:

Oefenopgave: Kijk naar de bepalingen uit het Groot Privilege. Noem twee bepalingen en leg uit hoe deze bepalingen ervoor zorgden dat de gewesten meer macht kregen.

Gebruik de tekst en bron 9.

Met de ondertekening van het Groot Privilege wordt de centralisatiepolitiek van Maria van Bourgondië beperkt.

Noem twee bepalingen uit bron 9 en leg aan de hand van deze twee bepalingen uit waarom hiermee de centralisatie beperkt wordt.

Waarom was het voor Karel V lastig om zijn wereldrijk te besturen?

Het grootste deel van het rijk van Karel V was opgebouwd uit gebieden die hij geërfd had. Deze gebieden vormden geen eenheid en dat maakte het besturen lastig. Om die reden startte Karel V met een centralisatiepolitiek.

Noem twee kenmerken van de centralisatiepolitiek van Karel V.

Gebruik de bron.
Karel V vervolgde de protestanten in de Nederlanden. Wat gebeurde er met hen?

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 1, 2 (niet de video kijken) en 3 van 4.3 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met onderstaande vragen:

· Noem drie gebieden waar Karel V regeerde.

· Welke drie raden vormden samen de Collaterale Raden, en waar hielden ze zich mee bezig?

Geen centralisatie

Centralisatie

Privileges

Ieder gewest dezelfde belastingen

Ieder gewest zijn eigen bestuur.

Karel V en Filips II

1 hoofdstad: Brussel

Willem van Oranje

Leg uit waarom de privileges van de gewesten in strijd waren met de centralisatie van Karel V.

Noem ten minste twee kritiekpunten die Luther had op de katholieke kerk

Karel V

Maarten Luther

Welk begrip hoort bij welke persoon?

Ketters vervolgen

95 stellingen

Karel V

Reformatie

Denken vanuit de bijbel

Keizer, landheer en koning

Paus bepaalt 

Katholiek

Protestant

Religie 

vervolgen 

Dominee (predikant)

Hervorming (Reformatie)

calvinisme

Godsdienst, geloof 

opsporen en gevangennemen 

leider van een protestantse kerkdienst 

protestants geloof volgens de ideeën van Calvijn 

verandering waarbij christenen de katholieke kerk wilden veranderen en zich afsplitsen van deze kerk 

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 4, 5 en 6 van 4.3 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met onderstaande vragen:

·Leerdoel 2: Ik kan beschrijven welke invloed de Reformatie had op de samenleving in de Nederlandse gewesten in de tijd van Karel V. Oefenopgave: Gebruik de tekst en bron 3 (kaart van religieuze stromingen). Beantwoord:

· Noem twee verschillen tussen de lutheranen en calvinisten.

· Leg uit waarom de ideeën van Calvijn veel aanhang kregen in Nederland.

Luther en Calvijn waren allebei hervormers, maar toch verschillen zij op verschillende punten van mening.

Toon dat aan, door: Met behulp van de bron te verduidelijken welke opvatting Luther heeft over het recht van een koning om te besturen en (zonder bron) uit te leggen hoe Calvijn daarover dacht.

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 8 en 9 van 4.3 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met onderstaande vragen:

Ik kan uitleggen waarom de bloedplakkaten en de inquisitie leidden tot onvrede in de Nederlandse gewesten. Oefenopgave: Lees de tekst over de bloedplakkaten en bekijk bron 5. 

Beantwoord:

· Wat waren de bloedplakkaten, en wat was het doel ervan?

· Waarom leidden de bloedplakkaten tot geschokte reacties?

Beantwoord de vraag en kijk zelf na.

Leg uit waarom de bloedplakkaten en de inquisitie leidden tot onvrede in de Nederlandse gewesten. Betrek in je antwoord de ideeën van Calvijn en de centralisatiepolitiek van Karel V.

Filips II volgde zijn vader Karel V op, hij wilde veel veranderingen doorvoeren. Welke veranderingen waren dat?

DE VERANDERINGEN 

VAN FILIPS II

Filips II gaat in Madrid wonen

Filips II wil zijn rijk centraal vanuit Duitsland besturen

Filips II geeft de Nederlandse edelen meer macht

Filips II wil zijn rijk centraal vanuit Spanje besturen

Filips II vervolgde de katholieken

Filips II maakt zijn halfzus Margaretha voogdes der Nederlanden

Filips II vervolgde de protestanten

Filips II gaat in Amsterdam wonen

Filips II maakt zijn vrouw Margaretha voogdes der Nederlandenekst

Filips II geeft de Spaanse ambtenaren meer macht

Voordelen van een centraal bestuur voor Filips II

Ambtenaren waren niet meer nodig. 

De adel in de Nederlanden zou meer macht krijgen. 

Filips II zou beter met de adel kunnen samenwerken.

Filips II zou beter met de adel kunnen samenwerken.

Filips II zou meer macht krijgen. 

Overal zouden dezelfde regels gelden.

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 1, 2 en 3 van 4.4 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met onderstaande vragen bij de leerdoelen:

Leerdoel 1: Ik kan de oorzaken van de onvrede onder de Nederlandse gewesten benoemen en uitleggen. Oefenopgave: Noem twee redenen waarom Filips II niet populair was in de Nederlandse gewesten. Leg uit hoe deze oorzaken bijdroegen aan de onvrede onder de Nederlandse edelen en burgers.

Leerdoel 2: Ik kan uitleggen wat het Smeekschrift der Edelen was en wat de gevolgen ervan waren. Oefenopgave: Leg uit wat het Smeekschrift der Edelen inhoudt. Noem één direct gevolg en één indirect gevolg van het Smeekschrift. Geef aan of deze gevolgen bedoeld of onbedoeld waren.

Waardoor groeide de ontevredenheid in Nederland?

Ontevredenheid groeide

Sleep onjuiste antwoorden in dit blok

Karel V wees Filips II aan opvolger.

De centralisatie-politiek werd voortgezet.

Filips II verhuisde van Brussel naar Spanje.

Filips II benoemde zijn halfzus als landvoogdes.

Filips II verkleinde de invloed van hoge adel.

Door de oorlogen waren de belastingen hoog.

De vrijheid van de stedelijke burgerij werd verkleind.

Protestanten werden fanatiek vervolgd.

De brandstapel draaide overuren

Beantwoord de vraag en kijk zelf na.

Leg uit waarom Filips II onpopulair was in de Nederlandse gewesten en hoe dit leidde tot de Beeldenstorm. Gebruik in je antwoord de begrippen Smeekschrift der Edelen, Beeldenstorm en onvrede.