PV en VD in samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 2

Welkom 

LESDOEL: 

Je leert: 

• de persoonsvormen en voltooid deelwoorden in samengestelde zinnen spellen

DOEL

- je weet hoe je de persoonsvorm vindt

- je kent de stam van een werkwoord

- je kunt de persoonsvorm in de tt goed spellen

- je kunt de persoonsvorm in de vt goed spellen

- je kunt het voltooid deelwoord goed spellen

spelling van de persoonsvorm  en het voltooid deelwoord

Er zijn 3 verschillende werkwoordsvormen :

      het hele werkwoord: raken

      de persoonsvorm: Ik raak de bal.

        

       het voltooid deelwoord: Ik heb de bal geraakt

1

2

3

                            

                            Persoonsvorm vinden – manier 1 

                            Als je de zin vragend maakt, komt de                              persoonsvorm (pv) voorop te staan. 

                  Maaike gaat naar de Action. 

                  Gaat Maaike naar de Action? 

                       

                  Gaat = pv

1

                            

                            Persoonsvorm vinden – manier 2 

                            Als je de zin in een andere tijd zet,                                    verandert de persoonsvorm (pv) mee.

 

                 Maaike kijkt naar het journaal. 

                 Maaike keek naar het journaal. 

                                    Keek = pv

2

                       Persoonsvorm vinden – manier 3 

                       Je kunt ook het getal van de zin                                         veranderen. Je verandert de zin dan                                 van enkelvoud naar meervoud, of                                       andersom. De persoonsvorm (pv)                                       verandert mee. 

        Maaike drinkt een kopje thee. 

        Maaike en Tim drinken een kopje thee. 

                           drinkt = pv

3

Wij hebben gisteren hardgelopen.
Persoonsvorm?

1. wij
2. hebben
3. hebben hardgelopen
4. gisteren

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
Wij halen morgen een hond uit het asiel.

1. hond
2. morgen
3. wij
4. halen

wat is de persoonsvorm:
Jacob wil heel graag gamen.

1. Jacob
2. gamen
3. wil
4. graag

Vorig jaar brandden tijdens de Kerstviering honderden lampjes.

____________

1. Persoonsvorm
2. Hele werkwoord
3. voltooid deelwoord

Omdat jullie gisteren na het eten in het restaurant ziek werden, hebben jullie nu recht op een schadevergoeding, vinden jullie ook niet?

_______

1. Persoonsvorm
2. Hele werkwoord
3. voltooid deelwoord

De persoonsvorm is altijd een werkwoord.

1. waar
2. niet waar

De pv ziet er in de tegenwoordige tijd zo uit: 

enkelvoud stam                   ik loop, loop ik? loop jij?

enkelvoud stam + t             jij/u loopt, hij/zij/het loopt

meervoud

hele werkwoord                  wij lopen, jullie lopen, zij lopen

Let goed op of je ev of mv moet schrijven. 

Kijk hiervoor naar het onderwerp: is het onderwerp mv dan is de persoonsvorm ook mv.

Twee kippen zitten troosteloos in een hoekje. (Twee kippen = meervoud)

Waarom worden veel dieren zo slecht behandeld? (veel dieren = meervoud)    

Wanneer schrijf je de ik-vorm?

Als 'ik' het onderwerp is: Morgen bel ik je.

Als 'je' (jij) het onderwerp is en achter de persoonsvorm staat: Bel je me nog?

Als het een bevelende zin is, zonder onderwerp: Bel me morgen!

Hoe schrijf je de ik-vorm?

Soms is de ik-vorm hetzelfde als de stam van het werkwoord.

De stam is het hele werkwoord zonder -en aan het eind.

Maar vaak moet je de stam aanpassen om de ik-vorm goed te spellen.

schrijven - ik schrijv            schrijf

Wanneer schrijf je de ik-vorm + t?

Je schrijft in het ev altijd de ik-vorm + t, behalve in de volgende gevallen:

als 'ik' het onderwerp is;

Ik zing heel mooi. 

als 'je' (jij) het onderwerp is en achter de pv staat;

Zing je/jij heel mooi?

als het een bevelende zin is, zonder onderwerp.

Zing het lied nu!

tt:
Hans (kleden) ...... zich aan.

1. kleedt
2. kleed
3. kleet

tt:
Hij (beantwoorden) ..... de vraag.

1. beantwoort
2. beantwoordt
3. beantwoord

tt
De inbreker (bekennen) zijn misdaad.

1. bekend
2. bekendt
3. bekent

tt
De Turkse minister (rijden) weg uit Rotterdam.

1. rijd
2. rijdt
3. rijt

TT  of VT

Kijk of je de tegenwoordige tijd of de verleden tijd moet gebruiken

- let op tijd woorden in de zin: vandaag, gisteren, morgen, toen, vroeger etc. 

Bv. 

Toen ik gisteren snorkelde, zag ik een schildpad.

Tijd woord: toen, dus VT

Spelling, verleden tijd zwakke werkwoorden

Voltooid deelwoord

Regels:

Voeg "ge-" toe aan het begin van het werkwoord (meestal).

werken= gewerkt

lopen=gelopen

Maar: 

behandelen=behandeld

verliezen=verloren

Gebruik 't kofschip-regel: eindigt de stam op f, k, s, ch, p, dan -t, anders -d.

Voltooid deelwoord

Regels:

Eindig met "-d" of "-t", afhankelijk van de stam van het werkwoord.

Gebruik 't kofschip-regel: eindigt de stam op f, k, s, ch, p, dan -t, anders -d.

koken-kook= gekookt

branden-brand=gebrand

Voltooid deelwoord

Regels:

Er is  altijd een hulpwerkwoord in de zin:  hebben- zijn- worden

Bijvoorbeeld: 

Ik heb gekookt.

Ik was geweest.

De bal wordt geverfd.

Ik heb mijn huiswerk........(maken)
Wat is het voltooid deelwoord?

1. gemakt
2. gemaakt
3. gemakd
4. gemaakd

Hij heeft hard .....(rennen)
Wat is het voltooid deelwoord?

1. gerend
2. gerent
3. geronnen

Petra heeft haar nagels mooi .....(lakken)
Wat is het voltooid deelwoord?

1. gelakd
2. gelaakd
3. gelakt
4. gelaakt

Nu oefenen: opdr. 1 bldz 208 

Antwoord: opdr. 1 bldz 208 

Nu oefenen: opdr. 2 bldz 209 

Antwoord: opdr. 2 bldz 209 

Nu oefenen: opdr. 3 bldz 209 

Antwoord: opdr. 3 bldz 209