De Sociale Kwestie

8. 5 De sociale kwestie

leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

• over de slechte leef- en werkomstandigheden van arbeiders
• welke meningsverschillen er waren over de sociale kwestie
• hoe een begin werd gemaakt met de verzorgingsstaat

kenmerkende aspecten:

• discussies over de sociale kwestie
• de opkomst van emancipatiebewegingen

begrippen

• economische crisis
• sociale kwestie
• vakbond
• nachtwakerstaat
• verzorgingsstaat

Wat is de sociale kwestie?

• maatschappelijk en sociaal probleem
• leef- en werkomstandigheden van arbeiders

leef- en werkomstandigheden van arbeiders

• Friedrich Engels
• woningnood

leef- en werkomstandigheden van arbeiders

• doden
  
• ziektes

Wie helpt de arbeiders?

• sommige fabrikanten gaven meer
• arbeiders gaan staken
• samenwerken in vakbonden

Liberalen

• Rechts in de politiek
• sociale wetten te duur
• nachtwakersstaat

Verzorgingsstaat

• sociale wet
•  Duitsland

Industriesteden

• cholera
• overbevolking

Socialistische politieke stroming

Verbinding kenmerkend aspect

7.3

De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.  

industrialisatie

Liberalisme

socialisme

uitbreiding van de industrie

politiek-maatschappelijk stroming die streeft naar vrijheid

politiek-maatschappelijke stroming die streeft naar meer gelijkheid

Wat is de sociale kwestie?

Examenvraag

De Schotse journalist Samuel Smiles schreef in de jaren 1840 artikelen waarin hij de ideeën van Robert Owen steunde. In 1859 publiceerde Smiles vervolgens een boek waarin hij schreef dat mensen uit de laagste sociale klassen hun levensomstandigheden moesten verbeteren door hard te werken en door in de avond zelf scholing te organiseren. 

Een bewering: 

Met de boodschap van zijn boek brak Samuel Smiles met de ideeën van Robert Owen. 

Ondersteun deze bewering door: 

- aan te geven welke oplossing voor de sociale kwestie Robert Owen nastreefde en 

- te verklaren dat de boodschap van het boek van Samuel Smiles populair was bij liberale ondernemers.

Antwoord

- De oplossing voor de sociale kwestie die Robert Owen nastreefde was, dat via het parlement sociale wetten wilde opstellen waardoor in heel Engeland de omstandigheden van werknemers in fabrieken beter zouden worden. 

- De boodschap in het boek van Samuel Smiles was populair bij liberale ondernemers, omdat hij schreef dat mensen uit de laagste sociale klassen zelf hun levensomstandigheden moesten verbeteren door hard te werken. En de liberalistische stroming stond voor zo min mogelijk hulp vanuit de overheid.