ckv kua basis hofcultuur en 2 examenvragen 1 maart

ckv kua basis hofcultuur en 2 examenvragen 1 maart

  Middeleeuwen                        Renaissance

Vergelijk de 2 afbeeldingen. 

Let op compositie, licht, achtergrond, diepte, ...?  

Hofcultuur

RENAISSANCE - BAROK

HOFCULTUUR IN DE 16E EN 17E EEUW IN ITALIE EN FRANKRIJK

ONDERWERPEN SE 2

Inleiding op de hofcultuur

 het hof en de hoveling

 de erfenis van de klassieken

Renaissance

 bouwkunst

 beeldende kunst

 dans/drama

 muziek

Barok

 bouwkunst

 beeldende kunst

 dans/drama

 muziek

Accenten binnen onderwerp

• Renaissancehoven in 16e eeuw
  
• Vorsten 17e eeuw
  
• (Stads)paleizen, villa’s, tuinen; Versailles
  
• Ontwikkeling tragedie en komedie
  
• Hofdans en hofballet
  
• Ontstaan opera
  
• Ontwikkeling instrumentale muziek
  
• Ontwikkelingen binnen kerkmuziek
  

Rollen hofcultuur

Rollen van verschillende deelnemers aan het hof:

• hofpersoneel / hovelingen ;
  
• bezoekers ;
  
• ambassadeurs ;
  
• diplomaten
  

--> Voortdurende interactie, de rol die men heeft wordt bepaald door de vorst

Hofcultuur

• Voedingsbodem van bloeiperiode van kunst en cultuur:
  
• B. Castigliones ideaalbeeld van de hoveling – humanistische idealen 
•  universele mens
  
• Klassieke opvoeding speelt grote rol – het ging er om veelzijdig opgevoed te worden: vorst omringt zich met kunstenaars, musici, dansers enz.
  
• Vorst verzamelt kunst en heeft interesse in wetenschappen
  
• Cultiveren van schoonheid was ook een van de idealen van de universele mens
  

Hofcultuur

• Voorbeeld: Cultiveren van schoonheid was ook een van de idealen van de universele mens
  

het detail met Ludovico Gonzaga en Barbara von Hohenzwillern op het fresco van Mantegna in de camera degli Sposi. Aan de hand van dit werk ook uitleggen wat er te zien is, wie iedereen is, welke positie men heeft, wat men zoal deed aan het hof

Monteverdi - hofmuziek

Hofcultuur - theater

Commedia dell’arte, verwijzen naar komedie / tragedie

Rafaël, De school van Athene, 1509-1511

Voorstelling en vormgeving?

• Geïdealiseerde voorstelling van 52 filosofen en geleerden. 
• In opdracht van paus Julius II. 

Leerdoelen - CONTEXT

o Ik weet dat hofcultuur gaat om hoven aan de macht: de Italiaanse hoven komen op als machthebbers

o Ik weet wat het HUMANISME is en de invloed ervan op de kunsten

Renaissance & barok

RENAISSANCE = wedergeboorte van de klassieke oudheid

BAROK = reactie op reformatie

Tijdlijn

Ontstaan hof

• Hof middelpunt gezag
  
• Hof = centrum elite
  
• Hof wordt bewoond door vorst en volgelingen: wetenschappers, musici, schilders, architecten, beeldhouwers, astrologen en schrijvers
  

Examenvraag

In de zestiende eeuw bestond er in Italie een culturele bloeiperiode, de Renaissance. Deze periode van bloei ontstond onder andere door de opkomst van een groep nieuwe rijken zoals kooplieden en bankiers. Naast de vorsten en geestelijken kreeg deze groep meer politieke invloed en zeggenschap, mede vanwege hun financiele middelen.

Kunstenaars profiteerden van deze culturele bloeiperiode in de zestiende eeuw.

Noem twee manieren waarop kunstenaars hiervan profiteerden. 

Noem twee manieren waarop kunstenaars hiervan profiteerden.

Context: geest van vernieuwing

Geest van vernieuwing

• Humanisme - ‘allround’ wetenschap
  
• Humanisten wijzen op absolute schoonheid en hoge moraal van klassieke oudheid
  
• Einde humanisme  als Lorenzo de Medici macht naar zich toe trekt in 1469
  
• Onderzoek natuur  streven naar universele kennis

Renaissance (wedergeboorte) begint in 15e eeuw

• Vooral een hofcultuur, want blijft voornamelijk beperkt tot wereldlijke en kerkelijke hoven
  

Context: kerkelijke hervormingen

• Humanisten willen macht christelijke kerk terugbrengen
  
• Kritiek op kerk leidt tot verschillende religieuze afscheidingsbewegingen (Luther, 1517)
  
• Tal van godsdiensoorlogen
  
• Kerk van Rome > Concilie van Trente > gelovigen en niet-gelovigen imponeren > Deze stijl kreeg later de naam barok  stijl van machthebbers
• Eeuw van de Reformatie  16e eeuw
  

Klassieke oudheid

Humanisten wijzen op absolute schoonheid en hoge moraal van klassieke oudheid

Homo universalis

Kunst is voor Leonardo een intellectuele aangelegenheid. De schilderkunst, als weergave van de zichtbare werkelijkheid en van menselijke gemoedstoestanden, is in zijn ogen de ultieme wetenschap.

Kunstenaarschap als nieuw beroep

Middeleeuwen: nog geen kunstenaars  ambachtslieden verbonden aan gilden

Vanaf 16e eeuw: vooral hoven die ontwikkeling van de kunsten bepalen

Kerk blijft ook nog steeds belangrijke opdrachtgever

 

VB: Michelangelo en Da Vinci

Hof: Michelangelo

Vb David

• Is hier zelfbewuste held
  
• Symbool jonge republiek Florence
  
• Straalt kracht en onderhuidse
  
•  spanning uit

Ideaal van de homo universalis

Kerk: Michelangelo

Sixtijnse kapel: ‘De schepping van Adam’ is een onderdeel van de plafondfresco in de Sixtijnse kapel. Adam wordt hier afgebeeld als het evenbeeld van God met proporties van beelden uit de klassieke oudheid. .

Oefenvraag 1

Bekijk afbeelding 1 (De School van Athene)

 Op deze afbeelding zie je een fresco van de Italiaanse schilder Rafaël. Hij maakte deze

 ‘stanze’ omstreeks 1510 in opdracht van paus Julius II in zijn privévertrekken in het Vaticaan

 in Rome. Het werk, één uit een serie stanzes, wordt gewoonlijk De school van Athene

 genoemd. De voorstelling geeft een overzicht van de belangrijkste wetenschappen die in de

 klassieke oudheid werden beoefend.

T1 x 2p 2. Noem drie zaken uit de voorstelling die verwijzen naar het beoefenen van wetenschap.

ANTW BIJ SO2

Oefenvraag 2

Bekijk nogmaals afbeelding 1 (De School van Athene)

Het fresco van Rafaël werd al snel beroemd. Hij beeldde er een grote groep levendige

 figuren op af zonder dat de voorstelling druk of chaotisch werd. Deze fijne balans tussen

 levendigheid en rustgevende zaken oogstte veel bewondering.

T1 x 2p 2. Noem twee manieren waarop Rafaël met kleur de voorstelling levendig maakte en noem daarnaast twee zaken waar hij de kleur gebruikt als middel om rust te scheppen in het totaal.

ANTW BIJ SO2

Oefenvraag 3

In de Renaissance was de Kerk niet langer de belangrijkste opdrachtgever; ook vorsten en edelen maakten gebruik van de kunsten om hun machtspositie te benadrukken.

De hoven van de verschillende stadstaten werden binnen de cultuur van de Renaissance steeds belangrijker. Dit had gevolgen voor de status van de hofkunstenaars.

Leg uit hoe het toenemend belang van de hoven de status van de hofkunstenaar beïnvloedde.

maximumscore 3

drie van de volgende:

− Je kon er kennis opdoen, want de hoven waren centra van kunst en

wetenschap.

− Je kon er mensen met invloed ontmoeten.

− Je kon er diplomatieke vaardigheden ontwikkelen.

− Je kwam in aanraking met gebruiken en etiquette aan het hof.

− Je maakte kennis met de organisatie van de staatkundige en

bestuurlijke macht.

− Het was een manier waarop de Europese vorstenhoven met elkaar

contact onderhielden.

per juist antwoord 1

ANTW oefenvraag 1

ANTW oefenvraag 2

ANTW oefenvraag 3

maximumscore 3

drie van de volgende:

− Je kon er kennis opdoen, want de hoven waren centra van kunst en

wetenschap.

− Je kon er mensen met invloed ontmoeten.

− Je kon er diplomatieke vaardigheden ontwikkelen.

− Je kwam in aanraking met gebruiken en etiquette aan het hof.

− Je maakte kennis met de organisatie van de staatkundige en

bestuurlijke macht.

− Het was een manier waarop de Europese vorstenhoven met elkaar

contact onderhielden.