7.1 - Organismen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 7 - Ecologie en milieu

Wat weet je al van ecologie?

7.1 - Organismen

Doelen van deze paragraaf

Je kunt beschrijven wat een ecosysteem is en wat de kenmerken er van zijn

Je kunt biotische en abiotische kenmerken binnen een ecosysteem benoemen

Je kunt de invloed van de belangrijkste abiotische factoren op organismen benoemen

Ecologie

De wetenschap die de wisselwerking tussen organismen en hun omgeving bestudeert. Deze wisselwerking bestaat uit:

• Organismen worden beïnvloed door hun omgeving
• Organismen beïnvloeden hun omgeving

Organismen en hun milieu

• Populatie
• Levensgemeenschap
• Ecosysteem (biotische en abiotische factoren)
    - Habitat 

Opdracht: Zoek de definitie in je boek op en schrijf deze in eigen woorden in je schrift.

Invloeden van het milieu

biotische factoren = 

invloeden afkomstig van de levende natuur

abiotische factoren = 

invloeden afkomstig van de levenloze omgeving

Abiotische factoren

(Bodem)

Licht

Water

Temperatuur

Zijn van invloed op soortensamenstelling in een gebied.

Bodem alleen is geen abiotische factor!

Eigenschappen van de bodem wel zoals:

• Grootte van bodemdeeltjes
• pH
• Hoeveelheid water in de bodem
• Hoeveelheid zuurstof
• Hoeveelheid humus 

BODEM:

• 
  

Soorten Bodems in NL

Elk bodemdeeltje is omgeven door een dun watervliesje. De holten tussen klei-deeltjes zijn klein, waardoor klei beter water en mineralen kan vasthouden. 

In klei is er wel minder zuurstof dan in zand. Ook is het moeilijk om voor wortels door te dringen door klei.

Humus:

= mengsel van organische, anorganische stoffen en micro- organismen. 

Hoe meer humus in de grond hoe beter.

Water

Eigenschappen van het water zoals:

• Luchtvochtigheid
• Zoutgehalte
• Opgeloste stoffen
• Variatie in hoeveelheid water
• Nieuws van 7-4-2025: https://nos.nl/l/2562729 en https://nos.nl/l/2562666

Licht 

Eigenschappen van het licht zoals:

• Daglengte
• Lichtintensiteit
• Golflengte van het licht

vogeltrek

Temperatuur

Hoge of lage temperatuur

Tolerantie

Verspreidingsgebied (areaal) -> Waar komt een soort voor

Tolerantiegrens: welke waarde van een factor is het minimum/maximum om te kunnen overleven

Beperkende factor: bepaald of en hoeveel van een organisme kunnen overleven

Optimum: welke waarde is het gunstigst?

Optimumkromme

biotische factoren

A-biotische factoren

Sleep de woorden naar de juiste plek

licht

gras

soortgenoten

regen

konijnen

schimmels

Temperatuur

wind

Een groep konijnen die in een gebied leven en zich onderling voortplanten noemen we een?

1. levensgemeenschap
2. populatie
3. ecosysteem
4. individu

Hoe passen planten zich aan als er weinig water beschikbaar is?

Geef aan of het om een biotische of abiotische factor gaat:
Een boom zonder bladeren levert geen voedsel voor bladluizen.

1. biotische factor
2. abiotische factor
3. Allebei
4. Allebei niet

Vragen?

Aan het werk

7.1 - Opdracht 1 tot en met 8