6.5 Opslag en afbraak in de lever

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H6 Voeding en vertering 

Deze les:

• 6.5 Opslag en afbraak in de lever

De lever

• Groot, donkerbruin orgaan => sterke doorbloeding
• Twee aanvoerende bloedvaten: leverslagader (20%) & poortader (80%)
• Poortader: opgenomen voedingsstoffen uit de darmen

Bouw van de lever

• Levercellen in groepjes: leverlobjes.
• Elk leverlobje heeft aftakking van beide bloedvaten.
  
  
• Glucose, vetten en eiwitten, aminozuren en ureum vanuit de lever naar de leverader.

Afbraak rode bloedcellen

• Witte bloedcellen => afbraak rode bloedcellen => hemoglobine
  
• IJzer => opgeslagen voor nieuwe Hb moleculen
  
• Overig hemoglobine afgebroken => bilirubine

Bilirubine

Bilirubine wordt gemaakt door milt en lever bij het afbreken van oude rode bloedcellen. Hemoglobine wordt afgebroken, ijzer wordt bewaard de rest wordt bilirubine.

Je lever geeft dit samen met galzure zouten af als gal. 

Bilirubine is geel maar wordt door bacteriën in de darm omgezet naar een bruine stof. Dit zorgt voor de kleur van de ontlasting. 

Gal

• Levercellen maken gal
• Via buisjes gal afgevoerd => galblaas & 12-VD
  
  
• Gal: bilirubine + galzure zouten (emulgeren vet)
  

Verwerking van koolhydraten

Regeling van de glucose concentratie van het bloed:

• Hoge concentratie glucose => insuline => opslag glycogeen
• Lage concentratie glucose => glucagon => glycogeen omzet in glucose

Verwerking van eiwitten

• Aanmaak bloedeiwitten (bloedstolling).
  
• Lever kan aminozuren ombouwen tot andere aminozuren => niet-essentiële aminozuren.
• Te veel aminozuren afgebroken => ureum (afgevoerd naar nieren)

Verwerking van vetachtige stoffen

• Fosfolipiden => bouwstof voor membranen.
• Cholesterol => bouwstof celmembraan en grondstof voor hormonen.  

Verwerking van gifstoffen

• Gifstoffen afbreken:
• Medicijnen, alcohol en drugs.
  
  
• Afbraak geleidelijk, soms gaat het meerdere malen door de lever.

In welke richting stroomt het bloed van de poortader?

1. Nier => Lever
2. Darm => Lever
3. Lever => Nier
4. Lever => Darm

Wat is de functie van de lever met betrekking tot gal?

1. Gal verwijderen
2. Gal maken
3. Gal opslaan
4. Gal verteren

Gal bevat onder andere...

1. Aminozuren
2. Ureum
3. Bilirubine
4. IJzer

Ureum ontstaat door?

1. Het afbreken van aminozuren
2. Het afbreken van giftige stoffen
3. Het koppelen van aminozuren
4. Het afbreken van bilirubine

Waar of niet waar?
Medicijnen worden door de lever in een keer afgebroken

1. Waar
2. Niet waar

Wat zijn de functies van de lever?