Thema 4 BS 3 en 4 Beenverbindingen en Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Beenverbindingen

Weet je het nog? 

Het skelet bestaat uit beenderen. 

In totaal hebben volwassenen 206 beenderen. 

Hoofd, romp en ledematen.

Botgroepen.

Schedel             Romp          Ledematen

Samenstelling van botten

Kalk ( voor de stevigheid)

Lijmstof ( buigzaam)

Kraakbeen

Wat is een wervelkolom?

1. Ribben en borstbeen
2. Hals- borst- en lendenwervels
3. Schouderbladen en sleutelbeen
4. Heiligbeen en staartbeen

Wat leer je vandaag?

- Je kunt vier beenverbindingen beschrijven.

- Je kunt de bouw van een gewricht beschrijven.

- Je kent het verschil tussen een kogelgewricht en een scharniergewricht.

Beenverbindingen 

Er zijn verschillende verbindingen. 

vergroeiing - naadverbinding - kraakbeenverbinding - gewricht

Naadverbinding

Je schedelbeenderen zijn verbonden met een naadverbinding. 

De naden zijn kronkelig.

Bij een baby zitten de schedelbeenderen nog niet helemaal aan elkaar gegroeid.

Dit noemen we fontanel. 

Er is dan nog een beetje beweging tussen de schedelbeenderen mogelijk. 

Er is geen beweging mogelijk. 

Kraakbeenverbinding

Wanneer twee botten met kraakbeen verbonden zijn, noemen we dit een kraakbeenverbinding.

De ribbenkast en ruggenwervel zijn hier voorbeelden van. 

Er is weinig beweging mogelijk

Bouw van een kogelgewricht

1. Gewrichtskogel en kom
2. Gewrichtskapsel
3. Gewrichtssmeer
4. Kapselbanden
5. Kraakbeenlaagje

Gewrichten

Gewrichten zijn ook een verbinding tussen 2 beenderen. 

Je hebt 3 soorten:

kogelgewricht

scharniergewricht

rolgewricht

kogelgewricht

De kop van het bot beweegt in de kom van het andere bot. 

Voorbeelden:

schouder - heup 

Er is veel beweging mogelijk. 

Scharniergewricht

Een scharniergewricht kan botten alleen maar laten buigen of strekken. 

voorbeeld: knie, elleboog

Er is veel beweging mogelijk. 

Nr. 1. van afbeelding 1 is de gewrichtskogel

1. Waar
2. Niet waar

De ribben en het borstbeen zijn verbonden door gewrichten.

1. Waar
2. Niet waar

Hoe zit het staartbeen vast aan het heiligbeen?

1. naden
2. vergroeid
3. kraakbeen
4. gewrichten

Welke beenverbindingen zijn beweeglijk?

1. 2 en 3
2. 1 en 2
3. 1 en 3

Botten kunnen op verschillende manieren verbonden zijn. Noem de 4 beenverbindingen.

Wat is de functie van gewrichtssmeer?

1. Slijtage voorkomen
2. Splinteren voorkomen
3. Schok voorkomen
4. Soepeler laten bewegen

Een naadverbinding is ...

1. een beetje beweeglijk.
2. beweeglijk.
3. niet beweeglijk.

Een kogelgewricht zit in je

1. onderarm en onderbeen.
2. schouder en heup.
3. opperarmbeen en ellepijp.

Hoe noem je het bot dat met een kogel vast zit in de kom van de heup?

1. opperarmbeen
2. dijbeen
3. ellepijp
4. spaakbeen

Spieren 

Het skelet maakt beweging mogelijk. Daarvoor zijn ook spieren nodig. Spieren zitten aan je botten vast. Spieren en skelet zorgen samen voor bewegingen. Alle spieren samen vormen het spierstelsel. 

Welke onderdelen van het skelet horen bij elkaar?Sleep de blauwe vakken naar de juiste rode. 

Controleer hier of je het goed hebt. 

Bekken

Borstkas

Schoudergordel

Heupbeenderen en heiligbeen

Ribben, borstwervels, borstbeen

Schouderblad en sleutelbeen

spieren

Hier zie je het spierstelsel.

Je ziet hier een kuitspier en botten in een been. De kuitspier zit met pezen vast aan de botten. De plek waar een pees aan een bot zit, heet aanhechtingsplaats. Een pees kan zich niet samentrekken en ook niet uittrekken. Een spier kan dat wel. Als de kuitspier zich samentrekt, wordt hij korter. Hij trekt dan de aanhechtingsplaatsen naar elkaar toe. Hierdoor ontstaat een beweging. 

Werking van een spier

Samentrekken van een spier:

• Spier wordt korter
• Spier wordt dikker
• De afstand tussen 2 aanhechtingsplaaten wordt kleiner
• Er vind veel verbranding plaats (meer zuurstof en brandstof nodig)

armspieren

Om de arm te buigen moet je

1. de biceps aanspannen
2. de triceps aanspannen
3. de biceps ontspannen
4. de biceps en de triceps aanspannen

Tonie zegt dat antagonisten spieren zijn die elkaar tegenwerken.

Eya zegt dat antagonisten spieren zijn waarvan het samentrekken een tegengesteld effect heeft.

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. Tonie waar Eya niet waar
4. Tonie nietwaar Eya waar

Aan de slag

- maken basisstof 3 en 4 Thema 4