Ontdek het weer en klimaat

• Aardrijkskunde
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Ontdek het weer en klimaat

Nutbeij presents

Landschappen in Europa

Leerdoel

Aan het eind van de les kun je het verschil uitleggen tussen het weer en het klimaat, kun je een klimaatgrafiek aflezen en weet je welke klimaten er zijn. 

Aan het einde van deze les kun je verschillende soorten vegetatie beschrijven

Wat weet je al over het weer en klimaat?

Wat is het weer?

Het weer gaat over de toestand van de atmosfeer op een bepaald moment en op een bepaalde plaats, bijvoorbeeld zonnig, regenachtig, bewolkt, enzovoort.

Wat is het klimaat?

Het klimaat is het gemiddelde weer over een langere periode in een bepaald gebied. Het omvat factoren zoals temperatuur, neerslag en wind.

Wat is een klimaatgrafiek?

Een klimaatgrafiek toont de gemiddelde temperatuur en neerslag voor elke maand van het jaar. Het helpt bij het begrijpen van het klimaat van een bepaalde plaats.

Welke klimaten zijn er?

- Tropisch klimaat

- Gematigd klimaat (zeeklimaat, Middellandse zeeklimaat, landklimaat)

- Droge klimaten: steppe en woestijn klimaat

- Koude klimaten: toendra en sneeuwklimaat

1. Gematigd (zee)klimaat

Groot deel Europa: gematigd (zee) klimaat.

 - zomer: > 15 ⁰C
 

 - winters: kouder dan rond de Middellandse Zee

- hele jaar neerslag

--> invloed op vegetatie

kenmerken vegetatie

loofbossen: eiken, beuken

's zomers niet zo warm.

In de winter niet zo koud

Het hele jaar 

door neerslag

de loofboom

     Een boom met bladeren.

In de winter verliest de loofboom zijn bladeren.

In de zomer zijn de bladeren van een loofboom vaak mooi groen.

Middellandse zeeklimaat

Middellandse zeeklimaat

- mediterrane vegetatie: kurkeiken, pijnbomen, struiken

- warme, droge zomers

- zachte winters

- meeste neerslag in herfst en winter

's zomers  warm. 

 In de winter niet zo koud

Drogere periode

 in de zomer. 

Dan valt er 

weinig/geen

 neerslag

Mediterrane plantengroei

Veel planten hebben taaie bladeren die weinig water afgeven. Vaak zijn deze bladeren voorzien van een extra waslaag. Kunnen goed tegen droge zomer

Landklimaat

- koude winters, warme zomers

- januari < -3 ⁰C
 

 - naaldwouden / taiga

 - meestal hele jaar neerslag

's zomers  warm.

         

                 In de winter niet zo koud

Hele jaar door neerslag

Taiga / naaldbomen

Naaldbomen hebben geen vlakke bladeren, maar naaldvormige of schubvormige bladeren. 

Steppe klimaat

In gebieden met weinig neerslag:

- steppelandschap

- droog klimaat

Noorden van Europa

Toendraklimaat:

 - boomloze toendra

- < 10 ⁰C in de zomer = te koud
 voor bomen
 

 - grassen, mossen, lage struiken

- erg koud: vaak bevroren grond

In de bergen

Sneeuwklimaat / hooggebergteklimaat:

- hele jaar door: < 0 ⁰C 
 

 - landschap: alleen sneeuw en ijs

Welke vegetatiezones zijn er?

Vegetatiezones zijn gebieden met vergelijkbare plantengroei, zoals regenwouden, steppes, woestijnen, loofbomen, naaldbomen en toendra's.

tropisch regenwoud

tropisch regenwoud

B83 Steppe

Steppe

Een woestijn

Het kan heel heet of heel koud zijn in een woestijn.

Meestal is het 's nachts erg koud en overdag heel warm. 

Het klimaat 

In een woestijn klimaat is het bijna altijd droog en regent het bijna niet. 

Er groeien cactussen in de woestijn.

Dit klimaat vindt je in de Sahara.

Woestijnen

• Rond 30ste breedtegraad daalt de lucht
• De lucht is droog, vandaar woestijnen.

• In de afbeelding mist nog een pijl. Welke is dat?

Toendra's

Koude, droge gebieden met een bevroren ondergrond, waar vooral mossen, grassen en lage struiken groeien.

Toendraklimaat

Kenmerken van het toendraklimaat:

• Gemiddelde temperatuur onder 10℃
• Weinig neerslag
• Lage struiken, mossen en grassen

Geef uitleg over het toendraklimaat.

Bespreek de temperatuur en de hoeveelheid neerslag en laat zien hoe dit terug te zien is in de klimaatgrafiek.

De klimaatgrafiek geeft met blauwe staven weer hoeveel neerslag er valt per maand. De rode lijn in de klimaatgrafiek geeft aan wat de temperatuur is gedurende het jaar en hoe deze verandert.

Ook bespreek je de hoeveelheid plantengroei in het klimaatgebied. 

Toendra: Winter

Toendra: Zomer

Loofbomen - = waar wij wonen

Bijvoorbeeld: Beuken- Eiken-, Kastanjeboom

Kenmerkend voor loofbomen = ze verliezen hun bladeren in de herfst 

Naaldbomen

Is het te koud voor loofbomen, maar niet voor naaldbomen, dan heet het landschap taiga.

Dit komt niet voor op Groenland, maar wel bv. in Scandinavie.

Wat zijn loofbomen?

1. Bomen met eetbare vruchten.
2. Bomen waar gebeden worden uitgesproken
3. Naaldbomen
4. Bomen met bladeren

In het tropisch regenwoud is het altijd....

1. Droog en koud
2. Warm en vochtig

steppe:

1. Droog gebied waar net genoeg regen valt voor de groei van grassen en lage struikjes.
2. Vochtig gebied waar net genoeg regen valt voor de groei van grassen en lage struikjes.
3. Gebied waar meer dan genoeg regen valt voor de groei van grassen en lage struikjes.
4. Droog gebied waar net genoeg regen valt voor de groei van bomen en lage struikjes.

Hoe is de regenval op de steppe?

1. bijna nooit
2. 3 maanden per jaar regelmatig regen
3. 9 maanden per jaar regelmatig regen
4. bijna dagelijks harde regen

Wat is 'Taiga'?

1. Naaldbomen
2. Loofbomen
3. Mossen en struiken
4. Boven de boomgrens

de loofboom?

1. goed
2. fout

Wat is het tropisch regenwoud?

1. Groot bos dat nog niet door mensen is aangetast
2. Bos in warme en vochtige gebieden rond de evenaar
3. Een bos met naaldbomen
4. Een akker met natte rijstbouw

De klimaatgrafiek hoort bij

1. woestrijnklimaat
2. zeeklimaat
3. middellands zeeklimaat
4. toendraklimaat

De klimaatgrafiek hiernaast is van een...

1. landklimaat
2. zeeklimaat
3. woestijnklimaat
4. tropisch regenwoudklimaat

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.