introductie massacultuur

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H9 MASSACULTUUR

in de tweede helft van de 20e eeuw

Leerdoelen

Ik kan massacultuur omschrijven.

Ik kan in eigen woorden uitleggen waarom Amerika een rolmodel is voor Europa na WOII en ik ken de kernelementen van de American Dream.

k kan de relatie tussen massamedia, avant-garde en pop-art in eigen woorden uitleggen.

Ik kan de relatie tussen de American Dream en pop-art in eigen woorden uitleggen. 

Ik kan een verschil noemen tussen high en low-art

Ik kan uitleggen wat pop-art doet met het verschil tussen high en low art.

Ik begrijp wat “the medium is the message” inhoudt.

Ik ken het belang van de zeefdruktechniek voor Andy Warhols werk en The Factory.

Ik kan het begrip originaliteit binnen Pop art plaatsen.

MASSACULTUUR

Inleiding

Jeff Koons, Ushering in banality, 2007

Dit beeldhouwwerk is een typisch werk uit de massacultuur, zoals we de periode uit de kunstgeschiedenis van 1945 tot heden noemen.

-> Na deze les kan je uitleggen waarom dit een typisch kunstwerk uit de massacultuur is.

Maak een woordspin

In het midden zet je het woord massacultuur

Waar denk je aan bij kunst voor de massa?

MASSACULTUUR
=
KUNST VOOR DE MASSA

“Vanaf de jaren zestig ontstond een overheersende cultuur die door de smaak van de grote massa bepaald werd:
de massacultuur.”

Kunstwerken worden onpersoonlijk en oppervlakkig

 

Hoe ontstaat de massacultuur

Toenemende democratisering
(vrijheid en gelijkheid voor iedereen, macht en kennis niet alleen van de elite)

Toegankelijkheid van het onderwijs
(onderwijs voor iedereen, niet meer alleen voor de elite)

Bloeiende economie: groeiende welvaart en meer vrije tijd
(toenemende koopkracht: iedereen heeft meer geld te besteden waardoor aanbod van producten en diensten groeit)

De nieuwe massamedia
(radio, tv, internet zorgen voor informatie en amusement voor alle lagen van de bevolking )

Accenten binnen de Massacultuur

• popart en massamedia; 
• soaps, comedy, tv-drama, videoclips;
  
• musical;
  
• mainstream en subculturen;
  
• popmuziek, filmmuziek, elektronische muziek;
  
• fusion en cross over;
  
• multidisciplinaire kunst;
  
• postmodernistische kunst in relatie tot massacultuur;
  

Hoge kunst

• Elitair  (voor mensen met geld en opleiding)
• Moeilijk te begrijpen zonder kennis van zaken
• Op officiële kunstplekken zoals musea, concertzalen en theaters.
• bijv. klassieke muziek, ballet

Lage kunst

• Voor de massa

• Onderdeel van vrijetijds-industrie en amusement
• Makkelijk toegankelijk via media zoals televisie, radio en internet
• bijv. popmuziek, hiphop

In de massacultuur vervaagt het verschil tussen ‘lage’ en ‘hoge’ kunsten 

• HOGE kunst wordt gezien als kunst voor de Elite. 
• LAGE kunst wordt gezien als kunst voor de ‘gewone’ mens. 
• Kunst- en cultuurvormen die voorheen slechts voor de elite waren bestemd (‘hoge’ kunst) worden onderdeel van de massacultuur.  
• Ook komt de (‘lage’ kunst) via kunstenaars als Keith Haring en Andy Warhol in het museum terecht waardoor het ook wordt geaccepteerd door de elite.  

Hoge kunst

Lage kunst

ontwikkelingen in de geschiedenis
na 1945

• Als WOII op 5 mei 1945 in Nederland is afgelopen, kan ons land alleen weer worden opgebouwd door met andere landen samen te werken.
  
• Er ontstaan samenwerkingsverbanden, zoals de Benelux en de NAVO.
  
• De Verenigde Staten bieden financiële hulp, met het Marshallplan, waardoor de Nederlandse wederopbouw en economie weer op gang kwamen.
  -> De VS worden hierdoor extra populair in Europa. 
  

Belangrijkste begrippen

massacultuur: de cultuur van de grote massa, met kunstwerken die onpersoonlijk en oppervlakkig zijn.

massamedia: de pers, radio, film, televisie en internet. Deze vormen van massacommunicatie hadden en hebben nog steeds een belangrijke rol in de verspreiding van deze massacultuur.

hoge en lage kunst: kunst van de elite en kunst van het volk. In de massacultuur vervagen de grenzen tussen ‘lage’ en ‘hoge’ kunst:

9.1 Pop

• Avantgarde (=voorlopers) kunstenaars hielden in de jaren '60 van abstracte kunst. Moesten niets van massacultuur hebben. 
• Massacultuur: alles in grote hoeveelheden geproduceerd. Diepgang is daarbij niet belangrijk, reclame wel.

                      Avantgarde << >> Massacultuur

Maar toen kwam er Popart om de kloof te dichten: massacultuur wordt het onderwerp van de kunst....

• Popart gebruikt de beeldtaal van de massamedia en ook de industriële technieken ervan.

• Kunststromingen als Abstract Expressionisme: persoonlijk, diepzinnig.

tegenover

• Popart: onpersoonlijk, oppervlakkig

'Just what is it that makes today's homes so different, so appealing?'

-Richard Hamilton

Eerste Popart werk.

• Wat staat er allemaal in het interieur? Is dat niet behoorlijk American dream?
• Wat staat er op de lolly die de man vasthoudt?

Popart is populair, vluchtig, vervangbaar, goedkoop, in massa geproduceerd, jong, geestig, handig, glamoureus en big business.

Volgens de Popart kunstenaars is er geen verschil tussen een 'lage' volkscultuur en een elitaire 'hoge' cultuur.

Voor iedereen 

Rijk en arm!

In de jaren '60 zagen wetenschappers al dat de massamedia de wereld zouden veranderen in een dorp. 

Een 'Global village'

Hoezo? Leg uit!

Roy Lichtenstein, 1964

De mediawereld en met name de reclamewereld toont ons niet altijd de werkelijkheid, maar vaak een gemanipuleerde werkelijkheid. 

'The medium is the message.'

Bij Popart zijn technieken voor massaproductie  populair; zoals de zeefdruk. Dit is een grafische druktechniek waarbij drukinkt door een zeef 

gedrukt wordt. 

Het wordt ook veel gebruikt voor het bedrukken van verpakkingen en textiel.

Het atelier van Andy Warhol noemt hij zelf, heel toepasselijk: 'The Factory'

Maar ook in een oppervlakkige wereld zijn er emoties die soms losbarsten. Zeker als je een script voor een film hebt gemaakt en deze wordt afgekeurd.....

Marisol (Maria Sol Escobar) 'John Wayne' 1963