Darm/stoma spoelingen 23 maart 2022

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Spijsvertering en darmspoelen

lesdoel

Aan het eind van deze les heb je kennis over de:

• (contra-)indicaties voor een darmspoeling  
• de aandachtspunten bij een darmspoeling
• mogelijke complicaties 

lesopzet

herhaling theorie spijsvertering

darmspoelen

stoma irrigeren

medicatie

Welke volgorde van de spijsverteringsorganen is juist?

1. mond, slokdarm, maag, dikke darm, dunne darm
2. mondholte, slokdarm, dunne darm, maag, dikke darm
3. mondholte, slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm
4. slokdarm, dikke darm, dunne darm, maag, mondholte

Wat gebeurt er in je dunne darm?

1. Opname vocht
2. Opname voedingsstoffen
3. Opslagplaats voedsel
4. Helemaal niets

De dikke darm:

• 80-100 cm lang
• onttrekt vocht en zout uit voedselresten
• verteerd de laatste voedselresten (gebeurt door de darmbacteriën)
• bestaat uit verschillende delen

Wat gebeurt er als de endeldarm vol zit?

Indicaties voor een darmspoeling zijn:

• Als voorbereiding op een darmoperatie of darmonderzoek;
  
• Bij een ernstige verstopping (ernstige obstipatie);
  
• Om medicijnen toe te kunnen dienen;
  
• Bij ontlastingsincontinentie die niet overgaat;
  
• Bij het lekken van ontlasting na een operatie aan de anus.

Contra-indicaties voor een darmspoeling zijn:

• een recente operatie aan de dikke darm (rectum of colon);
  
• darmbloedingen, chronische darmontsteking of diarree;
  
• fistels of wondjes;
  
• hartklachten of trombopenie (te weinig bloedplaatjes voor stolling);
  
• peritonitis (ontsteking van het buikvlies) 
• Andere acute buikaandoeningen

Welke manieren van laxeren ken je?

Wat is de werking van macrogol?

1. Geven volume aan de ontlasting
2. Stimuleert de darmbeweging
3. Maakt de ontlasting zacht
4. Onttrekken van water van de ontlasting

3 manieren van darmspoelen:

• Microlax;
• Conus (klysma);
  
• Rectumcanule (hoogopgaand klysma).

Het irrigeren van de darm mag zowel bij een colostoma als bij een ileostoma gedaan worden

1. Juist
2. Onjuist

Darmspoeling wordt alleen uitgevoerd bij een colostoma (stoma dikke darm)

Wat zijn de indicaties voor een darmspoeling via een colostoma?

Indicaties darmspoeling via stoma:

- keuze van cliënt: door het irrigeren komt er gedurende 24 tot 48 uur geen ontlasting uit de stoma *

- bij obstipatie;

- ter voorbereiding van een operatie of scopie;

- huidproblemen als gevolg van lekkage (dus een niet verzorgbare stoma)

* Na het spoelen hoef je geen stomazakje meer te dragen, maar een stomacap of stomapleister

Contra- indicaties darmspoeling

• ileostoma;
• parastomale hernia (uitzakking darmwand van de stoma) > alleen in overleg met arts;
• vernauwing van de stoma;
• prolaps van de stoma (uitstulping van de darm uit de stoma);
• bestraling;
• ziekte van Crohn en colitis ulcerosa;
• diarree;
• ziekte van Hirschsprung (darmspieren kunnen niet ontspannen/krampachtige vernauwing
• hypotensie en/of slechte hartfunctie

Parastomale hernia =  uitzakking van de darmwand van het stoma

Ziekte van Hirschsprung = aangeboren afwijking waarbij een klein of groter deel van de dikke darm geen zenuwcellen bevat. In dat gedeelte van de darm kunnen de darmspieren zich dan niet ontspannen en veroorzaken als het ware een krampachtige vernauwing.

Het spoelen van de darm via een colostoma mag alleen na toestemming van een arts.

1. Juist
2. Onjuist

Een darmspoeling voer je uit met...

1. koud water
2. warm water
3. water op lichaamstemperatuur
4. speciale irrigatie vloeistof

Welke psychosociale
aandachtspunten zijn belangrijk?

Aandachtspunten

• belastend voor de client
• schaamtegevoelens
• risico op onwel worden
  
• bij voorkeur op toilet of op een stoel voor het toilet

Aandachtspunten

• vast tijdstip aanhouden> ritme
  
• wisselende hoeveelheid, frequentie en duur
• hoogteverschil tussen waterreservoir en de stoma mag niet meer dan 50-60 cm
  

Complicaties

• Hevige buikkrampen

• Het water loopt niet naar binnen
• Er komt geen vloeistof terug
• Duizeligheid
• Misselijkheid

Buikkrampen:

Mogelijke oorzaak: 

1. de vloeistof is mogelijk te snel ingelopen. 

Te verhelpen door: 

- het water langzamer te laten inlopen of;

- het spoelen te staken of;

- door de conus in de buik te laten en de buik zachtjes te masseren.

 2. Het water is te koud

Te verhelpen door:
- water op lichaamstemperatuur

Het water loopt niet naar binnen

Mogelijke oorzaak: 

- de conus niet juist gepositioneerd of;

- de conus is verstopt. 

> De darm kan achter de stoma een knik maken.

Te verhelpen door:

- door de conus van positie te veranderen

- te controleren of er geen knik in de slang zit

- de pomp eventueel harder te zetten of door de waterzak hoger te hangen

Er komt geen vloeistof terug

Wat te doen:

- Stop met spoelen en breng opvangmateriaal aan. ! Verhoog nooit de hoeveelheid water !

Duizeligheid:

Wat te doen:

- toevoer even stoppen

- laat de cliënt doorzuchten en zo nodig even gaan liggen

Misselijkheid

Mogelijke oorzaak

Spoelen (te) kort na de maaltijd

Te verhelpen door:

- Spoelen minimaal 3 uur na laatste maaltijd

Was dit een zinvolle les?

Ja

Nee

Lesdoel behaald?

Aan het eind van deze les heb je kennis over de:

• (contra-)indicaties voor een darmspoeling
  
• de aandachtspunten bij een darmspoeling
  
• mogelijke complicaties