H2.2B Het verloop van de oorlog - Miljoenen doden en gewonden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

H2: De Eerste Wereldoorlog

Het verloop van de oorlog

▶ Miljoenen doden en gewonden

Wat gaan we doen? 

1. Terugblik
2. Leerdoel
3. Instructie
4. Aan de slag
5. Volgende les

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik (nakijken §2A)
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les

15 min.

SOMtoday

• Lees de tekst 'De oorlog begint' op pg. 52.
  
• Maak opdracht 1 t/m 5 op pagina 53.

view.publitas.com

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel (H2 §2 B)
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les

10 min.

Leerdoel(en) 

1. Je kunt drie oorzaken noemen van het hoge                  aantal slachtoffers in de Eerste Wereldoorlog.

Begrippen:

• loopgraven

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie (H2 §2B)
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les

20 min.

Oorzaken WOI

Aanleiding WOI

Moord op Franz Ferdinand

Nationalisme

Frans-Duitse 

Oorlog

Modern imperialisme

Militarisme

Bondgenootschappen

Koppel elke afbeelding aan een van de oorzaken van de Eerste Wereldoorlog.

militarisme

modern imperialisme

nationalisme

bondgenoot-

schappen

Tijdens WOI staan de Centralen en 

de Geallieerden tegenover elkaar.

Sleep de gebeurtenissen die 

te maken hebben met deze 

verdeling naar de juiste plek.

Hier werd de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije vermoord

Dit land was de grote bondgenoot van Servië. 

Hier vond de aanleiding voor WOI plaats

Dit land koesterde wraakgevoelens voor het Duitse keizerrijk sinds de vorige oorlog

Dit land opende als eerste de aanval op het vijandige bondgenootschap

Dit land beschuldigde Servië van terrorisme

Dit land garrandeerde de neutraliteit van België. 

Deze veelvolkerenstaat werd de 'Zieke man van Europa' genoemd omdat verschillende gebieden zich hiervan losmaakten.  

Lieutenant John W. Gamble

7 minuten

Kijkvragen:

• Hoe was het leven in de loopgraven?
• Welke nieuwe technieken maakten WOI zo dodelijk?

Hoe was het leven
in de loopgraven?

Welke nieuwe technieken
maakten de Eerste Wereldoorlog
tot een 'moderne' oorlog?

Loopgravenoorlog

Het Von Schlieffenplan mislukt: de opmars 

van Duitsland loopt vast in Noord-Frankrijk en België

Aan beide kanten van het front worden loopgraven gegraven

Loopgraven (1)

• De wapens zijn zo krachtig geworden, dat vechten op een open veld zelfmoord zou zijn

• Loopgraven zorgen voor meer beschutting

• In totaal wordt er aan het Westfront 40.000km aan loopgraven aangelegd

Loopgraven (2)

• De loopgraven zijn gegraven in een zig-zag-vorm: hiermee voorkom je dat een inslag van een granaat (nog meer) slachtoffers kan maken

• Om aanvallen moeilijker te maken wordt gebruik gemaakt van mijoenen kilometers prikkeldraad

• Loopgraven worden uitgebreid met complete ondergrondse kamers

Loopgraven (3)

• Generaals geloven dat massale aanvallen vanuit de loopgraven effectief zijn. Dit is maar zelden het geval: soldaten worden kannonenvoer
  

• Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

http://www.bbc.co.uk/schools/0/ww1/

360˚ video van een loopgraaf

Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Vier jaar lang vanuit de loopgraven kijken naar 

hetzelfde stuk, kapotgeschoten, niemandsland...

Nieuwe wapens

• Om de loopgravenoorlog te doorbreken worden uitvindingen gedaan die zorgen voor nieuwe wapens.

• Naast generaals bepalen ook steeds meer wetenschap en techniek het verloop van de oorlog.

• De Eerste Wereldoorlog wordt 'de oorlog van de uitvinders'

Gifgas

Gif- of strijdgassen moesten ervoor zorgen

dat de vijand, in paniek, de loopgraven zouden verlaten

De meeste gasaanvallen waren door het gebruik van 

gasmaskers steeds minder dodelijk voor de soldaten, 

maar zorgde voor brandwonden, tijdelijke blindheid en angst

Luchtschepen

Om het slagveld beter te kunnen observeren,

gebruikte men luchtschepen om de ligging

van de vijandelijke loopgraven te achterhalen.

Behalve voor observatie werden Zeppelins (type Duitse luchtschepen) 

ook gebruikt voor bombardementen (op Antwerpen en Londen)

Vliegtuigen

Om voor een echte doorbraak in de oorlog te zorgen,

zijn de eerste vliegtuigen nog te primitief.

Toch beleeft de wereld de eerste luchtgevechten

en bombardementen.

Vlammenwerpers

Net als gifgas moet de vlammenwerper

voor paniek bij de vijand zorgen.

Brandende benzine wordt, soms over afstanden

van honderden meters, over het slagveld gespoten

Tanks

Hoe kom je levend bij de loopgraven van de vijand?

Bouw een rijdend stalen harnas om je heen!

Omdat de ontwikkeling ervan zeer geheim was, 

gebruikten de Britten de term 'tank', van watertank. 

Zelfs de arbeiders geloofden dat ze mobiele watertanks maakten.

Duikboten

Duikboten bestonden al sinds de 19e eeuw, maar in  de Eerste Wereldoorlog werden ze voor het eerst (met name door Duitsland) massaal ingezet.

De Duitsers probeerden met de Onbeperkte Duikbotenoorlog (1915/1917) alle schepen (oorlogs-, koopvaardij- en passagiersschepen) tot zinken te brengen

Gevolgen

• De nieuwe wapens en oorlogsvoering laten zichtbare en onzichtbare verwondingen achter

• Van de mannen met de kapotgeslagen gezichten...

• ...tot zware psychische klachten, vaak omschreven als Shellshock

0

Vóór en ná:

om de verminkte mannen toch nog een leven te kunnen bieden...

...werd driftig geëxperimenteerd met plastische chirurgie en maskers

Trench Foot

Omdat de soldaten langdurig met dezelfde laarzen en sokken 

in de vocht en modder moeten staan, 

gaan hun voeten opzwellen, infecteren en vervolgens afsterven.

Meestal is amputatie de enige oplossing voor loopgraafvoeten

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag (H2 §1B)
   
5. Volgende les

15 min.

Aan de slag 

1. Lees 'Miljoenen doden en gewonden' op pagina 54.
2. Maak opdracht 6 t/m 11 op pagina 55.
3. Optioneel: Lees de tekst van §2C op pagina 56.

Eindtijd noteren op whiteboard

Video

In Europa

1916 | Gruwelijke gezichten van WOI

Waardoor waren de 'moderne' wapens in deze oorlog vooral mogelijk?

1. Modern Imperialisme
2. Nationalisme
3. Industriële Revolutie
4. Bondgenootschappen

Waarom mislukt het Von Schlieffenplan?

1. De Duitsers hebben niet genoeg tanks en de Russen zijn te sterk
2. De Russen mobiliseren sneller dan verwacht en de Duitsers kunnen Frankrijk niet verslaan
3. De Belgen hebben te veel soldaten en het is te modderig
4. De Fransen mobiliseren sneller dan verwacht en hebben geheime wapens

Het oostfront

Het Russische leger was ontzettend groot, maar ook ontzettend slecht bewapend.

Bedenk waarom!

Duitsland won verschillende veldslagen, waarbij vooral 

veel Russische soldaten 

om het leven kwamen.

Bedenk een gevolg!

Waarom is de Eerste Wereldoorlog een 'Wereldoorlog'?

1. Er werd in heel veel verschillende landen gevochten
2. Heel Europa was in oorlog
3. Er werd gevochten op meerdere continenten in de wereld
4. De hele wereld kreeg nieuws over de oorlog

Zijn onderstaande zinnen over de Eerste Wereldoorlog 'juist' of 'onjuist'? 

Juist

Onjuist

De Eerste Wereldoorlog staat bekend als ‘loopgravenoorlog’.

Er vielen weinig menselijke slachtoffers.

Nederland deed niet mee aan de Eerste Wereldoorlog.

Er werd gebruikgemaakt van nieuwe wapens zoals raketten en straaljagers.

Rusland hoorde bij het centrale bondgenootschap

Leerdoel(en) 

1. Je kunt drie oorzaken noemen van het hoge aantal slachtoffers in de Eerste Wereldoorlog.

• 1
• 2
• 3

Begrippen:

• loopgraven

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les (H2 §2C, SOM)

05 min.