SE lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

klas 4 KB week 38 SE lezen

WELKOM

De les van vandaag 

• gedicht van de dag
• leerdoelen
• opdrachten maken
  

Gedicht van de dag

SE lezen

Onderwerpen:

• tekstsoorten
• leesstrategieën
• onderwerp en hoofdgedachte
• inleiding, kern en slot
• woordbetekenis en beeldspraak
• signaalwoorden
• hoofd en bijzaken

les 1 tekstsoorten & tekstdoelen

Er zijn verschillende tekstsoorten met elk hun eigen doel.

Bij het SE lezen zul je vaak een informatieve of betogende tekst tegenkomen.

Informerende tekst

tekstsoort	tekstdoel	voorbeelden	hoe herkennen
informerend	iets nieuws leren informeren	krant studieboek artikel in tijdschrift	feiten
instruerend	hoe je iets moet doen	instructiekaart recept gebruiks-aanwijzing	stap 1, stap 2 ...
betogend/ overtuigend	overhalen aanzetten tot actie mening geven	betoog advertentie	argumenten belofte
verhalend	amuseren	roman gedicht	fictief

Leesstrategieën

"beste" volgorde bij het SE 

1. oriënterend
2. globaal ...... HOOFDZINNEN
3. intensief
4. zoekend

Onderwerp en hoofdgedachte

Onderwerp : 

• Waar gaat de tekst over ?

Hoofdgedachte : 

• Wat wil de schrijver ons over dit onderwerp vertellen ?

Varkensvlees 

Varkensvlees 

onderwerp :  eten van varkensvlees 

hoofdgedachte : 

• we moeten minder varkensvlees eten

deelonderwerpen:

• dierenleed
• slecht voor het milieu ( stikstof) 
• je krijgt er pukkels van

onderwerp :  eten van varkensvlees 

hoofdgedachte : 

• we moeten meer varkensvlees eten

deelonderwerpen:

• lekker en gezond
• goedkoop
• veel eiwit
• je kan het op verschillende manieren klaarmaken

onbekende woorden

• Synoniem              : ander woord met dezelfde betekenis
• Omschrijving       : in de tekst staat wat het woord betekent
• Tegenstelling       : in de tekst staat het tegenovergestelde                                               uitgelegd

les 5 Inleiding, middenstuk en slot

Inleiding

• aandacht trekken van het publiek;
  
• het publiek motiveren om de tekst te lezen 
• informatie geven over wat komen gaat.
  

Middenstuk:

• het verhaal/de boodschap
  
• Alinea’s en tussenkopjes
  
• Bepaalde volgorde en structuur
  

Slot

• een samenvatting geven;
  
• een conclusie trekken;
  
• naar de toekomst kijken;
  
• een vraag meegeven aan de lezer.
  

Hoofdzaken

• Elke geschreven of gesproken tekst gaat ergens over, dat is het onderwerp. 
• Een tekst heeft ook een doel: informeren, overtuigen, instrueren of amuseren. 
• Niet alle informatie is even belangrijk om dat doel te bereiken. Sommige informatie kun je weglaten. 
• Informatie die echt belangrijk voor het tekstdoel is, noem je hoofdzaken. Zonder deze informatie kun je de tekst niet begrijpen. 
• De hoofdzaken vind je vaak in de eerste regel van de alinea

Bijzaken

Naast hoofdzaken bevat een tekst ook vaak bijzaken. Een tekst bereikt zijn doel niet zonder de hoofdzaken, maar kan zijn doel wel bereiken zonder de bijzaken. 

Voorbeelden en extra uitleg zijn bijzaken. Ze maken de tekst helderder of leuker. Bijzaken kun je weglaten.

signaalwoorden en samenhang

Signaalwoorden in een tekst zorgen voor samenhang.

Een tekst wordt hierdoor makkelijker te lezen!

Maken

Examen 2019

KB 2019

1e tijdvak

facet.oefenen