Pedagogiek periode 3.1- les 14

• Pedagogisch werk
• MBO
• Studiejaar 3

Deze les

Taalachterstanden

Laaggeletterdheid

Thema 10

Boek Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker

Signaleren

Taalachterstand signaleer je door middel van observeren

Er zijn hiervoor observatielijsten

Opdracht

Bekijk de video en merk op wat de invloed van deze factoren is op de taalvaardigheid van kinderen:

• Gebruik van gebaren
• Dagritme
• Werken met thema's
• Mondspelletjes

Observeren:

Begrijpt het kind wat er gezegd wordt?

Kan het kind dingen duidelijk kan verwoorden?

Is het kind goed verstaanbaar?

Durft het kind met anderen te praten?

Hoe ontwikkelt de woordenschat van het kind?

Heeft het kind interesse in voorleesactiviteiten?

Signalen taalachterstand

Het kind kent weinig woorden.

Het kind heeft moeite om op een woord te komen.

Het kind is slecht verstaanbaar.

Het kind maakt veel fouten bij het maken van zinnen.

Het kind maakt erg korte zinnen.

Stoornis of achterstand?

Als er verbetering is te zien bij de signalen, is het meestal alleen een taalachterstand.

Is er geen verbetering te zien, dan is er mogelijk sprake van een stoornis.

Maar: onderzoek het goed, ook bij een stoornis kunnen kinderen dingen ontwikkelen.

Oorzaken taalachterstand

• Ouders bieden te weinig taal aan door spreken, (voor)lezen, etc.
• Ouders zijn zelf niet zo taalvaardig.
• Lichamelijke oorzaken als bv. gehoorbeschadiging.
• Kinderen met migratieachtergrond kunnen (tijdelijk) een achterstand hebben.

Gevolgen taalachterstand

Kans op emotionele problemen of gedragsproblemen

Negatieve effecten op leren en werken

Gevolgen voor de totale kwaliteit van leven

Aanpakken

Ouders: coaching door bv. opvoedprogramma of taalonderwijs als ze laaggeletterd zijn

Kinderen: goed taalaanbod en begeleiding in bijvoorbeeld VVE en op school

Laaggeletterdheid kan een vicieuze cirkel worden

Laaggeletterd

Laaggeletterd

Verzamelnaam voor mensen die veel moeite hebben met lezen en schrijven en met begrijpen en toepassen van informatie. 

Minimale taalniveau om goed in de maatschappij te functioneren: 2F  (eindniveau vmbo) 

Laaggeletterdheid herkennen

Waaraan zou je kunnen merken dat een ouder van een kind uit je groep laaggeletterd is?

Signalen

Stichting die zich bezighoudt met onderwijs en hulp aan laaggeletterden: Stichting Lezen en Schrijven

Op de website www.lezenenschrijven.nl vind je wat signalen van laaggeletterdheid

www.lezenenschrijven.nl

Laaggeletterd in NL

2,5 miljoen mensen zijn in NL laaggeletterd

Meer dan de helft tussen 16-65 jaar heeft Nederlands als moedertaal

Laaggeletterdheid herkennen

Moeilijk te herkennen, je kunt letten op bijvoorbeeld:

Vraagt om uitleg over hele simpele zaken.

Is negatief over schoolervaringen.

Komt niet of weinig naar informatiebijeenkomsten en activiteiten.

Vult een formulier liever thuis in.

Zegt bril te zijn vergeten.

Zegt onleesbaar te schrijven en laat dat een ander doen.

Verbeterprojecten

Je kunt ouders doorverwijzen naar:

• Stichting Lezen en Schrijven
• Steunpunt taal en rekenen
• Openbare bibliotheken
• Stichting ABC
• Stichting Expertisecentrum ETV.nl.