1. Het begin van de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Themakatern 

Koude Oorlog

(1945 - 1989)

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• 1. Begin van de Koude Oorlog
• Opdrachten 
• Afsluiting  
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Herkennen en uitleggen wat de verschillen zijn tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie tussen 1945 en 1991.

• Kun je herkennen en uitleggen op welke manier de Koude Oorlog ontstond.

De Koude Oorlog

Conflict tussen Verenigde Staten en Sovjet-Unie tussen 1945-1991

Verenigde Staten

• Kapitalisme
• Vrijheid
• Democratie
• Vrije markt economie

Sovjet-Unie

• Communisme
• Gelijkheid
• Totalitaire samenleving
• Planeconomie

Verenigde Staten

• Kapitalisme
• Vrijheid
• Democratie
• Vrije markt economie

Samenleving:

Vrijheid, ongelijkheid, vrijheid van meningsuiting, kritiek op de overheid

Sovjet-Unie

• Communisme
• Gelijkheid
• Totalitaire samenleving
• Planeconomie

Samenleving:

Onvrijheid, gelijkheid, censuur, alles onder controle van de overheid, terreur

Conferentie van Jalta

februari 1945

Franklin Delano Roosevelt

President van de Verenigde Staten

Jozef Stalin

Leider van de Sovjet-Unie

Winston Churchill

Minister-President van Groot-Brittannië

Conferentie van Jalta (februari 1945)

• Hoe nu verder na de Tweede Wereldoorlog?
  

• Bezettingszones: Duitsland en Berlijn worden verdeeld in 4 zones

• Overal in Europa democratie

• Oprichting Verenigde Naties

Churchill (ENG), Chamberlain (VS) en Stalin (SU) in Jalta

Atlee (ENG), Truman (VS) en Stalin (SU) in Potsdam

Conferentie van Potsdam

(juli 1945)

• Duitsland wordt opgedeeld in vier bezettingszones met als doel:
  

        - Demilitarisatie

        - Denazificatie

        - Democratisering

• Amerika laat weten dat ze nu beschikken over een atoombom
  

• Stalin wil een bufferzone tussen de SU en West-Europa
  

Amerikaanse buitenlandse politiek na 1945

• Voorkomen dat meer landen communistisch worden (Containmentpolitiek)

• Hulp met financiële steun bij de wederopbouw van Europa (Marshallplan)

Sovjet-Unie buitenlandse politiek na 1945

• Communistische invloed in Oost-Europa vergroten (invloedssferen)

• Bufferzone met West-Europa

• Satellietstaten (land dat precies moet doen wat een ander land zegt)

Gaan de spanningen tussen Rusland en Oekraïne escaleren? ‘De grote vraag is wat Amerika kan’

De spanningen langs de Russisch-Oekraïense grens lopen steeds verder op. Beide landen zijn inmiddels bezig met het opbouwen van een troepenmacht in de grensstreek. De Russische president Poetin probeert onder meer af te dwingen dat Oekraïne geen lid wordt van de NAVO. “Maar uiteindelijk wil hij vooral afdwingen dat er een soort neutrale ‘bufferzone’ rond Rusland komt”, zegt hoogleraar internationale betrekkingen Rob de Wijk.

“Dat willen ze al sinds de tsarentijd, om ervoor te zorgen dat Rusland veilig wordt en blijft”, legt De Wijk uit in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Dat is iets wat je heel erg sterk ziet. Ik was een aantal maanden geleden in Moskou, en daar was dit ook echt het onderwerp van gesprek. Men wil een nieuwe afspraak in Europa waar landen gewoon neutraal gaan worden, en een nieuwe afbakening van de invloedssferen.”

Bron: Goedemorgen Nederland - 9 december 2021 — 12:30  

Verenigde Staten

Sovjet-Unie

West-Europa

Oost-Europa

Communisme

Kapitalisme

Vrijheid

Blauw

Rood

Gelijkheid

Totalitaire samenleving

Democratie

Controle op de economie

Vrije markt economie

Opdracht 

Lees de volgende teksten: 

• Communisme en kapitalisme (blz. 7)
• Een verdeeld Europa (blz. 9)
• Economisch Hulpprogramma (blz. 9)
• Twee Machtsblokken (blz. 10)
• De Deling van Duitsland (blz. 16)

Vul het schema in de classkickopdracht in: https://app.classkick.com/#/login/4S7WOE

Klaar? ga aan de slag met de beeldanalyse op blz. 2 van de opdracht

M3 (1) : https://app.classkick.com/#/login/4UH3OY

M3 (2): https://app.classkick.com/#/login/4S7WOE

Beeldanalyse

• 1. Lees het onderschrift. Door wie is de bron gemaakt? Wanneer is de bron gemaakt? Heeft de bron een bijschrift? Wat weet je over de maker?
  

• 2. Beschrijf wat je ziet in de bron. Denk hierbij aan kleding, spullen, auto’s, wapentuig, gebouwen, personen, dieren, ect. (Wat stellen deze onderdelen voor? Herken je bepaalde landen, personen?)
  

• 3. Wat gebeurt er op de bron? Kijk hierbij naar acties, bewegingen en emoties. (Wat doen de personen op de bron? Welke gebeurtenis gaat de bron over?)
  

• 4. Wat is de boodschap van de maker van de beeldbron? Hoe weet je dat? (zijn personen negatief of positief afgebeeld?)
  

Blz. 188 --> spotprent specifiek

• Is de tekenaar van het stripboek voor of tegen het communisme?

Een stripboek uit 1947. Het heet: ‘Is dit morgen?’

De ondertitel: ‘Amerika onder het communisme.’`

Schelden:

De tegenstander wordt uitgemaakt voor alles wat slecht en lelijk is. De tegenstander wordt afgeschilderd als het kwaad, waarbij vaak wordt overdreven en gelogen.

Normen en waarden:

Men doet een beroep op algemeen aanvaarde waarden die op zich als positief kunnen worden aangemerkt zoals geloof, hoop, liefde, eer, gezondheid, ouderschap, vaderlandsliefde

Bekende symbolen gebruiken:

Bij deze vorm van propaganda wordt vaak van symbolen gebruik gemaakt, zoals het kruis of de nationale vlag. Deze symbolen roepen vaak emoties op.

Bekende mensen gebruiken:

In propaganda wordt vaak gebruik gemaakt van bekende personen of van instellingen met een grote reputatie.

De gewone man:

Je beroept je erop dat jezelf ook maar een gewone burger bent en hoopt daarmee de sympathie van mensen te winnen.

Groepsgevoel:

Je doet een beroep op het feit dat mensen graag bij een groep behoren. Als iedereen iets doet dan wil je ook graag meedoen.

Angst:

Je doet een beroep op angstgevoelens die spelen bij het volk.

Herhaling:

Herhaling versterkt de boodschap. Vaak wordt er ook vanuit gegaan dat als je iets maar vaak genoeg herhaald het vanzelf wel 'waar' wordt

Een propagandaposter (1952)

• Welk systeem hangt de tekenaar aan? Hoe weet je dat?
• Wat is het doel van de tekenaar?

Opdrachten

Bladzijde: 7 t/m 14

Opdrachten: 2, 3, 5, 6, 7, 8, 

Klaar? 

Verdieping: opdracht 19

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Herkennen en uitleggen wat de verschillen zijn tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie tussen 1945 en 1991.

• Kun je herkennen en uitleggen op welke manier de Koude Oorlog ontstond.

Fijne dag!