11.3 havo 5 maw stanislas

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

11.3 Systeem

• Je kent de 6 machten en kunt herkennen wanneer je met welke te maken hebt
• Je kent het systeemmodel en kunt de verschillende fasen onderscheiden
• Je kent het barrieremodel en kunt de verschillende fasen onderscheiden

Opdracht 7

2) Links - progressief, rechts - conservatief

3) Voor - voor: VVD; tegen - voor: GroenLinks

4) Links vaker progressief en rechts vaker conservatief. Er is dus een verband te herkennen tussen de twee dimensies.

5) De PVV is op het gebied van migratie, integratie en veiligheid rechts te noemen. Het gaat om standpunten als lage belastingen, strenge migratie, nadruk op het eigene en de eigen cultuur. Op andere gebieden, vooral als het gaat over de zorg en andere sociale thema’s zoals lage huren en een goede ouderenzorg, stemt de PVV bijna steevast samen met linkse partijen. Hier zie je dat het schuurt met de klassieke links-rechts verdeling.

6) Gevraagd hoe mensen zichzelf zien op de links-rechts-schaal en hoe zij denken over bepaalde standpunten. Dat hebben ze met elkaar vergeleken:

Links-rechts idee stemmen politieke partij X => Links-rechts-opvatting stellingen

7) Is het ‘gevoel’ van mensen over hoe links-rechts ze zijn wel bruikbaar voor een onderzoek of de begrippen achterhaald zijn?

8) Voordeel: eenduidig voor veel mensen, overzichtelijk

Nadeel: te beperkt, te generaliserend

De zes machten 

Trias politica

1. Wetgevende macht

2. Uitvoerende macht 

3. Rechterlijke macht 

Andere groepen met macht in Nederland 

4. Ambtenaren

5. Massamedia 

6. Externe adviseurs 

Politiek 

De gezaghebbende toedeling van waarden en belangen 

oftewel: 

Besluiten die worden gemaakt om het land te besturen 

Besluiten nemen: systeem-en barrière model 

Systeemmodel

Systeemmodel

Model legt nadruk op: eisen en steun + kansen en bedreigingen door omgevingsfactoren

Het systeemmodel

Politieke besluitvorming in 4 fasen:

1. Invoer

2. Omzetting

a. Politieke agendavorming

b. Beleidsvoorbereiding

c. Beleidsbepaling

3. Uitvoer 

4. Terugkoppeling 

Invoer

De fase INVOER bestaat uit:

- De eisen/wensen die vanuit de samenleving naar voren worden gebracht

Poortwachters 

- Dit zijn de mensen/groepen die bepalen welke 

eisen op de publieke en politieke agenda komen.

Omzetting

De omzetting van eisen/wensen in 

overheidsbeleid en bestaat uit drie stappen:

a. Politieke agendavorming: politici en 

beleidsmakers besluiten om problemen  aan te pakken. 

b. Beleidsvoorbereiding: het verzamelen van 

informatie en het geven van adviezen over wat het beleid moet worden.

c. Beleidsbepaling: nemen van beslissingen over wat het beleid zal worden.

Uitvoer

Politieke besluiten en andere maatregelen

of handelingen, die het resultaat zijn 

van de omzettingsfase. 

Terugkoppeling

Reacties van de samenleving op politieke besluiten en evaluatie van het beleid.

Weer terug naar fase 1 (INVOER).

De nieuwe wensen die zijn ontstaan na de terugkoppeling kunnen 

ook weer ingevoerd worden in het politieke systeem.

Omgevingsfactoren

- Demografische: vergrijzing, immigratie

- Ecologische: CO2-uitstoot, klimaatverandering

- Cultureel en sociaal: normen en waarden in de samenleving 

- Economische: werkloosheid, ontwikkelingen op de beurs

- Technologische: kunstmatige intelligentie, cybercriminaliteit

Examenvraag

In tweetallen

Beantwoord de examenvraag VOLLEDIG: schrijf je hele antwoord uit. 

Weektaak volgende week

Opdrachten 11 en 13 (blz. 16 en 20 werkboek).

11.3 Systeem

• Je kent de 6 machten en kunt herkennen wanneer je met welke te maken hebt
• Je kent het systeemmodel en kunt de verschillende fasen onderscheiden
• Je kent het barrieremodel en kunt de verschillende fasen onderscheiden

Barrièremodel

Barrièremodel

Bij het barrièremodel ligt de nadruk op de macht in besluitvorming.

Realisatiemacht: de macht om iets voor elkaar te krijgen (realiseren).

Hindermacht: de macht om iets tegen te houden (verhinderen).

 

Barrièremodel (4 drempels)

Om iets voor elkaar te krijgen moeten vier drempels (barrières) 

overwonnen worden.

1e drempel: (H)erkenning krijgen van een wens of probleem.

2e drempel: Afweging: toekennen van een hoge prioriteit aan een wens of probleem.

3e drempel: Besluitvorming over de oplossing van een wens of probleem.

4e drempel: Uitvoering van het besluit m.b.t. de oplossing van een wens of probleem.

Barrièremodel en kantineprijzen

Prijzen van de broodjes in de kantine verlagen 

1. (H)erkennen van problemen (in dit geval binnen de school)

2. Afwegen van problemen door de politiek (door de school)

3. Besluitvorming door politiek (door de school)

4. Wet- en regelgeving door politiek (door de school)

Wie vormen de realisatiemacht?

Wie vormen de hindermacht?

Barrieremodel in de praktijk

Ga op zoek naar een maatschappelijk probleem waarvoor een oplossing is bedacht/ of nog niet (bijv. moeten we oorlog Oekraïne, telefoonverbod op school, stikstofuitstoot, wolven in Nederland etc.)

Omschrijf bij elke drempel OF deze gehaald en en HOE dat dan is gekomen (wie hadden realisatie en hindermacht)?

Weektaak 

Maak opdrachten 11 en 13 uit het werkboek 

Klaar? Maak dan de oefenvragen die je gisteren hebt gekregen 

Deze helpen je om 11.1 t/m 11.3 te checken