5.3 Nederland na 1945

Nederland na 1945
De wereld na 1945
1 / 31
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolvmboLeerjaar 4

Cette leçon contient 31 diapositives, avec diapositives de texte.

time-iconLa durée de la leçon est: 70 min

Éléments de cette leçon

Nederland na 1945
De wereld na 1945

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

...beschrijven wat er tussen 1945 en 1960 in Nederland
veranderde op economisch en politiek gebied

...beschrijven wat er in de jaren 1960 en 1970
veranderde in de positie van jongeren en vrouwen

...beschrijven hoe Nederland vanaf 1980
veranderde op politiek en economisch gebied
Aan het einde van de les kan je...

Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Herhaling

Klassikale uitleg

Oefenopdrachten maken
DOEN

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Na de oorlog waren de VS en de SU grootmachten.

De VS was kapitalistisch (vrij, democratisch)
en de SU was ______________ (onvrij, planeconomie)

Duitsland en Europa werden verdeeld. Er ontstonden invloedssferen van de VS en de SU in Europa: het Oostblok (com.) en het Westblok (kap.). 

De Oostbloklanden waren __________ van de SU. Het ___________ deelde Europa in tweeën.


Herhaling

Slide 4 - Diapositive

communistisch
satellietstaten
IJzeren Gordijn
Met de Blokkade van Berlijn (1948) probeerde Stalin West-Berlijn op de knieën te krijgen. 
Dit lukt niet door ______________.

De westerse landen richtten de _____ op in 1949. 
Als reactie richtten de communistische landen het Warschaupact op.

Er vindt een (kern)wapenwedloop plaats; er is contant dreiging tussen oost en west. 
We noemen dat de ___________.


Herhaling

Slide 5 - Diapositive

Amerikaanse luchtbrug
NAVO
Koude Oorlog
Amerikanen voeren containmentpolitiek om het communisme tegen te houden. 

Toch grijpen ze vaak niet in uit angst voor een oorlog,
zoals bij de bouw van de ___________ in 1961.

In 1962 is de ________: het komt bijna tot een oorlog. 
Herhaling

Slide 6 - Diapositive

Berlijnse Muur

Cubacrisis
De Hongaarse opstand (1956): 
In Hongarije kwamen burgers in opstand tegen de communisten. 
Het Rode Leger (Sovjetleger) maakte met tanks en geweld een einde aan de opstand.

De ___________ (1968): 
De communistische leider van Tjescho-Slowakije stond meer vrijheden toe in zijn land. 
Het Sovjetbestuur keurde deze vrijheden af
en herstelde het communistische gezag met het Sovjetleger.

Herhaling

Slide 7 - Diapositive

Praagse Lente
In 1985 werd _________ president van de SU. 
Hij voerde de glasnost (openheid) en de perestrojka (hervormingen) in.




Deze veranderingen zorgden voor ______ in de satellietstaten. 
In Berlijn viel de muur in 1989 en in de Oostbloklanden kwamen vrije verkiezingen.
De SU was gevallen en de _________ was in 1989 afgelopen.

Herhaling

Slide 8 - Diapositive

Gorbatsjov
onrust
Koude oorlog
In Rusland kwam ______ aan de macht. 
De overgang naar het kapitalisme verliep moeizaam. 
In Rusland waren voedseltekorten en in Oostbloklanden konden de verouderde fabrieken niet concurreren; er kwam veel ____________.

In 1990 was de _________: west-Duitsers moesten extra belasting betalen.

Tsjecho-Slowakije viel uiteen en in Joegoslavië kwam een bloedige burgeroorlog.


Herhaling

Slide 9 - Diapositive

Jeltsin
werkloosheid
Duitse eenwording
Herhaling

Slide 10 - Diapositive

Jeltsin
werkloosheid
Duitse eenwording
§5.3
Nederland na 1945
A
Wederopbouw en groei, 1945-1960
Leerdoel:
Je kan beschrijven wat er tussen 1945 en 1960 in Nederland veranderde op economisch en politiek gebied
Begrippen:
wederopbouw
gastarbeiders
consumptiemaatschappij
B
Jongeren en vrouwen eisen veranderingen, 1960-1980
Leerdoel:
Je kan beschrijven wat er in de jaren 1960 en 1970 veranderde in de positie van jongeren en vrouwen
Begrippen:
amerikanisering
jeugdculturen
individualisering
C
Economie en politiek vanaf de jaren 1980
Leerdoel:
Je kan beschrijven hoe Nederland vanaf 1980 veranderde op politiek en economisch gebied
Begrippen:
poldermodel
populisme

verzorgingsstaat

democratisering
secularisatie
ontzuiling
tweede feministische golf

Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

§5.3
Nederland na 1945
A
Wederopbouw en groei, 1945-1960

Slide 12 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

§5.3
Nederland na 1945
A
Wederopbouw en groei, 1945-1960
B
Jongeren en vrouwen eisen veranderingen, 1960-1980
C
Economie en politiek vanaf de jaren 1980

Slide 13 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

§5.3
Nederland na 1945
A
Wederopbouw en groei, 1945-1960
B
Jongeren en vrouwen eisen veranderingen, 1960-1980
C
Economie en politiek vanaf de jaren 1980

Slide 14 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

§5.3
Nederland na 1945
A
Wederopbouw en groei, 1945-1960

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

§5.3
Nederland na 1945
A
Wederopbouw en groei, 1945-1960

Slide 16 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

§5.3
Nederland na 1945
A
Wederopbouw en groei, 1945-1960
Leerdoel:
Je kan beschrijven wat er tussen 1945 en 1960 in Nederland veranderde op economisch en politiek gebied
Begrippen:
wederopbouw
gastarbeiders
consumptiemaatschappij
B
Jongeren en vrouwen eisen veranderingen, 1960-1980
Leerdoel:
Je kan beschrijven wat er in de jaren 1960 en 1970 veranderde in de positie van jongeren en vrouwen
Begrippen:
amerikanisering
jeugdculturen
individualisering
C
Economie en politiek vanaf de jaren 1980
Leerdoel:
Je kan beschrijven hoe Nederland vanaf 1980 veranderde op politiek en economisch gebied
Begrippen:
poldermodel
populisme

verzorgingsstaat

democratisering
secularisatie
ontzuiling
tweede feministische golf
Vraag 1 en 3
Vraag 6 en 8
Vraag 9 en 11

Slide 17 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Na de Tweede Wereldoorlog lag Nederland in puin en moest weer opgebouwd worden: de tijd van de wederopbouw begon.

Het was niet makkelijk: geld, brandstof en voedsel was schaars.

Toch ging de wederopbouw snel. Dit had twee redenen.

Leerdoel:
Je kan beschrijven wat er tussen 1945 en 1960 in Nederland veranderde op economisch en politiek gebied
Begrippen:
wederopbouw
gastarbeiders
consumptiemaatschappij
§5.3
Nederland na 1945
A
DeBoze burgers
Wederopbouw en groei, 1945-1960

verzorgingsstaat

Slide 18 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ten eerste:
  • Regering, vakbonden en werkgevers spraken af de lonen laag te houden. 
    Gevolg: prijzen van producten bleven laag. Export steeg enorm.

  • Vanaf 1948 Marshallhulp: geld, voedsel, bouwmaterialen en machines.
§5.3
Nederland na 1945
A
DeBoze burgers
Wederopbouw en groei, 1945-1960
George Marshall
VS - Minister van Buitenlandse Zaken

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Honderdduizenden Nederlanders emigreerden in die tijd naar landen als Canada, de VS en Australië.

Dit werd gesteund door de overheid. Zij waren bang dat niet voor iedereen meer werk zou zijn.
§5.3
Nederland na 1945
A
DeBoze burgers
Wederopbouw en groei, 1945-1960

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vanaf de jaren 1950 ontstond er een tekort aan arbeidskrachten.

Dit had twee gevolgen:
  • Er kwamen gastarbeiders uit Spanje, Italië en later Marokko en Turkije. 
  • Vanaf 1960 stijgen de lonen snel en veranderd Nederland in een consumptiemaatschappij.
§5.3
Nederland na 1945
A
DeBoze burgers
Wederopbouw en groei, 1945-1960

Slide 21 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Na de oorlog komt de verzuiling weer terug en stemt iedereen weer op zijn eigen politieke partij.

De sociaal-democraten onder leiding van Drees komen voor het eerst aan de macht en voeren een verzorgingsstaat in:
  • Zorg wordt toegankelijk
  • Uitkering bij geen werk
  • AOW bij 65 jaar en ouder

Iedere belastingbetaler betaald
hier aan mee.
Op deze manier moet
voorkomen worden dat er weer
een grote armoede komt.
§5.3
Nederland na 1945
A
DeBoze burgers
Wederopbouw en groei, 1945-1960

Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Er was een grote groep jongeren ontstaan na de oorlog (de babyboom).

Door de stijgende welvaart gingen ze langer naar school, hadden ze meer geld en meer vrije tijd. Vooral Amerikaanse mode was populair: amerikanisering

Vanaf de jaren ‘50 ontstonden jongerencultuur: jongeren bepaalden zelf hoe ze leefden en volgden niet het voorbeeld van hun ouders

Leerdoel:
Je kan beschrijven wat er in de jaren 1960 en 1970 veranderde in de positie van jongeren en vrouwen
Begrippen:
amerikanisering
jongerenculturen
individualisering
§5.3
Nederland na 1945
B
DeBoze burgers
Jongeren en vrouwen eisen veranderingen, 1960-1980
democratisering
secularisatie
ontzuiling
tweede feministische golf

Slide 23 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Drie voorbeelden:
  • Nozems gaven hun geld uit aan brommers, leren jasjes en muziek
  • Provo's wilden de samenleving veranderen en daagden de politie uit
  • Hippies kwamen in verzet tegen de consumptiemaatschappij
    en wilden op een
    vredige manier
    samenleven. Zij vielen
    op door hun lange haren,
    fleurige tweedehands
    kleren en sandalen.
§5.3
Nederland na 1945
B
DeBoze burgers
Jongeren en vrouwen eisen veranderingen, 1960-1980

Slide 24 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Jongeren wilden meer hun eigen keuzes maken. Dit past bij individualisering
Dit zorgde voor veranderingen:
  • toenemende democratisering van de samenleving: jongeren willen meepraten en meebeslissen.
  • secularisatie: jongeren hoorden niet meer bij een kerk
  • ontzuiling: de invloed van de zuilen nam af.
§5.3
Nederland na 1945
B
DeBoze burgers
Jongeren en vrouwen eisen veranderingen, 1960-1980

Slide 25 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

In de jaren ‘60 leefde het feminisme opnieuw op: de tweede feministische golf.

Vrouwen kwamen op voor hun rechten (emancipatie):
  • Gelijke kansen voor mannen en vrouwen in werk en onderwijs (rollenpatroon doorbreken)
  • Gelijke betaling voor hetzelfde werk
  • Meer keuzevrijheid (de pil, abortus, kinderopvang, etc.)

§5.3
Nederland na 1945
B
DeBoze burgers
Jongeren en vrouwen eisen veranderingen, 1960-1980

Slide 26 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

§5.3
Nederland na 1945
B
DeBoze burgers
Jongeren en vrouwen eisen veranderingen, 1960-1980

Slide 27 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

In de jaren ’70 ontstond een langdurige economische crisis. Deze crisis had twee oorzaken:
  • Lonen in Nederland waren hoog. Hierdoor waren producten duur en kon er niet geconcurreerd worden met het buitenland. 
    Investeringen in automatisering zorgde voor werkloosheid.
  • De verzorgingsstaat was erg duur geworden. 
    Werklozen kregen uitkering, terwijl er minder belasting binnenkwam.
Leerdoel:
Je kan beschrijven hoe Nederland vanaf 1980 veranderde op politiek en economisch gebied
Begrippen:
poldermodel
populisme
§5.3
Nederland na 1945
C
DeBoze burgers
Economie en politiek vanaf de jaren 1980

Slide 28 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Om uit de crisis te komen werden er afspraken gemaakt met werkgevers en werknemers:
  • lonen werden verlaagd zodat er concurrentie kon ontstaan met het buitenland.
  • uitkeringen gingen oplaag. Eisen voor een uitkering werden strengen. 

De samenwerking tussen staat, werkgevers en werknemers noemen we het poldermodel
§5.3
Nederland na 1945
C
DeBoze burgers
Economie en politiek vanaf de jaren 1980

Slide 29 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vanaf 1990 gaat de economie weer groeien en neemt de werkloosheid af. 

Inmiddels was er wel een verandering waarneembaar. De banen in de industrie namen af, banen in de dienstensector namen toe. 

Dienstensector: overheid, banken, ict, onderwijs, gezondheidszorg. 
§5.3
Nederland na 1945
C
DeBoze burgers
Economie en politiek vanaf de jaren 1980

Slide 30 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ook in het politieke landschap veranderde veel.

Socialisten en liberalen kwamen door het poldermodel nader tot elkaar. 

Echter, een groeiende groep in de samenleving voelde zich niet gehoord door de politiek. Zij hadden het idee dat politici niet opkwamen voor hun belangen.

Hierdoor groeide het populisme. Een politieke stroming die opkomt voor de belangen van het 'volk' en zich afzet tegen zittende politici. Voorbeeld: Pim Fortuyn.
§5.3
Nederland na 1945
C
DeBoze burgers
Economie en politiek vanaf de jaren 1980

Slide 31 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions