5.4 Kunnen we zo sociaal blijven?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Economie

Hoofdstuk 5 Kan de overheid dat regelen 

5.3 Hoe sociaal is ons land?

Wat gaan we doen

• bespreken 5.3
•  Uitleg 5.4 Kunnen we zo social blijven?
• Maken huiswerk van paragraaf 5.4

Lesdoelen van 5.3 

Waarom is er sociale zekerheid

Hoe is de sociale zekerheid geregeld?

Wat is een verzorgingsstaat?

Lesdoelen 5.4

Wat zijn de gevolgen van vergrijzing

Hoe kan de sociale zekerheid betaalbaar blijven

Hoe wil de overheid de kosten van de zorg beperken

Vergrijzing

• aandeel ouderen in de totale bevolking neemt toe en de gemiddelde leeftijd van de bevolking stijgt
• Om de uitkeringen van de AOW-ers te kunnen blijven betalen heeft de overheid besloten de AOW-leeftijd te verhogen.

Vergrijzing 

Actieven

Alle mensen met betaald werk

% inkomen in de vorm van premies en belastingen

Niet-actieven

Mensen zonder betaald werk, die een uitkering ontvangen. Bijv. omdat ze arbeidsongeschikt zijn, werkloos of boven de pensioenleeftijd.

Tot de groep niet-actieven behoren ook de AOW'ers. Deze groep groeit al jaren (= vergrijzing). Wat betekent dit voor Nederland ?

Vergrijzing:

• het aandeel ouderen in de totale bevolking neemt toe en de gemiddelde leeftijd van de bevolking stijgt

De AOW

Algemene ouderdomswet

AOW premie 

Samenwonend of getrouwd   €    812,71 p.p. 

Alleen wonend                                € 1.187,43 p.p.

Verhoging AOW-leeftijd

Door de AOW-leeftijd te verhogen zijn er minder mensen die een AOW-uitkering krijgen (inactieven) en zijn er meer mensen die werken en betalen voor de AOW (actieven)

Hoe houden we de AOW betaalbaar?

Hoe houden we de AOW betaalbaar?

- de AOW-leeftijd verder te verhogen van 65 naar 67 jaar

- de premies + loonbelasting te verhogen

- de AOW-uitkeringen te verlagen;

- de arbeidsparticipatie (arbeidsdeelname) te laten toenemen;

- de AOW-ers ook AOW-premie te laten betalen;

- de AOW niet meer aan iedereen te geven, maar alleen aan 

   ouderen met geen of een laag pensioen.

Kapitaaldekkingstelsel

Actieven betalen mee aan de inkomens van de inactieven

Herverdeling van inkomens

Probleem!

+ Inactieven

- Actieven

Dus....

• Vergrijzing = in verhouding meer ouderen dan jongeren
• Gevolg: pensioen wordt onbetaalbaar! Dus AOW-leeftijd verhogen!
• Oplossingen: AOW-leeftijd verhogen, uitkeringen verlagen, meer premie betalen, zelf sparen

De zorgverzekering

• premie: wat je aan de zorgverzekering betaald.
  
• zelfzorgmiddelen: medicijnen die je zelf moet betalen, zonder recept.
  
• eigen risico: deel dat je zelf moet betalen.
  
• declareren: zorgkosten terug vragen.
  
• polis: contract van de zorgverzekeringsmaatschappij.

Marktwerking

Aan de zorg geeft de overheid veel geld uit. Om die kosten te beperken moeten ziekenhuizen en zorgverzekeraars met elkaar concurreren om klanten te krijgen. > (marktwerking)  

Concurreren doen ze door middel van prijzen, kwaliteit of service.

Wat heb je geleerd?

Iedereen heeft recht op een AOW- uitkering als de AOW-leeftijd bereikt is.

1. Juist
2. Onjuist

Wie behoren NIET tot
de 'inactieven'?

1. AOW-ers
2. Arbeidsongeschikten
3. Daklozen
4. Werklozen

AOW is gebaseerd op het kapitaaldekkingsstelsel

1. Juist
2. Onjuist

Door het verhogen van de AOW-leeftijd

1. neemt het aantal actieven toe
2. neemt het aantal inactieven toe
3. wordt vergrijzing tegen gegaan
4. wordt de AOW ook hoger

De AOW is een basispensioen, dat door de staat wordt uitgekeerd aan alle Nederlanders van 67 jaar en ouder. Dat kost heel veel geld.
Hoe komt de regering aan dat geld?

1. Alle werkende Nederlanders moeten iedere maand een deel van hun loon afstaan.
2. De staat verkoopt jaarlijks een deel van zijn goudvoorraad.
3. Het wordt geleend van de banken.
4. De werkgevers betalen het uit hun winsten.