Herhaling les 1 + 2

• LOB
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Welkom!

Neem rustig plaats en leg laptop alvast op tafel

LAO

Maris College - Klas 2 - vmbo 

LOA jaar 2

Vandaag

• Herhaling Democratie
• Herhaling Rechtsstaat
• Herhaling Normen en Waarden
• Aan de slag!
• Afsluiting

Democratie 

Wat is een democratie?

• Democratie is een manier waarop je een land kunt besturen
• Het volk mag meebepalen in het land
• Heerschappij van het volk
• Demos: volk
• Kratos: heerschappij

Democratie                          vs.

• Het volk heeft het voor het zeggen
• Je mag meebeslissen over hoe het land wordt bestuurd
• In Nederland:
• Kiesrecht: je mag stemmen op een politieke partij (vanaf 18 jaar)

Dictatuur

• Tegenovergestelde van een democratie
• Er is één iemand de baas
• Je mag niet stemmen
• Volk MOET hetzelfde denken als de baas, anders gevangenis of erger... vermoord

Rechtsstaat

• De Nederlandse staat is een rechtsstaat
  
  
• Vrijheid
• Rechtszekerheid
• Rechtsgelijkheid
  
  
• Iedereen moet zich houden aan het Nederlandse recht
  
  
• Burgers, organisaties en overheid
• Burgers worden beschermd tegen de overheid

De rechtsstaat

De Grondwet

De overheid moet zich aan de wet houden.

Trias Politica:

regering, parlement en rechters

Objectieve beoordeling

Onafhankelijke rechters

1. De basis voor de Nederlandse rechtsstaat is De Grondwet. Hierin staan de rechten en de plichten van de koning, de regering, het parlement, maar ook die van de burgers. Denk bijvoorbeeld aan Artikel 1: Gelijke behandeling en discriminatieverbod, waarin wordt uitgelegd dat iedereen gelijk is en dat het verboden is om te discrimineren. 
   
   
2. De overheid moet zich ook aan de wet houden. Je kunt een rechtszaak beginnen tegen de overheid en deze kan je ook winnen. De wet beschermt jou op deze manier tegen de overheid.
   
   
3. De macht in Nederland is verdeeld en niet bij één persoon of partij. De regering en het parlement  kunnen wetten maken en controleren elkaar, waardoor niemand te veel macht krijgt. Rechters controleren ook, maar kunnen geen wetten maken. Dit noemt met de Trias Politica.
   
   
4. Je kan morgen niet worden veroordeeld voor iets wat je doet wat vandaag niet strafbaar is. Ook kan je niet worden veroordeeld voor iets waarvoor iemand anders is vrijgesproken. Dit is een objectieve beoordeling.
   
   
5. Nederlandse rechters zijn onafhankelijk. De rechter kan niets veranderen aan de inhoud van de wet en hij mag geen lid zijn van het parlement of de regering. Een uitspraak mag nooit gebaseerd zijn op een mening, maar moet altijd gebaseerd zijn op feiten. 

Een eerlijk proces

De rechtsstaat staat dus voor een eerlijk proces: je wordt objectief beoordeeld, er wordt door meerdere mensen zorgvuldig gekeken naar de bewijzen, feiten en argumenten en op basis daarvan wordt een oordeel gegeven. 

Hoe belangrijk vinden jullie zo'n eerlijk proces? Verdient iedereen een eerlijk proces?

De rechtsstaat staat dus voor een eerlijk proces: je wordt objectief beoordeeld, er wordt door meerdere mensen zorgvuldig gekeken naar de bewijzen, feiten en argumenten en op basis daarvan wordt een oordeel gegeven. 

Hoe belangrijk vinden jullie zo'n eerlijk proces? Verdient iedereen een eerlijk proces?

Normen

• Normen zijn ongeschreven regels over hoe je je hoort te gedragen
• Hoe je je “dient” te gedragen in bepaalde omstandigheden

• Iedereen heeft verschillende normen
• Je omgeving heeft ook invloed op je normen

Voorbeelden van normen:

• Elkaar aankijken als je tegen elkaar praat
• Op tijd komen op afspraken
• Niet voordringen in rijen
• Niet door rood lopen
• Troep in de prullenbak gooien 

Waarden 

• Waarden kun je omschrijven als de overtuigingen van een groep mensen
  
•  Waarden zijn zaken die wij zelf belangrijk vinden
  
  
• Eerst is er dus de waarde, de opvatting van wat wenselijk/belangrijk is, en van daaruit vloeien de gedragsregels (normen)

Voorbeelden van waarden:

• Vrijheid
  
• Gelijkheid
• Rechtvaardigheid
  
• Respect
• Veiligheid

Norm:

Iedereen die een bouwplaats betreedt, moet een helm dragen

Norm:
 U wordt verzocht afstand te houden op uw voorganger (bij een balie bij een bank bijvoorbeeld).

Waarde:

Veiligheid

Waarde:

Privacy

Ieder zijn ding

• Iedereen heeft andere normen en waarden
  
  
• Rekening houden met normen en waarden van onze medemens
  
  
• Je zit in de klas met meerdere normen en waarden samen

Aan de slag!

Opdracht Democratie

Poster maken in Canva over de democratie in Nederland. Op deze poster geef je antwoord op de volgende vragen:

1. Wat is een democratie?

2. Hoe is de democratie ontstaan?

3. Hoe werkt een democratie in Nederland?

Opdracht Rechtsstaat

Poster maken in Canva over de vijf kenmerken van een rechtsstaat. Je legt de vijf kenmerken kort uit.

1. De grondwet

2. De overheid moet zich aan de wet houden

3. Objectieve beoordeling

4. Trias Politica

5. Onafhankelijke rechters

Opdracht Normen en Waarden

Opdracht 1:

Je leest de stelling en geeft vervolgens jouw eigen mening.

Vindt jij dat het wel of niet kan en leg dit uit.

Opdracht 2:

Bedenk 4 normen die voor jouw belangrijk zijn.

Bedenk 4 waarden die voor jouw belangrijk zijn.

Opdracht Vrijheid

Stelling: In Nederland heb je geen vrijheid

Bedenk 5 VOOR argumenten bij de stelling

Bedenk 5 TEGEN argumenten bij de stelling

Zet dit in je LAO bestand

Afsluiting

Huiswerk

Opdrachten Democratie, Rechtsstaat en Normen en Waarden af!!!

Volgende les

Les 3: Politiek, grondwet en rechten