les 1: kenmerken, opbouw (16 dec)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Lezen

10 minuten

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...weet je welke kenmerken een column heeft.

...weet je hoe een column kan worden opgebouwd.

De toets

• Voor de toets gaan jullie zelf een column schrijven in learnbeat. Hoe je dat doet leer je stapsgewijs in de komende lessen.

• De toets telt 3x mee en zal gehouden worden op 4 februari.
  

• https://www.telegraaf.nl/watuzegt/1602386833/laat-het-bier-en-de-bitterballen-maar-zitten
  

Gesproken Column Pieter Derks

Column Youp van 't Hek

Kenmerken column

• Verschijnt regelmatig in tijdschrift/krant (kranten hebben vaak vaste columnisten)
• Lengte verschilt
• Informeel en persoonlijk (‘ik’)
• Standpunt innemen
• Lezer verrassen
• Tekstdoel: opiniëren/informeren/amuseren/overtuigen
• Humor
• Actueel
• Taalgebruik: beeldspraak en stijlfiguren

Kenmerken column

• In een column laat de schrijver blijken ... 
• ... dat het thema hem/haar aan het hart gaat.
• ... dat hij/zij echt wat van het onderwerp vindt. 

• In een column legt de schrijver uit ...  
• ... waarom het onderwerp hem/haar raakt.
• ... wat hem/haar opvalt. 

• Hij/zij geeft hier een mooie wending aan. Zo komt hij/zij tot een scherpe, creatieve tekst met een persoonlijk karakter. Een column is informeel en persoonlijk. Er wordt vanuit ‘ik’ gesproken.
  

Opdracht

Open nu les 1 (column) en maak de opdrachten.

Lees de (ironische) column op de volgende slide
Hoe is deze column opgebouwd?

https:

Aan welke van de volgende kenmerken kun je een column herkennen?

1. Een column probeert de lezer te verrassen
2. Een column heeft nooit meer dan 100 woorden.
3. Een column bevat de mening van de schrijver
4. Een column is kritisch met een humoristische ondertoon
5. Een column gaat over een herkenbaar onderwerp

1. 1,2,3,4,5
2. 1,2,5
3. 1,3,4,5
4. 1,4,5

Luister naar de gesproken column van Bert Jansen.

https://youtu.be/6WWTnmvrdas

Hieronder staan zes zinnen uit de column.
In welke volgorde komen de zinnen in de column voor?
1. In Hellendoorn is een bocht die je net met 100 kunt nemen
2. Ik had een nachtmerrie over geschepte toeristen.
3. Ik ben best een rustige automobilist.
4. Ik ben gestopt met hard rijden sinds er een vakantiepark is.
5. Ik ben nu op zoek naar een nieuwe bocht.
6. Ik heb een blauw oog vanwege een opmerking tegen medeweggebruikers.

1. 6,2,4,3,5,1
2. 3,6,1,4,2,5
3. 6,3,4,1,2,5
4. 3,1,4,2,5,6

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin.
Er is een gevaarlijke bocht in Hellendoorn.

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin.
Een smoesje over huiselijk geweld.

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin.
Bijna een oma, een stelletje en een kind aangereden.

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin.
Sommige automobilisten overschatten zichzelf.

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Welk kenmerk van een column herken je in de volgende zin.
Mijn auto zweeft gewoon door die bocht.

1. humor
2. feit
3. mening
4. overdrijving

Ik weet welke kenmerken een column heeft.

1. Ja
2. Nee

Ik weet hoe een column kan worden opgebouwd.

1. Ja
2. Nee

Lees onderstaand fragment.

De begripvolle docent past slechts bij getalenteerde, gemotiveerde leerlingen. Maar dit zijn uitzonderlijke gevallen, daarbuiten moet een leraar meer op een beul lijken. De massa moet met angst en beven in de schoolbanken zitten.

Wat vind je: Is dit een gedeelte uit een column of niet?

1. Wel een column, want het gaat over een herkenbaar probleem.
2. Wel een column, want er zit humor en overdrijving in.
3. Geen column, want het stuk bevat alleen feiten.
4. Geen column, want dit komt niet uit de krant.

Lees ook onderstaand fragment.

Inspirerende leeromgevingen ontstaan als er rekening wordt gehouden met een aantal leerpsychologische en sociaalpsychologische uitgangspunten: aansluiten bij ambities (passie), eigenaarsgevoel, beleving, verantwoordelijkheid, keuzemogelijkheden, zelfwerkzaamheid (leren door doen), sociale ontmoetingsplaats.

Wat vind je: Is dit een gedeelte uit een column of niet?

1. Wel een column, want het gaat over een herkenbaar probleem.
2. Wel een column, want er zit humor en overdrijving in.
3. Geen column, want het stuk bevat alleen feiten.
4. Geen column, want dit komt niet uit de krant.

1. Wel een column, want het gaat over een herkenbaar probleem.
2. Wel een column, want er zit humor en overdrijving in.
3. Geen column, want het stuk bevat alleen feiten.
4. Geen column, want dit komt niet uit de krant.

En ten slotte dit fragment.

GRONINGEN - De eigenaren van het Groningse café De Kachel moeten een boete van 1200 euro betalen omdat zij het rookverbod herhaaldelijk hebben overtreden. Dat heeft de rechtbank in Groningen vrijdag beslist. Tot zes keer toe betrapten inspecteurs de caféleiding erop dat ze klanten binnen liet roken.

Wat vind je: Is dit een gedeelte uit een column of niet?

1. Wel een column, want het gaat over een herkenbaar probleem.
2. Wel een column, want er zit humor en overdrijving in.
3. Geen column, want het stuk bevat alleen feiten.
4. Geen column, want dit komt niet uit de krant.

Opdracht/huiswerk

Ga nu zelf op zoek naar drie columns  die jou aanspreken. Kopieer en plak het stuk vervolgens in Word. Je mag het uiteraard ook uitprinten of uitknippen en meenemen naar de les. Bedenk en leg ook goed uit waarom deze columns jou aanspreken.  Columns kun je bijvoorbeeld vinden in de volgende kranten/tijdschriften:

• De groene Amsterdammer
• NRC
• De Telegraaf
• AD
• De Volkskrant
• Linda
• Het Parool
• tijdschriften