Par. 2 De kracht van rivieren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo lwoo, b
• Leerjaar 2

Par. 2 De kracht van rivieren

Leerdoelen par. 2

• Je weet wat erosie en sedimentatie is.
• Je kunt erosie door een rivier beschrijven en een V-dal op een afbeelding herkennen.
• Je weet wat het verschil is tussen de bovenloop, middenloop en benedenloop van een rivier.
• Je kunt uitleggen wat sedimentatie te maken heeft met de stroomsnelheid  van het rivierwater
• Je kunt uitleggen wat een stroomgebied is en hoe water in een rivier terecht komt
• Je kunt met een afbeelding de waterkringloop beschrijven

Een rivier stroomt van de bron naar de zee

1. Waar
2. Niet waar

Welke rivieren ken jij?

Wat weet jij (al) over rivieren?

Erosie =

Uitschurende werking van water, wind en ijs.

Sedimentatie = 

het neerleggen van materiaal door wind, water en ijs.

Rivier

• Stroomt  van de bron naar de zee. 
  
  
• De rivier de Rijn:
  - Begint hoog in de Alpen
  - Eindigt in de zee bij Nederland 

Opbouw rivier in 3 stukken

Water stroomt snel -> veel erosie

Diepe V-dalen

Water stroomt langzamer-> minder erosie -> minder insnijding

Breed dal

Meanders in rivier

Water stroomt langzaam -> veel sedimentatie -> veel splitsingen

Er ontstaat een delta (Δ)

Bovenloop

Is het eerste deel van de rivier

• Smal naar steeds breder
• Door smeltwater en neerslag
• Stroomt snel door reliëf
• neemt veel materiaal mee
• Veel erosie 
• Vorming V-dalen

V-dal 

• Snelle stroomsnelheid 
• Veel erosie -> veel materiaal 
•  Rivieren schuren in hun bovenloop  dalen uit in de vorm van een V

Middenloop

Is tussen de bovenloop en benedenloop 

•  stroomsnelheid lager
• Nog steeds erosie, maar ook neerleggen van sediment 

Benedenloop 

Laatste deel tot aan de monding in de zee. 

• Brede rivier door water uit zijrivieren 
• weinig reliëf: trage stroming, wijde bochten
• veel sedimentatie: eerst grind, later zand klei 

Bovenloop

Benedenloop

Middenloop

Bovenloop

Benedenloop

Middenloop

Stroomgebied 

= het gebied dat afwatert op een rivier 

Water uit de bovenloop uit andere landen naar de benedenloop van een rivier. 
- kan uit verschillende landen komen. 

Kringloop van het water

Water verdampt boven zee

Warme, vochtige lucht stijgt op en koelt af

De waterdamp condenseert. Ontstaan wolken

Wind brengt wolken boven land 

Valt neerslag: een deel regen, een deel sneeuw 

Deel smelt- en regenwater infiltreert in de grond, en een deel verdampt

Water stroomt via rivieren, meren en grondwater terug naar zee

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Stap 6

Stap 7

Koppel  de uitleg aan het begrip

Het gebied dat afwatert op een rivier 

Een rivier wordt uitgesneden door

Het neerleggen van materiaal door water, ijs en wind

De verplaatsing van water, waarbij het overgaat in de fases vast, vloeibaar en gas

Stroomgebied

Erosie 

Sedimentatie

Waterkringloop