Middeleeuwen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Middeleeuwen

Par. 1 De Germanen

A. De Middeleeuwen zijn van ... tot ....
B. Wanneer was de overgang van de Vroege naar de Late middeleeuwen?

Tijdlijn

De oudheid

De vroege middeleeuwen 

Prehistorie 

De late middeleeuwen 

De Grieken/Romeinen

De middeleeuwen

Rome

Rome

Rome

Middeleeuwen

Middeleeuwen 

Middeleeuwen

Middeleeuwen

Middeleeuwen

1. Schrijf vier symbolen op die je ziet in dit schilderij.
2. Leg uit wat deze symbolen moeten voorstellen.

1. Welke gebieden horen er bij het Frankische Rijk?
2. Met wie voerde Karel oorlog?
3. Karel belooft het geloof te verdedigen en te.........?
4. Wie waren de ongelovigen?
5. Widukin steekt ..........in...........
6. Hoe neemt Karel de Grote wraak?
7. Hoe vindt jij de beeldvorming over Karel de Grote in dit filmpje?

Rome 800 na Chr. 1e kerstdag.
1. Wat doet Paus Leo III?
2. Karel wordt gekroond tot........maar wat krijgt Karel nog meer?
3. Zoek op wikikids wat het verschil is tussen een koning en een keizer.

Middeleeuwen

par. 2 De samenleving in de vroege middeleeuwen.

Lees blz. 101
Wat waren de belangrijkste bevolkingsgroepen in de Vroege Middeleeuwen?

1. De Germanen. De Vrije boeren. De horigen. De geestelijken.
2. De Vrije boeren. De horigen. De edelen. De geestelijken.
3. De Vrije boeren. De horigen. De edelen. De paus.
4. De Germanen. De Vrije boeren. De Edelen. De geestelijken.

Op de afbeelding zie je het Frankische rijk van Karel de Grote (1). Bij het besturen van zijn rijk maakte Karel de Grote gebruik van leenmannen.

Nummer 1 is een                                      van 2

Nummer 2 is een                                     van 1

Nummer 3 is een                                     van 2

Dat maakt 2 ook een

Nummer 3 is                                              van 1

Leenman

Niets

Leenheer

Leenman

Leenheer

Wat is het nadeel van het bestuur van Karel de Grote?

Karel de Grote was de baas over veel gebied. Te veel voor hem alleen. Hoe loste Karel de Grote dit op?

De leenmannen moeten Karel de Grote bijstaan met ....

Gebruik de vier zinnen

Welke zinnen over het Frankische rijk van Karel de Grote zijn juist?

Sleep de zinnen naar het juiste vak, juist of onjuist.

Juist

Onjuist

A. Door veroveringen werd Karel de Grote koning van een groot rijk.

B. Het Frankische rijk was begonnen in Duitsland.

C. Karel de Grote bestuurde zijn rijk met behulp van het feodalisme.

D. Toen Karel keizer werd, behoorde heel Europa tot zijn rijk.

Hofstelsel

Leenstelsel

Herendiensten

Karel de Grote

Horigen

Trouw

Pacht

Ridders

Karel de Grote

Edelmannen

Boeren

Een boek over Karel de Grote geschreven door iemand die hem heeft gekend. 

Een beeld van Karel de Grote gemaakt in 1349 (ruim 500 jaar na zijn dood)

Directe bron

Indirecte bron

Wie is wie?

Hieronder staat een tekst over Herbert, Graaf Ulbrecht en Karel de Grote. Wie is wie in de tekst?

	is de leenman van Karel de Grote
	is de leenheer van graaf Ulbrecht
	is de leenheer van Karel de Grote
	is de leenman van Herbert

Herbert is een horige. Hij woont en werkt op het land van graaf Ulbrecht. Graaf Ulbrecht bestuurt een deel van het rijk van Karel de Grote.

Karel de Grote

Graaf Ulbrecht

Herbert

niemand

niemand

Middeleeuwen

Par. 3 De opkomst van de middeleeuwse stad.

Sleep wat bij een Middeleeuwse stad hoort 

naar het plaatje

Kerk

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, sleep mij dan.

Plein

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Stadsmuur

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Agora

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Tempel

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Stadspoort

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Markt

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Koopmanshuis

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Hoe kon een middeleeuwse stad stadsrechten krijgen?

1. Bij een bepaald aantal inwoners gebeurde dit automatisch
2. Door een dikke stadsmuur te bouwen
3. Die konden ze kopen van hun bisschop
4. Door belasting te betalen aan de heer in de omgeving en de vorst

Waar op de kaart zou een middeleeuwse stad zijn ontstaan?

Wel

Niet

Niet

Niet

Wel

Wat zijn de ambachtslieden in een Middeleeuwse stad?

1. Horigen
2. Landheer
3. Niet-vrije burgers
4. Vrije burgers

Romeinse Rijk

Middeleeuwen

Beide periodes

De meeste mensen leefden van de landbouw.

Mensen trokken van het platteland naar de stad.

Er bestonden enkele aparte koninkrijken

De mensen hadden veel last van plunderingen en oorlog

Handelaren en ambachtslieden vormden een aparte sociale laag

Sleep de woorden naar de goede plaats.

Het wonen in een middeleeuwse stad was erg            .

De straten waren altijd             . De            gooiden al hun              op straat. En dat niet alleen, want ook             werden uit het raam gekieperd. En             , daar deden de meeste            ook niet aan. Wat een stinkend zooitje in de grote             .

1

2

3

4

5

6

7

8

ongezond

vies

mensen

etensresten

uitwerpselen

wassen

stedelingen

stad

Dieren in een Middeleeuwse stad....

1. Leefden dwars door de mensen heen
2. Werden ter plekke geslacht om te kunnen eten
3. Vonden het heel gezellig om in een stad te wonen
4. Leefden in aparte delen in de stad

Is iedere stelling juist of onjuist?

JUIST

ONJUIST

Een stad met stadsrechten mocht zichzelf besturen.

Allen de koning van een land kon stadsrechten aan een stad verlenen.

Een stad met stadsrechten mocht haar eigen munt slaan.

In een middeleeuwse stad woonden vooral boeren.

In ruil voor stadsrechten betaalde een stad belasting aan de heer van het gebied.

Sleep naar de goede plek in de Middeleeuwse stad

Markt

Stadspoort

Stadsmuur

Kerk

Koopmanshuis

Bekijk de beeldbron goed.
1. Wat doen de mensen rechts vooraan?
2. Hoe noemen we deze groepen mensen?
3. Wat voor mensen zien we links vooraan en wat doen ze?
4. Zijn er dieren in de ze stad te zien?
5. Hoe zie je dat het christendom een rol speelt?

8 woorden invullen
die te maken hebben met
een middeleeuwse stad

Middeleeuwen

Par. 6. De islam en de Arabische wereld.

De islam is ontstaan in de

1. 5e eeuw
2. 6e eeuw
3. 7e eeuw
4. 8e eeuw

Monotheïsme

Polytheïsme

1 god wordt aanbeden

meerdere goden worden aanbeden

Boeddhisme

Oude Grieken

Jodendom

Islam

islam

profeet

Koran

moslim

godsdienst van moslims

boodschapper van God

aanhanger van islam

heilige boek van islam

Noem:
- twee overeenkomsten tussen islam, jodendom en christendom.
- nog een overeenkomst tussen christendom en islam.
- een verschil tussen de begintijd van christendom en islam.

Lees de tekst 'Het ontstaan van de islam.

Juist

Onjuist

De islam had een boodschap voor de gehele mensheid over één almachtige God die zich had geopenbaard in de teksten van Koran.

De islamitische jaartelling begon toen Mohammed in 622 in Mekka kwam en daar een islamitische staat stichtte.

Mohammed was niet alleen geestelijk leider, maar ook wereldlijk machthebber in een islamitische staat die ontstond in Mekka.

Net als het christendom was de islam vanaf het begin een godsdienst van heersers.

Over het ontstaan van de islam is met wetenschappelijke zekerheid bekend dat de Arabische handelaar Mohammed door God werd uitgekozen als profeet.

Wie was de profeet van de Islam?

begin invallen 

Vikingen

begin islam

Karel wordt
koning

622

800

768

Wat is een kenmerk van de Islam?

1. Zij geloven in Allah volgens de leer van Mohammed
2. Het is een polytheïstische religie
3. De vier zuilen
4. Medina is de heilige stad

Sleep de zinnen naar het geloof.

Christendom

Islam

Klooster

Koran

Geen afbeeldingen

Moskee

Bijbel

Priester

De islam is ontstaan...

1. tussen 600 en 700 in het Byzantijnse Rijk
2. tussen 500 en 600 op het Arabisch schiereiland
3. tussen 600 en 700 op het Arabisch schiereiland
4. tussen 500 en 600 in de buurt van Istanboel

Wat hoort bij christendom, wat bij islam en wat bij allebei?

christendom

islam

beide

Koran

Bijbel

Jezus

Monotheïsme

Mekka

Mohammed

Kerk

Leg het verschil uit tussen monotheïsme en polytheïsme.

Middeleeuwen

Betrekkingen tussen moslims en christenen.

1. Hoe lang was een ridder bezig met aankleden?
2. Waarom mag je niet liggend slapen?
3. Was baksteen nieuw in de middeleeuwen?
4. Wie was Franciscus van Assisi?
5. Waar ging de eerste kruistocht naartoe?
6. Wie riep op tot de eerste kruistocht?