Kunst Moderne Focus Muziek

• Middelbare school

Wat weet jij over
moderne muziek?

Wat zijn de
muzikale middelen?

Muzikale middelen:

Toonhoogte

Toonduur (maat/ritme)

Tempo

Dynamiek

Klankkleur

met deze vormgevingsmiddelen creëren componisten muziekstukken, composities.

Moderne muziek

1900-1950

Muziek

vóór 1900

Tonale muziek

veel dissonanten

atonaliteit

duidelijke harmonie en melodie

1

2

3

4

Voor 1900

----------------------------------

Tonale muziek/Tonaliteit 

(er zit een grondtoon in de muziek die voor samenhang zorgt)

Er is een duidelijke melodie en harmonie in de muziek 

(je herkent de structuur in de muziek, het voldoet aan je verwachtingen)

1900- 1950

----------------------------------

Het tonale systeem werd losgelaten...vernieuwing!

- Veel dissonanten

- Atonaliteit

- Melodie kent geen logisch verloop/ grote sprongen/ fragmentarisch

-Klankkleur: andere 'instrumenten' of bijzondere combinatie

- 12 toonsmuziek (dodecafonie)

- Jazzmuziek

Expressionistische muziek is muziek van uitersten, contrasten en vaak aan het waanzinnige grenzende hartstocht. Extreme gemoedstoestanden als hysterie en krankzinnigheid en ervaringen als nachtmerries werden in een zeer complexe muziek tot uitdrukking gebracht. 

Expressionistische muziek geeft uitdrukking aan strijd, geweld, conflict, frustratie en innerlijke verscheurdheid.

Introductie op vraag

De componist Arnold Schönberg is een belangrijke vertegenwoordiger. De gedichtencyclus Pierrot Lunaire van Albert Giraud zet hij op verzoek van de sopraan Albertine Zehme op muziek.

Bekijk de video: Enthauptung uit Pierrot Lunaire

van Arnold Schönberg.

Noem voor zowel tekst als muziek twee kenmerken van expressionisme.

In dit fragment wordt gebruik gemaakt van 'Sprechgesang', een veelgebruikte zangvorm in expressionistische muziek. Deze zangvorm lijkt wel op spreken, waardoor komt dat?

Er moet heel vaak gerepeteerd worden voor dit stuk, tot 200 keer zelfs. Ook dat garandeert niet dat er geen fouten in de uitvoering zitten. Voor de zangeres is het ook een moeilijk stuk om uit te voeren.

Geef twee redenen waarom het ook voor de zangeres een moeilijk stuk is.

• Fragmentarische zonder melodie/
  alleen korte motieven en fragmenten.
• Atonale muziek
• Veel dissonanten 
• Geen harmonie
• Muziek als directe expressie van gevoelens.
• De muziek begeleidt niet, maar versterkt de betekenis van de tekst.
  

De term expressionisme wordt gebruikt voor muziek met bijzondere kenmerken. Noem voor de muziek kenmerken die terug te vinden zijn in het videofragment.

• De tekst geeft een nachtmerrie/angst weer.
• De tekst geeft een vervorming van de realiteit weer.
• De tekst geeft een beeld van krankzinnigheid.
• Er wordt ritmisch vrij gezongen (er zit geen duidelijk ritme in).
• Er is geen mooie melodie.
• Er wordt niet op een vastgelegde toonhoogte gezongen.

De term expressionisme wordt gebruikt voor muziek met bijzondere kenmerken. Noem voor zowel tekst  kenmerken die terug te vinden zijn in het videofragment.