pta

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 4

DE GROTE DIT MOET JE WETEN VOOR JE PTA - LESSON UP

Wat is welvaart ook alweer?

Hoe kan de welvaart toenemen?

En wat is welzijn dan en hoe kan die toenemen?

Welvaart & Welzijn

Welvaart

In hoeverre je met je middelen (tijd en geld) in je behoeften kunt voorzien.

Iemand die erg rijk is heeft een hoge welvaart. Hij kan veel meer in zijn behoeften voorzien dan iemand die arm is.

Toename welvaart

1. Kopen van goederen & diensten

2. Zelfvoorziening

3. Collectieve voorzieningen

Soorten inkomens

Inkomens-verschillen 

Inkomensverschillen door:

- Leeftijd

   - Opleiding

- Ervaring

DE LORENZ CURVE

Voorbeeld: de rijkste 20% van de personen verdient 45% van het inkomen

Inkomen per hoofd van de bevolking

Formule:

inkomen per hoofd van de bevolking = 

nationaal inkomen : aantal inwoners

België heeft 11,2 miljoen inwoners, het nationaal inkomen is 390 miljard euro. Bereken het inkomen per hoofd van de bevolking in België. Noteer ook je berekening.

Reëel inkomen

KOOPKRACHT

=

NOMINAAL INKOMEN GECORRIGEERD VOOR PRIJSSTIJGINGEN (INFLATIE)

=

REËEL INKOMEN

Oorzaken inflatie

• Loonverhoging
  
• Hogere grondstofprijzen (schaarser worden van grondstoffen)
• Meer vraag naar goederen of diensten
• Minder aanbod van producten
  
• Hogere belastingen
  

Prijscompensatie

• Als er inflatie plaatsvindt moet je inkomen (nominaal) net zoveel stijgen anders kun je minder kopen (heb je koopkracht verlies).

• Reële inkomensverandering= Nominale inkomensverandering (%) - Inflatie (%)

• Inkomensstijging meer dan inflatie? --> Koopkracht toename 
• Inkomensstijging gelijk aan inflatie? --> Koopkracht behouden (precies Prijscompensatie)
  
• Inkomensstijging minder dan inflatie?--> Koopkracht afname
  

Mijn inkomen is gestegen van €2650 naar €2700
Inflatie is 1%
Is mijn koopkracht toegenomen?

Loon-prijsspiraal

• Hogere lonen betekenen voor bedrijven hogere kosten. Die kosten berekenen zij door in de verkoopprijs van hun producten. 
• Als de prijzen stijgen, willen werknemers weer loonsverhoging, enzovoort.
• Dit zorgt voor voortdurende inflatie.

Loon-prijsspiraal

Lonen gaan omhoog --> prijzen van producten  gaan omhoog --> mensen willen meer loon --> lonen gaan omhoog -->  prijzen producten gaan omhoog enz......

Indexcijfers

Berekeningen indexcijfers:

Indexcijfer berekenen?

(gegeven van nieuw jaar : gegeven van het basisjaar) × 100 = indexcijfer.

• Indexcijfer 2013 = 2,64 : 2,75 x 100 = 96

Wat is het indexcijfer van 2016?

1. 98,9
2. 101,1
3. 98
4. 101

Waar staan de letters CPI voor?

1. Consumenten Prijs Indexcijfer
2. Consumenten Product Informatie
3. Centrale Prijs Inspectie
4. Collectieve Prijs Introductie

Inflatie van 4%, wat is het consumentenprijs indexcijfer (CPI)?

1. 104
2. 96
3. 4
4. 0.04

Berekening CPI

wat	weging	index
kleding	35%	108
voeding	25%	112
huisvesting	40%	90

1. CPI = 99,2
2. CPI = 101,8
3. CPI = 102
4. CPI = 102,4

ECB

• De belangrijkste taak van de Europese Centrale Bank (ECB) is om te zorgen dat er niet teveel inflatie is. Zo houdt de euro zijn waarde.
• Dat kan de ECB doen door de rente te verhogen of verlagen. 
• Gewone banken zoals Rabobank en ING berekenen deze rente door aan hun klanten.

De ECB verlaagt de rente.
Wat gebeurt er met de inflatie?

1. De inflatie blijft gelijk
2. De inflatie stijgt
3. De inflatie daalt

De spaarmotieven:

1. sparen............
2. sparen ..........
3. sparen ...........

Spaarrekening en spaardeposito

• Bij een normale spaarrekening kun je constant geld opnemen. Dit geld is vrij opneembaar. -> variabele rente en samengestelde rente!! (rente op rente)
  
  
• Bij een SPAARDEPOSITO kun je niet bij je geld. Je krijgt een vaste (hogere) rente op je betaalrekening. -> enkelvoudige rente

Rekenen met enkelvoudige rente

• Robert zet €1.500 op een spaardeposito
• Hij ontvangt van de bank 1,5% rente
• Hoeveel rente ontvangt hij na 1 jaar
• Hoeveel rente ontvangt hij totaal na 3 jaar?
• Wat is de formule?

Spaardeposito:

een spaarrekening waarop het geld voor een afgesproken periode vast staat tegen een vaste rente. De rente op een spaardeposito wordt gewoonlijk na iedere periode naar je betaalrekening overgemaakt. 

Vraag 15

Marieke zet €3.000,- op een spaarrekening met 1,3% samengestelde rente, na 3 jaar verandert het percentage in 1,7% bereken hoeveel geld er na 7 jaar op deze spaarrekening staat.

Aandelen en obligaties 

Hoe zat het ook alweer:

Aandeel: stukje van een bedrijf

Obligatie: stukje van een grote lening (van bedrijf of overheid)

Aandeel: rendement door koerswinst en dividend (stukje van de winst)

Obligatie: rendement door koerswinst en periodieke rente

Jan heeft op 1 jan 2010 voor €3000,- aandelen Shell gekocht, dit aandeel koste €15,-
Elk jaar krijg hij €1,50 dividend per aandeel,
Hij verkoopt het op 1 jan 2015 voor 14,50
Wat is het rendement geweest in euro's

Hoeveel is het rendement van deze belegging (€ 1.400) in procenten van de inleg (€ 3.000)?

Motieven (=redenen) om te lenen:

1. Tijdelijk geld tekort
2. De aankoop van een duurzaam consumptiegoed
3. Hypotheek
   
4. Voor een onverwachte tegenvaller

Wat zijn kredietkosten?

1. de kosten van de rente
2. de kosten van een lening
3. de kosten die je betaalt voor een betaalrekening
4. creditcard kosten

Kredietkosten

Hoe bereken je de kredietkosten:

(aantal termijnen x termijnbedrag) - lening = kredietkosten

Bij Bol.com kun je een tv op afbetaling kopen. De prijs is € 1.200,-. Bij koop op afbetaling betaal je 36 maanden een bedrag van €42,80. Bereken hoeveel procent de totale kredietkosten (rentekosten) als percentage van het geleende bedrag zijn .