5.5: de geschiedenis van het leven op aarde

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Erfelijkheid en evolutie

Lesdoel

Je kunt beschrijven hoe fossielen zijn ontstaan.

Je kunt benoemen dat soorten verwant zijn als ze een gemeenschappelijke voorouder hebben.

temperatuur te hoog--geen leven!

De aarde bestaat ong 4600 miljoen jaar. In het begin was er geen leven op aarde. De temperatuur was hiervoor te hoog 

3800 miljoen jaar geleden

Ongeveer 3800 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste levensvormen in het water. De lucht bevatte toen nog geen zuurstof. De eerste levensvorm waren bacteriën. Hieruit ontwikkelde zich andere organismen 

3300 miljoen jaar geleden

Vanuit de bacteriën ontstonden er eencelligen organismen. Sommige eencellige konden zuurstof maken. Daardoor kwam er langzaam zuurstof in het water en ook in de lucht 

De eerste dieren ontstonden 700 miljoen jaar geleden 

500 miljoen jaar geleden

ontstonden er landplanten. 

450 miljoen jaar geleden

Ontstonden er landdieren. De eerste landdieren waren geleedpotige zoals duizendpoten hierna kwamen er ook gewervelde en amfibieën en reptielen 

251 miljoen jaar geleden

begon de tijd met heel veel reptielen. Er ontstonden allerlei soorten sauriërs . Deze leefden allemaal op het land, maar ook in het water.

65 miljoen jaar geleden 

Stierven de sauriërs in een korte tijd. de oorzaak hiervan in waarschijnlijk een klimaatverandering. 

3 miljoen jaar geleden

Ontstonden de eerste mensachtigen

150000 jaar geleden

wij zijn waarschijnlijk afkomstig van 
Afrikaanse voorouders

Geologische tijdschaal

Verwantschap van soorten

Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben vertonen verwantschap. Hoe langer geleden ze een gemeenschappelijke voorouder hadden, hoe minder de soorten verwant zijn.

In de afbeelding (een stamboom) zie je dat de Oerang-oetang en de moderne mens minder aan elkaar verwant zijn dan de chimpansee en de moderne mens.

De geschiedenis van het leven op aarde is verdeeld in tijdperken.

1. Waar
2. Niet waar

De geschiedenis van het leven op aarde wordt verdeeld in tijdperken. De tijdperken worden verder onderverdeeld in perioden.

1. juist
2. onjuist

In de afbeelding zie je een geologische tijdschaal. Een brede lijn geeft aan dat een groep een grote bloei heeft doorgemaakt. In welke perioden wordt het Cenozoïcum verdeeld?

1. Jura
2. Krijt
3. Kwartair
4. Tertiair

2 antwoorden

In de afbeelding hieronder zie je een deel van een geologische tijdschaal en de
evolutie van de olifant.

De Tetrabelodon leefde ongeveer 20 miljoen jaar geleden.
In welk tijdvak leefde de Tetrabelodon? [2p]

1. In het Kenozoïcum
2. In het Mioceen
3. In het Oligoceen
4. In het Tertiair

In een geologische tijdschaal staan tijdperken
verwerkt en deze zijn weer onderverdeeld in
periodes.
Hoeveel jaar geleden kwam het tijdperk
Mesozoicum ten einde?

1. 542 miljoen jaar geleden
2. 255,2 miljoen jaar geleden
3. 65.5 miljoen jaar geleden
4. 145,5 miljoen jaar geleden

In de afbeelding is een geologische tijdschaal weergegeven. Een brede lijn geeft aan dat een groep een grote bloei heeft doorgemaakt. Hoeveel miljoen jaar geleden begon het Paleozoïcum?

1. 65
2. 299
3. 359
4. 542

Hier staan 2 beweringen. Welke is of zijn waar?
1. Verwantschap : Soorten hebben een gemeenschappelijke
voorouder
2. Geologische tijdschaal: Weergave van de tijd sinds het
ontstaan van de aarde, onderverdeeld in tijdperken

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

Toets donderdag 20 april

- Maak les 5 online af!

- Alle test jezelf

- afsluiting en oefentoets af.

Heb je alles af? Dan mag je iets voor jezelf doen.