Hoofdstuk 5 paragraaf 1 Van bondgenoten naar vijanden.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

5.1. Van bondgenoten naar vijanden

Historische personen 5.1 

Stalin

Leider Sovjet-Unie tijdens WO2

Roosevelt

Amerikaanse president tijdens WO2

Churchill

Britse minister-president tijdens WO2

Belangrijke begrippen 5.1

Invloedsfeer: gebied waar een land invloed heeft. 

Containmentpolitiek: Amerikaanse politiek in de Koude Oorlog om verspreiding van het communisme te voorkomen. 

Koude Oorlog: Vijandschap tussen de Sovjet-Unie + bondgenoten en VS + bondgenoten.

IJzeren Gordijn: ondoordringbare grens tussen Oost- en West-Europa tijdens de Koude Oorlog. 

NAVO: militair bondgenootschap VS, Europa, Canada en Turkije. 

Warschaupact: militair bondgenootschap onder leiding van de Sovjet-Unie.

Democratie

Dictatuur

Communisme

kapitalisme

vrijhandel

planeconomie

Kapitalisme

- Niet iedereen is gelijk

- Er zijn privébezittingen

- Vrijemarkteconomie

- Burgers hebben grondrechten

(West-Europa + Verenigde Staten)

Communisme

- Iedereen is gelijk

- Alles is in bezit van de staat

- Planeconomie

- De overheid bepaalt alles

(Oost-Europa +Sovjet-Unie)

Verenigde Staten

• Democratie

• Kapitalisme

• Vrijheid

• Grote verschillen (arm/rijk, blank/zwart)

Sovjet-Unie

• Dictatuur

• Communisme

• Onderdrukking

• Gelijkheid, soms dan...

Van bondgenoot naar vijand - I

- Tijdens WOII ontmoeten de Grote Drie elkaar veel.

- Twee belangrijke bijeenkomsten van de Grote 3:

1. Conferentie van Jalta (februari 1945)
2. Conferentie van Potsdam (augustus 1945)

Waarom is de conferentie van Jalta bijzonder (kijkend naar de spanningen tijdens de Koude Oorlog?)

Franklin Delano Roosevelt

President van de Verenigde Staten

Jozef Stalin

Leider van de Sovjet-Unie

Winston Churchill

Minister-President van Groot-Brittannië

Waarom is de conferentie van Jalta bijzonder (kijkend naar de spanningen tijdens de Koude Oorlog?)

Van bondgenoot naar vijand - II

Van bondgenoot naar vijand - II

Conferentie van Jalta

- Hoe de oorlog zo snel mogelijk kon eindigen

- Hoe het na de oorlog verder moest met Europa

- Delen van Polen werden toegevoegd aan de Sovjet-Unie

Conferentie van Potsdam

- Verdeling Duitsland

• 4 bezettingszones
• Duitsland moest weer een democratie worden.

- Oorlogsmisdadigers oppakken en straffen

Verdeling van Duitsland

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld, Berlijn ligt in de Russische zone!
  

• Reizen tussen bezettingszones is  (nog) geen probleem
  

Van bondgenoot naar vijand - III

- De Sovjet-Unie heeft nooit de intentie gehad om van Duitsland een democratie te maken.

- Er ontstond zoveel wantrouwen, dat de Koude Oorlog een feit was.

Einde les: Wat zijn de belangrijkste afspraken uit de conferentie van Jalta en Potsdam?

Noem de leiders van de invloedsferen tijdens de Koude Oorlog en noem minimaal 2 landen in deze invloedsferen.

Een verdeeld Europa

- Ook Europa raakte verdeeld in twee delen:

• Oost-Europa: communistisch/ dictatuur/ geen vrijheid van meningsuiting/ planeconomie
  
• West-Europa: kapitalistisch

- Zo raakte Europa verdeeld in twee invloedssferen

Invloedsfeer

Na 1945 ontstonden in Europa twee vijandige invloedssferen: gebieden waar landen invloed op hebben.

1. Amerikaanse invloedsfeer.
2. Sovjetinvloedsfeer.

 

Amerikaanse invloedsfeer

 

Kanden die door VS waren bevrijd en democratisch waren (West-Europese landen en het westen van Duitsland)

Sovjetinvloedsfeer

Landen die door de Sovjet-Unie waren bevrijd en communistisch werden (Oost-Europese landen en het oosten van Duitsland)

Na WO2

• De landen die door de Amerikanen waren bevrijd en West-Duitsland kwamen in de Amerikaanse invloedsfeer. .
• De Oost-Europese landen en het oosten van Duitsland in de Sovjet-invloedsfeer. Zij werden communistisch. 

Video: begin van Koude Oorlog

Bekijk de video over de Koude Oorlog

Leg uit hoe werd bepaald welke landen in welke invloedsferen lagen.

Leg uit wat containment was.

Koude Oorlog

• 1945 - 1989
• Het is nooit tot een echte oorlog gekomen -> er waren spanningen tussen het Oost- en Westblok. 
• De VS en de Sovjet-Unie waren na de Tweede Wereldoorlog de twee sterkste landen.
• Hun ideeën verschilden: kapitalisme / communisme. 

Korte video Koude Oorlog

Bekijk de video met een korte introductie over de Koude Oorlog

Containment

• Containment betekent insluiting.
•  De VS wilden met containmentpolitiek het communisme indammen. 
• Een voorbeeld van containmentpolitiek is de Marshallhulp die Europa welvarend maakte. 

IJzeren Gordijn

• Grens tussen het Oostblok en het Westblok tijdens de Koude Oorlog.
• Beiden wilden niet dat mensen ideeën van de ander over zouden nemen. 
• Daarom probeerden ze hun eigen land te beschermen tegen de invloed van de vijand.

Welke bondgenootschappen horen bij elke invloesfeer

Militaire bondgenootschappen

Sovjet-Unie

• In 1949 oprichting van de NAVO. militair bondgenootschap van de VS, Canada, Turkije en Europese landen.
• NAVO:  Noord-Atlantische Verdragsorganisatie,

Warschaupact - Sovjet-Unie

• In 1955 oprichting van het Warschaupact: militair bondgenootschap onder leiding van de Sovjet-Unie.

Communisme

Kapitalisme

Leg uit hoe de Koude Oorlog zorgde voor spanningen in Europa.

Huiswerk

1. Maken paragraaf 5.1. 
2. Leren leerdoelen 5.1.