SCC Samengestelde zinnen

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Wat is de pv in de volgende zin?
"Ik vraag wat geld te leen."

Wat is de pv in de volgende zin?
"Peter kwam vandaag moe naar school en hij was zijn rugzak vergeten."

Soorten zinnen

Enkelvoudige zin: 1 pv + 1 o

=> Ik studeer in het weekend. 

Samengestelde zin: meerdere pv's en o

=> Ik studeer in het weekend want ik wil goede punten halen.

Enkelvoudige of samengestelde zin?

'Petra wil graag met haar moeder tennissen'

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Enkelvoudige of samengestelde zin?

'Ik ben moe en ik heb geen zin om te gaan trainen.'

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Verander tijd: 'Ik was moe en had geen zin om te gaan trainen'.

'Ben' en 'heb' veranderen, dus 2 persoonsvormen, dus samengestelde zin. 

Merk op dat in allebei de zinnen het onderwerp naast de persoonsvorm staat. Het zijn dus allebei hoofdzinnen. 

"Haar vriendinnen zijn bezorgd, maar ze denken dat Maud naar het dorp is gelopen."
Wat is de pv?

"Haar vriendinnen zijn bezorgd, maar ze denken dat Maud naar het dorp is gelopen."

=> haar vriendinnen zijn bezorgd

=> ze denken dat Maud naar het dorp is gelopen

                       Dit zijn twee gelijkwaardige delen 

+

                      pv en onderwerp staan naast elkaar

+ 

                                 'maar' als voegwoord 

"Marie vond haar in een café omdat ze naar het toilet moest."
Wat is de pv?

"Marie vond haar in een café omdat ze naar het toilet moest." 

=> Marie vond haar in een café

=> ze naar het toilet moest 

         Het tweede deel moet aangepast worden om correct te zijn

+       pv en onderwerp staan niet naast elkaar (2e zin)

+       2de zin geeft meer uitleg over de 1ste (bijzin - hoofdzin)

+       'omdat' als voegwoord 

           Nevenschikking

= een samengestelde zin met gelijkwaardige delen.

-   pv en o naast elkaar

-   voegwoorden: en, of, maar, 

    want, dus, ...

-    leestekens (, / ; / : ) 

=> Wij gingen naar Brussel en we kochten een broodje.

            Onderschikking

= de ene zin geeft meer uitleg over de andere zin

-   o en pv niet naast elkaar (in
     bijzin)

-    voegwoorden: als, omdat,
      dat, die, of, toen, terwijl, ...

=> Wij gingen naar Brussel omdat we een broodje wouden. 

Nadat we gescoord hadden, gaven we elkaar een knuffel.

1. nevenschikking
2. onderschikking

We scoorden en (we) gaven elkaar dan een knuffel.

1. Nevenschikking
2. Onderschikking

Omdat ik niet goed zie, moet ik een bril dragen.

1. nevenschikking
2. onderschikking

Neem je al je boeken mee naar de klas of laat je er in je locker?

1. Nevenschikking
2. Onderschikking

Welk soort zin is dit?
"De vakantie deed zo veel deugd!"

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin met onderschikking
3. Samengestelde zin met nevenschikking

"De vakantie deed zo veel deugd, maar gelukkig is het nu weer school!"

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin met onderschikking
3. samengestelde zin met nevenschikking

"Ik verveelde me en ik miste mijn vrienden."

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin met onderschikking
3. samengestelde zin met nevenschikking

"Omdat ik goed uitgerust ben, kan ik weer keihard werken voor school."

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin met onderschikking
3. samengestelde zin met nevenschikking

"Toen ik arriveerde, waren mijn vrienden er al."

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin met onderschikking
3. samengestelde zin met nevenschikking