3.8 Erfelijkheidsonderzoek

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Erfelijkheidsonderzoek

Welke mutaties hebben veelal grotere gevolgen?

1. Mutaties in DNA van lichaamscellen
2. Chromosoommutaties in DNA van geslachtscellen
3. Mutaties in niet-coderend DNA
4. Puntmutaties in coderend DNA

Wat is waar?

1. Mutaties hebben geen invloed op het fenotype
2. Mutaties hebben pas na lange tijd invloed op het fenotype
3. Mutaties hebben direct invloed op het fenotype
4. Mutaties hebben meestal helemaal geen invloed op het fenotype

Bij ongeslachtelijke voortplanting hoort:

1. Mitose
2. Meiose

Wat gaan we vandaag doen?

• Leerdoelen 
  
• Uitleg genetisch advies
• Opdracht 60 tussendoor
• Uitleg prenataal onderzoek
• Zelfstandig werken

Leerdoelen

• Je kunt situaties noemen waarin het verstandig is genetisch advies in te winnen. 
• Je kunt methoden van prenataal onderzoek beschrijven.

Genetisch advies

• Aangeboren ziektes en afwijkingen kunnen erfelijk zijn. 
• Je moet dan de genen van deze ziekte/afwijking hebben. 
• Als je drager bent dan heb je het gen maar de ziekte niet omdat je daarnaast nog een gezond gen hebt.

Genetisch advies

• Een erfelijkheidsonderzoeker onderzoekt hoe groot de kans is dat je kinderen krijgt met een ziekte/afwijking. 
• Je kunt dan een genetisch advies krijgen. 
• Dit is ook slim om te doen als je meerdere miskramen hebt gehad.

Genetisch advies

• Zeker goed om te doen als je denkt dat er ziektes in een familie voorkomen, bv wanneer er sprake is van recessieve genen.
• Als man en vrouw beiden drager zijn van een erfelijke ziekte, hoeveel kans heb je dan dat je een kind krijgt met die erfelijke ziekte??

Opdracht 60

1. Is een aangeboren afwijking altijd erfelijk?
2. Wat wordt er onderzocht bij een erfelijkheidsonderzoek?
3. Welke mensen wordt aangeraden genetisch advies in te winnen als ze een kind willen?
4. Mensen die veel aan radioactieve straling hebben blootgestaan, krijgen ook het advies om genetisch advies in te winnen als ze een kind willen. Leg uit waarom ze dat advies krijgen.

Prenataal onderzoek

• Prenataal onderzoek = onderzoek dat voor de geboorte plaatsvind.
• Bij echoscopie controleren ze de ligging en groei van de foetus. Ook kunnen ze het geslacht zien.
• Bij een vlokkentest word weefsel uit de placenta gehaald en onderzocht op afwijkingen.

Prenataal onderzoek

• Bij een vruchtwaterpunctie wordt via de buikwand vruchtwater weggezogen. Ook hier worden de chromosomen onderzocht op afwijkingen.
• Mocht het ongeboren kind een ernstige afwijking hebben dan kan er voor een abortus gekozen worden.

Maak een samenvatting
van de uitleg van de 4 vormen

Opdrachten maken van 3.8

		Huiswerk opdrachten
Kader	3.8	60, 62, 63 en 64