§1.3 Sedimentatie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

§1.3 Sedimentatie 

Planning

  - Herhaling §1.2

  - Leerdoelen

  - Uitleg

  - Huiswerk

Sleep de begrippen naar de juiste foto

Hooggebergte

Laagvlakte

Heuvelland

Middelgebergte

Verwering

Erosie

Sedimentatie

Leerdoelen

Je weet wat verweringsmateriaal en sedimentatie is.

Je begrijpt hoe het verweringsmateriaal gesorteerd wordt door de stroomsnelheid van een rivier.

Je kunt beschrijven en verklaren wat er in de boven-, midden- en benedenloop van een rivier gebeurt.

 REGENDRUPPELS IN DE ALPEN

 REGENDRUPPELS IN DE ALPEN

De regendruppels in de Alpen maken reizen naar verschillende zeeën. 

Een van de reizen begint met een regenbui boven de Zwitserse Alpen bij het Tomameer. Dit meer ligt op 2341 meter hoogte en is de bron van de Rijn. 

Via kleine stroompjes en riviertjes komen regendruppels in de Rijn terecht en uiteindelijk na ongeveer 31 dagen en 1230 kilometer in de Noordzee. 

Deze regendruppels zien tijdens hun reis hoe drie soorten landschappen ontstaan.

De oorsprong van de Rijn:
Tomasee, een meer tussen Zweedse bergtoppen (Oberalppas).

Bovenloop

"Het begin van de rivier, oftewel het bovenste gedeelte dat meestal in de bergen stroomt."

Bovenloop

Bovenloop van de rivier

- reliëf (hoogteverschil): hoog

- Verweringsmateriaal: rotsen, stenen en grind

- stroomsnelheid: hoog

- veel verwering, veel erosie, weinig sedimentatie. 

- diepe dalen, steile pieken

- Op weg naar zee wordt het verweringsmateriaal kapotgemaakt en verandert het eerst naar grind, daarna zand en als laatste klei (het materiaal wordt steeds fijner).

De lopen van een rivier

 VERWERINGSMATERIAAL

VERWERINGSMATERIAAL

Sedimenten die door verwering los zijn gekomen.

grote bonken,
maar hele kleine korreltjes

klei

zand

kleine korrels

grind

kleinere stenen
grof (scherpe punten) en bol (ronde vormen)

Hoe sneller het water stroomt in een rivier, hoe groter de korrels van de sedimenten.

Grind zijn kleine stukken steen. Stukken die net afgebrokkeld zijn (verwering) hebben scherpe punten. Deze stenen botsen met andere stenen. Daardoor worden de scherpe punten afgeschuurd (erosie). Zo ontstaan ronde stenen.

Hoe sneller het water stroomt in een rivier, hoe meer erosie er plaatsvindt.

Middenloop

"Het middelste gedeelte van de rivier, tussen de boven- en benedenloop.

 VERWERINGSMATERIAAL

SEDIMENTATIE

Het neerleggen van materiaal als de transportsnelheid van water, wind of ijs afneemt.

Materiaal dat door water, wind of ijs is neergelegd noem je sediment.

De lopen van een rivier

Middenloop

Middenloop van de rivier

- reliëf (hoogteverschil): gemiddeld

- verweringsmateriaal: zand

- stroomsnelheid: matig

- matige sedimentatie

- overgang van gebergte naar laagland

Benedenloop

"Laagste gedeelte van de rivier, net voordat zij in zee stroomt."

De lopen van een rivier

Benedenloop

Benedenloop van de rivier

- reliëf (hoogteverschil): laag

- verweringsmateriaal: zand en klei

- stroomsnelheid: laag

- lage verwering, lage erosie, veel sedimentatie

- traag stromend water zet licht materiaal af: sedimentatie

NL

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

veel erosie

sedimentatie

Wat zie je hier gebeuren?

Delta

"Een gebied waar de rivier met allerlei aftakkingen in zee uitmondt."

Nederlandse delta

De rivieren in Nederland, zoals de Rijn, Maas en Schelde zetten steeds nieuwe lagen zand en klei af in het laagland en de zee. 

De zee verplaatst deze lagen, zand en klei langs de kust. Hierdoor ontstaan: zandbanken.

Zandbanken

"Ondiepe plaats in de zee ontstaan door zand op de bodem."

0

Duinen

"Door de wind opgewaaide zandheuvel."