H5 §1A De Koude Oorlog - Europa raakt verdeeld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

H5: De Wereld na 1945

De Koude Oorlog

▶ Europa raakt verdeeld

Wat gaan we doen? 

1. Terugblik
2. Leerdoel
3. Instructie
4. Aan de slag
5. Volgende les

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik (H3+H4)
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les

05 min.

Sleep de gebeurtenissen naar de juiste (chronologische!) plek op de tijdbalk. 

WOI

WOII

Interbellum

De Tweede Wereldoorlog had 

twee bondgenootschappen: 

de geallieerden en de asmogendheden.

Welk land hoorde bij welke kant? 

Eentje is al ingevuld.

Asmogendheden

Geallieerden

Welke twee geallieerde landen hadden het belangrijkste

aandeel in de capitulatie (=overgave) van Nazi-Duitsland?

1. Groot-Brittannië Sovjet-Unie
2. Groot-Brittannië Verenigde Staten
3. Verenigde Staten Italië
4. Verenigde Staten Sovjet-Unie

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel (H5 §1A)
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les

10 min.

Leerdoel(en) 

1. Je kunt beschrijven hoe in Europa kort na 1945 een Westblok en een Oostblok ontstonden.

Begrippen:

• invloedssferen
• communisme
• Oostblok

• satellietstaten
  
• kapitalisme
  
• Westblok

• IJzeren Gordijn
• Koude Oorlog

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie (H5 §1A)
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les

20 min.

'De vijand van mijn vijand is mijn ... .'

Maak het gezegde af:

1. vrijheid
2. vijand
3. vriend
4. vreemd

• Tijdens WO2 waren de VS en SU bondgenoten van elkaar.
• Ze vochten tegen de gezamenlijke vijand: Nazi-Duitsland.

• Gebieden door de VS bevrijd kwamen onder Amerikaanse invloed.
• Gebieden door de SU bevrijd bleven onder Russische invloed.

• Hierdoor raakte Europa na WO2 verdeeld in twee invloedsferen: 
• gebieden die onder grote invloed staan van een ander land.

Europa verdeeld

1 minuut

	Westblok	Oostblok
Welke landen?
Economisch systeem?
Soort economie?
Pluspunt?
Minpunt?

Europa verdeeld [Bekijk video, vul tabel in!]

1 minuut

	Westblok	Oostblok
Welke landen?
Economisch systeem?
Soort economie?
Pluspunt?
Minpunt?

Kapitalisme

Communisme

VS en West-Europa

Groot verschil tussen arm en rijk

Klein verschil tussen arm en rijk

Democratie: Veel vrijheid voor het volk

SU en Oost-Europa

Dictatuur: Kleine groep heeft de macht

Vrijemarkteconomie

Planeconomie

Het Westblok en het Oostblok waren invloedssferen, maar landen in het Oostblok werden specifiek 'satellietstaten' genoemd. 

Wat is het verschil tussen een gebied in een invloedssfeer en een satellietstaat?

Westblok

Oostblok

1. Een gebied in een invloedssfeer heeft volledige onafhankelijkheid, terwijl een satellietstaat volledig afhankelijk is van een andere staat.
2. Een gebied in een invloedssfeer wordt door een staat beïnvloed zonder formele controle, terwijl een satellietstaat een land is dat politiek en economisch afhankelijk is van een andere staat.
3. Een gebied in een invloedssfeer heeft altijd een militaire aanwezigheid van de invloed uitoefenende staat, terwijl een satellietstaat geen legers toelaat.
4. Een gebied in een invloedssfeer is altijd een kolonie, terwijl een satellietstaat een onafhankelijke natie is.

• Het Westblok en het Oostblok zijn het niet met elkaar eens. 

• Het Westblok vindt dat het Oostblok                                                                             te streng is en te weinig vrijheid heeft. 
• Het Oostblok vindt dat het Westblok te ongelijk is                                                 en dat de mensen meer gecontroleerd moeten worden. 

• Relaties tussen de vroegere bondgenoten bekoelen.

Uit een toespraak van Churchill, de premier van Engeland in 1946: 

"Van de Oostzee tot aan de Adriatische Zee is een IJzeren Gordijn neergelaten,

dwars door Europa. Achter dat gordijn liggen beroemde hoofdsteden

en wonen bekende volken die nu overheerst worden door Moskou."

Welke zin over de toespraak van Churchill is NIET juist?

1. De grens tussen het Oosten en het Westen van Europa noemde hij het 'IJzeren Gordijn'.
2. Churchill is bang voor de macht van de Sovjet-Unie in Europa
3. Hij heeft kritiek op zijn oude bondgenoot uit de Tweede Wereldoorlog
4. Hij heeft kritiek op de bekende volken uit Europa

Kaart 'IJzeren Gordijn'

Foto 'IJzeren Gordijn'

De VS en de SU staan ideologisch, en met het IJzeren Gordijn ook tastbaar, tegenover elkaar. Zo ontstond een 'Koude Oorlog', maar wat is dit eigenlijk? (!WO1 en WO2 zijn 'hete oorlogen'...)

1. Er werd niet direct tussen de VS en de SU gevochten.
2. Het gevecht tussen de VS en de SU was in de winter.
3. Alleen de SU vocht, maar de VS niet.
4. Alleen de VS vocht, maar de SU niet.

Leerdoel(en) 

1. Je kunt beschrijven hoe in Europa kort na 1945 een Westblok en een Oostblok ontstonden.

Begrippen:

• invloedssferen
• communisme
• Oostblok

• satellietstaten
  
• kapitalisme
  
• Westblok

• IJzeren Gordijn
• Koude Oorlog

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag (H5 §1A)
   
5. Volgende les

15 min.

Aan de slag 

1. Lees de tekst 'Europa raakt verdeeld' op pg. 152.
2. Maak opdracht 1 t/m 4 op pagina 153.
3. Optioneel: Lees de tekst van §1B op pagina 154.

Eindtijd noteren op whiteboard

Volgend onderdeel? 

1. Terugblik
   
2. Leerdoel
   
3. Instructie
   
4. Aan de slag
   
5. Volgende les (H5 §1B, SOM)

05 min.