Pv in vt en vdw

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, t
• Leerjaar 2

Nederlands 17-1

Wat gaan we doen deze les?

1. Spullen op tafel en telefoons aan de zijkant
2. Huiswerkcontrole
3. Opdrachten nakijken
4. Theorie: schrijfwijze persoonsvorm in verleden tijd + voltooid deelwoord
5. Zelfstandig werken

Huiswerkcontrole + opdrachten nakijken

1 t/m 5 op het stencil

De vorige les

In de vorige les heb je geleerd hoe je de stam van een werkwoord maakt én hoe je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd schrijft.

PV in de TT

Bij het schrijven van de persoonsvorm in de TT heb je drie mogelijkheden.

1. STAM
2. STAM+T
3. HELE WERKWOORD

Hoe maak je de stam van het werkwoord?

Drie mogelijkheden

• Stam
  Ik fiets iedere dag naar school
• Stam+t
  Jij fietst iedere dag naar school
• Hele werkwoorden
  Wij fietsen iedere dag naar school 

Schrijf het werkwoord tussen de haakjes in de TT.
Meneer de Bock .... (schreeuwen) altijd zo hard als hij iets uitlegt.

Schrijf het werkwoord tussen de haakjes in de TT.
... (gooien) Loeke en Caithlyn nou expres die bal in de prullenbak?

Schrijf het werkwoord tussen de haakjes in de TT.
Feyza zegt: "Kijk! Ik ... (hebben) nu wel mijn schrift bij me."

Aan het einde van deze les

.... heb je geleerd hoe je de persoonsvorm in de verleden tijd schrijft.

... heb je geleerd hoe je het voltooid deelwoord schrijft.

Sterke werkwoorden

Sterke werkwoorden veranderen in de verleden tijd van klank.

TT: Hij vangt de bal tijdens een potje trefballen.

VT: Hij ving de bal tijdens een potje trefballen

Vangen --> Vingen

Schrijf het werkwoord in de VT:
'.... (gaan) jij gisteren naar de McDonalds?'

Schrijf het werkwoord in de VT:
'Ik .... (zwemmen) een wereldrecord op de 50meter!'

Schrijf het werkwoord in de VT:
'Gisteren .... (ontvangen) ik mijn nieuwe bed.'

Zwakke werkwoorden in de VT

Voorbeeld: Judith .... (maken) alle opdrachten in de les.

Stappenplan:

1. Maak van maken de stam --> mak
2. Zit de laatste letter in 't ex kofschip? --> Ja, dus +te of +ten
3. Vul in de zin de ik-vorm in--> maak
4. Kijk wie het werkwoord uitvoert. Enkelvoud of meervoud? --> Enkelvoud, dus +te
5. Judith maakte alle opdrachten in de les.

 

Zwakke werkwoorden in de VT

Voorbeeld: Gisteren .... (raden) Mees en Mo alle hints die de docent gaf.

Stappenplan:

1. Maak van raden de stam --> rad
2. Zit de laatste letter in 't ex kofschip? --> Nee, dus +de of +den
3. Vul in de zin de ik-vorm in--> raad
4. Kijk wie het werkwoord uitvoert. Enkelvoud of meervoud? --> Meervoud, dus +den
5. Gisteren raadden Mees en Mo alle hints die de docent gaf.

 

Schrijf het werkwoord in de VT op.
'Het weer .... (klaren) gelukkig snel op.'

Schrijf het werkwoord in de VT op.
'Een week geleden .... (typen) de leerlingen een heel verhaal.'

Schrijf het werkwoord in de VT op.
'Ik ... (arriveren) altijd netjes op tijd in de les.'

VOLTOOID DEELWOORD

Je weet hoe je de persoonsvorm vindt en schrijft. Naast de persoonsvorm kunnen er nog meer werkwoorden in het zin staan, bijvoorbeeld een VOLTOOID DEELWOORD (vd).

Als er een voltooid deelwoord in de zin staat, is de pv meestal een vorm van zijn, hebben of worden.

VOLTOOID DEELWOORD

VB: Het vliegtuig is op Schiphol geland. 

pv= is

vd= geland

VB: Robin heeft geen straf gekregen.

pv=heeft

vd=gekregen

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin:
Karin is naar Zaandam verhuisd.

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin:
Mijn vriendin heeft haar kamer alweer veranderd.

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin:
Waarom heb jij hem geloofd?

voltooid deelwoord kort samengevat

Een voltooid deelwoord begint vaak met be-, ge-, ver- of ont-.

Een voltooid deelwoord eindigt op:

• -d
• -t
• -en

voltooid deelwoord kort samengevat

Een zwak werkwoord eindigt op een -d of een -t.

Als je niet weet of het voltooid deelwoord op een -t of een -d eindigt, dan kun je het langer maken (in de verleden tijd).

• Ik heb gerend. (want rende)
• Ik heb gefietst. (want fietste)
• Ik heb gepakt. (want pakte)

Uiteraard kun je ook 't kofschip gebruiken om te weten hoe je het voltooid deelwoord schrijft.

voltooid deelwoord kort samengevat

Een voltooid deelwoord van een sterk werkwoord is makkelijker om te schrijven, maar misschien moeilijker om te onthouden.

• gelopen
• geslapen
• bedrogen

VOLTOOID DEELWOORD

Je kunt het schema gebruiken om te bepalen hoe je het voltooid deelwoord schrijft:

Mijn broertje heeft heel lang (geloven) dat spoken bestaan.

De gevallen soldaat werd (herdenken).

De invaldocent heeft over het algemeen goed (lesgeven).

Huiswerk voor vrijdag:

2 t/m 5 op blz. 33

1 t/m 3 op blz. 89