5.7 Grammatica: bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Lezen

Herhalen

1. Wat is het verschil tussen een spreekwoord en een uitdrukking?
   
   
2. Wat is waar over deze woordgroepen: op dreef zijn - in de vingers hebben - op peil blijven
   
   A: Eén is een spreekwoord, de andere twee zijn uitdrukkingen.
   B: Het zijn alle drie spreekwoorden. Daarvan veranderen de woorden nooit.
   C: Het zijn alle drie uitdrukkingen. Je mag de woorden veranderen in een zin.

Huiswerk

Blz. 104:

• Opdracht 15c:
  5 spreekwoorden en uitdrukkingen. Schrijf de betekenis op.
  
  
• Schrijf één spreekwoord of uitdrukking op die jij vaak gebruikt.

Huiswerk

1) Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel.

    

Huiswerk

1) Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel.

     Zonder toezicht wordt er van alles gedaan wat niet mag.

2) Krakende wagens rijden het langst.

   

Huiswerk

1) Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel.

     Zonder toezicht wordt er van alles gedaan wat niet mag.

2) Krakende wagens rijden het langst.

     Mensen die vaak ziek zijn, worden vaak toch heel oud.

3) Je uit de naad werken.

    

Huiswerk

1) Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel.

     Zonder toezicht wordt er van alles gedaan wat niet mag.

2) Krakende wagens rijden het langst.

     Mensen die vaak ziek zijn, worden vaak toch heel oud.

3) Je uit de naad werken.

     Heel hard werken

4) Van een mug een olifant maken.

   

Huiswerk

1) Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel.

     Zonder toezicht wordt er van alles gedaan wat niet mag.

2) Krakende wagens rijden het langst.

     Mensen die vaak ziek zijn, worden vaak toch heel oud.

3) Je uit de naad werken.

     Heel hard werken

4) Van een mug een olifant maken.

     Iets veel belangrijker maken dan het is, iets erger doen lijken dan het is.

5) Beter één vogel in de hand, dan tien in de lucht.

   

Huiswerk

1) Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel.

     Zonder toezicht wordt er van alles gedaan wat niet mag.

2) Krakende wagens rijden het langst.

     Mensen die vaak ziek zijn, worden vaak toch heel oud.

3) Je uit de naad werken.

     Heel hard werken

4) Van een mug een olifant maken.

     Iets veel belangrijker maken dan het is, iets erger doen lijken dan het is.

5) Beter één vogel in de hand, dan tien in de lucht.

     Je kunt beter tevreden zijn met wat je hebt, dan te verlangen naar de vele dingen die je 

     misschien nooit zult krijgen.

H 5.7: Grammatica

DOEL:

• Je weet wat een bijwoordelijke bepaling is.
  
• Je kan een bijwoordelijke bepaling herkennen..
  

H 5.7: Grammatica

Deze zinsdelen ken je al:

• werkwoordelijk gezegde
• onderwerp
• lijdend voorwerp
• meewerkend voorwerp

Voorbeeld:      Luuk heeft zijn enkel verstuikt.

H 5.7: Grammatica

Deze zinsdelen ken je al:

• werkwoordelijk gezegde
• onderwerp
• lijdend voorwerp
• meewerkend voorwerp

NIEUW: bijwoordelijke bepaling

Voorbeeld:    Luuk heeft tijdens de wedstrijd zijn enkel verstuikt.

                           Luuk heeft zijn enkel op het voetbalveld verstuikt.

H 5.7: Grammatica

Een bijwoordelijke bepaling is een zinsdeel dat extra informatie geeft.

Er zijn verschillende soorten bijwoordelijke bepalingen:

• tijd                           (wanneer?)
  
• plaats                     (waar?)
  
• middel                   (waarmee?)
  
• oorzaak/reden   (waarom? waardoor?)
  
• hoeveelheid        (hoeveel?)
  
• richting                 (waarheen?)
  
• hoedanigheid    (hoe?)
  

andere werkwoorden met vaste voorzetsels?

H 5.7: Grammatica

Een bijwoordelijke bepaling is een zinsdeel dat extra informatie geeft.

Er zijn verschillende soorten bijwoordelijke bepalingen:

• tijd                           (wanneer?)
  
• plaats                     (waar?)
  
• middel                   (waarmee?)
  
• oorzaak/reden   (waarom? waardoor?)
  
• hoeveelheid        (hoeveel?)
  
• richting                 (waarheen?)
  
• hoedanigheid    (hoe?)
  

Voorbeeld:
Luuk heeft tijdens de wedstrijd zijn enkel verstuikt.
Luuk heeft zijn enkel op het voetbalveld verstuikt.

andere werkwoorden met vaste voorzetsels?

H 5.7: Grammatica

Oefenen!

Ga naar blz. 116.

• Maak opdracht 6.
• Ben je klaar? Ga verder met opdracht 9 (= huiswerk).
  

Lezen

Herhalen

Vragen:

1. Wat is een 'bijwoordelijke bepaling'? Leg in eigen woorden uit.
2. Op welke vragen kan een bijwoordelijke bepaling antwoord geven? Geef vijf voorbeelden.
3. Waarom benoem je eerst pv, wg, o, lv en mv en pas daarna de bijwoordelijke bepaling?
4. Heeft elke zin een bijwoordelijke bepaling?
   

Huiswerk

blz. 118, opdracht 9 (d-f)

Huiswerk

Huiswerk

Dicteewoorden:

1.  
2.  
3.  
4.  
5. 
   

Huiswerk

Dicteewoorden:

1.  egoïstisch
2.  kopiëren
3.  's ochtends
   
4.  smeuïg
5. vwo'er
   

H 5.7: Grammatica

DOEL van vandaag:

• Je kan in een tekst de bijwoordelijke bepalingen herkennen.

H 5.7: Grammatica

blz. 117, opdracht 7

H 5.7: Grammatica

Ga naar opdracht 8:

- Maak de opdracht direct in het boek of in je eigen schrift.

- Je werkt bij deze opdracht in tweetallen.

Lezen

Toets H4 bespreken

Herhalen: bijwoordelijke bepaling

andere werkwoorden met vaste voorzetsels?

Herhalen: bijwoordelijke bepaling

Een bijwoordelijke bepaling is een zinsdeel dat extra informatie geeft.

Er zijn verschillende soorten bijwoordelijke bepalingen:

• tijd                           (wanneer?)
  
• plaats                     (waar?)
  
• middel                   (waarmee?)
  
• oorzaak/reden   (waarom? waardoor?)
  
• hoeveelheid        (hoeveel?)
  
• richting                 (waarheen?)
  
• hoedanigheid    (hoe?)
• (rest)
  

andere werkwoorden met vaste voorzetsels?

Herhalen: bijwoordelijke bepaling

Een bijwoordelijke bepaling is een zinsdeel dat extra informatie geeft.

Er zijn verschillende soorten bijwoordelijke bepalingen:

• tijd                           (wanneer?)
  
• plaats                     (waar?)
  
• middel                   (waarmee?)
  
• oorzaak/reden   (waarom? waardoor?)
  
• hoeveelheid        (hoeveel?)
  
• richting                 (waarheen?)
  
• hoedanigheid    (hoe?)
• (rest)
  

blz. 114, opdr. 1, zin a:

Heb jij op dit moment een speciaal iemand

in je leven?

andere werkwoorden met vaste voorzetsels?

Herhalen: bijwoordelijke bepaling

Een bijwoordelijke bepaling is een zinsdeel dat extra informatie geeft.

Er zijn verschillende soorten bijwoordelijke bepalingen:

• tijd                           (wanneer?)
  
• plaats                     (waar?)
  
• middel                   (waarmee?)
  
• oorzaak/reden   (waarom? waardoor?)
  
• hoeveelheid        (hoeveel?)
  
• richting                 (waarheen?)
  
• hoedanigheid    (hoe?)
• (rest)
  

blz. 114, opdr. 1, zin b:

De meeste mensen wensen nog steeds

liefde op het eerste gezicht.

andere werkwoorden met vaste voorzetsels?

Herhalen: bijwoordelijke bepaling

c) Volgens het blad Quest kun je verliefdheid ook 'afdwingen'.

d) Werk met een onbekend iemand een vragenlijst van 36 vragen af.

e) Daarna kijk je vier minuten lang heel intens naar elkaar.

f) Veel proefpersonen voelden na afloop vlinders in hun buik.

andere werkwoorden met vaste voorzetsels?

blz. 117, opdracht 7