7.2 Stengels en wortels

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Thema 7 Planten 

Wat gaan we vandaag doen?

Even herhalen

Uitleg basisstof 7.2

Maken huiswerk

bladmoes

nerf

hoofdnerf

Koolstofdioxide

zuurstof

waterdamp

koolstofdioxide

zuurstof

Welke stof kan niet door de huidmondjes het blad in en uit gaan?

1. glucose
2. koolstofdioxide
3. waterdamp
4. zuurstof

Een naaldboom houdt in de winter zijn groene naalden. Toch is er minder fotosynthese in de winter.
-->Hoe komt dat?

1. In de winter is er te weinig water
2. In de winter is er te weinig zuurstof
3. In de winter is er te weinig zonlicht
4. In de winter is er te weinig koolstofdioxide

Leerdoelen

-Je kunt 3 functies van wortels beschrijven.

-Je kunt 2 functies van stengels beschrijven.

-Je kunt de werking van houtvaten en bastvaten beschrijven.

-Je kunt beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.

Tip: maak onder de les aantekeningen

Functie wortels

1. De wortels zorgen ervoor dat de plant goed vastzit in de grond. 

2. De wortels zijn ook een opslag  plaats voor reservestoffen.

De reservestoffen die opgeslagen worden in de wortels is vooral zetmeel.

Sommige wortels kan je eten. 

3. Ook nemen wortels water en mineralen op uit de bodem.

Bouw wortels

De wortel bestaat uit een een dikke hoofdwortel met kleine zijwortels.

Aan het uiteinde van de zijwortels zitten wortelharen deze nemen water en mineralen op.

Via de celwanden komt het water en mineralen in vaten terecht. 

De vaten zijn buisjes die het verder vervoerd door de plant. 

Stengels

1. De stengels van de plant zorgen voor stevigheid en 2. transport van stoffen. 

De vaten vervoeren water met opgeloste stoffen (mineralen en glucose onder andere) naar de overige delen van de plant dit noem je transport. 

Om de vaten liggen vezels deze zorgen voor stevigheid.

De vezels zorgen voor stevigheid en wordt veel gebruikt in producten.

Je hebt eetbare stengels.

Een knol is een verdikte stengel denk bijvoorbeeld aan de aardappel.

Houtvaten

Houtvaten vervoeren water en mineralen vanuit de wortels naar de plant.

Water gaat via de houtvaten door de stengels naar de bladeren.

Water verdampt door de huidmondjes uit de bladeren. 

Er ontstaat zo een stroom van water in de plant, van de wortels naar de bladeren.

Bastvaten

In de bladeren wordt glucose gemaakt. Glucose is een suiker.

 Suikers lossen op in water. 

Bastvaten vervoeren water met opgeloste suikers vanuit de bladeren naar de overige delen van een plant.

d3clkn2tk03bff.cloudfront.net

Hoe meer dode houtvaten, hoe dikker de stam.

Stevigheid van planten

Houtvaten en vezels geven de plant stevigheid maar dat kan ook ontstaan door water in de cellen.

De vacuole is gevuld met vocht en dit drukt tegen de celwand aan. Door de druk van het water in de cellen wordt een plant heel stevig.

Wanneer een plant uitdroogt, verdwijnt er water uit de vacuolen van de cellen.

Het vocht in de vacuole drukt de cel tegen de celwand aan. De celwand kan maar een klein beetje uitrekken.

De lucht drukt de binnenband naar buiten. De buitenband kan maar een klein beetje uitrekken.

De vacuolen zitten vol water.

De vacuolen bevatten weinig water.

Aan het (huis)werk

Lees blz. 17 t/m 27

Maak opdracht 1, 2, 3, 4, 7, 8

Klaar? 

-Lees "om te onthouden" en vertel het in eigen woorden na

-Oefen de begrippen (flitskaarten)

-Maak de test jezelf