Steden & Staten > les 2 > De Hanze

De Hanze
  • Wat is de Hanze?
  • Welke steden doen mee?
  • Wat is belangrijk voor de handel?
  • Welke ambachten zijn er?
  • Wat is een gilde?



Steden en Staten les 2
1 / 46
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisBasisschoolGroep 6-8

Cette leçon contient 46 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 4 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 30 min

Éléments de cette leçon

De Hanze
  • Wat is de Hanze?
  • Welke steden doen mee?
  • Wat is belangrijk voor de handel?
  • Welke ambachten zijn er?
  • Wat is een gilde?



Steden en Staten les 2

Slide 1 - Diapositive

Tule.slo Kerndoel 51
tijdbalk
gebeurtenissen en ontwikkelingen van verschillende mensen op één tijdbalk
tijdbalken met verschillende intervallen
jaartallen voor begin en einde van gebeurtenissen, ontwikkelingen en het leven van mensen

Slide 2 - Diapositive

Tule.slo kerndoel 52/53

opkomst van handel en ontstaan van steden
overschotten in landbouw: ontstaan handel
ontstaan van steden
ambacht en handel in steden

C | De Hanze
samenwerking in de handel tussen de Hanzesteden in de Nederlanden (Zutphen, Deventer, Zwolle en Kampen)
opkomst van de stedelijke burgerij en toenemende zelfstandigheid van steden          
bestuur van de stad
ambachten en gilden
burgers
stadsrechten

C | Hebban olla vogala

C | Floris V
bouwde de Ridderzaal en het Muiderslot
kwam op voor de boeren (der Keerlen God)

Slide 3 - Diapositive

Tule.slo kerndoel 52/53
een middeleeuwse stad
markt
kerk
stadsmuur
stadspoort
koopmanshuis

Slide 4 - Diapositive

Niet goed voor de oogst
Goed voor de oogst
Sleep naar de goede plek
IJzeren ploeg. Met deze ploeg komen aardappels dieper in de grond, dus kunnen ze beter groeien. 
Braak liggende grond. Deze grond laat je een jaar rusten. 
Mest. Door mest op het land te strooien groeit het gewas beter. 
Heel veel verbouwen op hetzelfde land. 
Door veel te zaaien heb je veel planten. 

Slide 5 - Question de remorquage

Herhalen
De Middeleeuwse oogsten werden beter door:
  • drieslagenstelsel (grond braak laten)
  • mest strooien
  • keerploeg (van ijzer)

Slide 6 - Diapositive

Herhalen
De Middeleeuwse steden werden groter door:
  • geen aanvallen van wilde volken
  • boeren hadden meer oogst, konden koopman worden
  • boeren konden ander werk doen; kleermaker, timmerman (ambachten) 

Slide 7 - Diapositive

Nederzettingen werden dorpen. Dorpen werden steden.
Waarom?

A
Er waren geen aanvallen van wilde volken meer
B
Er was meer oogst, en boeren gingen ermee handelen
C
De kasteelheer had horigen ontslagen
D
Kooplui voelden zich in de stadsmuur beschermd

Slide 8 - Quiz

Herhalen
De Middeleeuwse stad had:
  • kerk
  • markt
  • stadsmuur 
  • stadpoort 
  • koopmanshuis

Slide 9 - Diapositive

Sleep wat bij een Middeleeuwse stad hoort 
naar het plaatje
Kerk
Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, sleep mij dan.
Plein
Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 
sleep mij dan naar het sleepdoel. 
Stadsmuur
Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 
sleep mij dan naar het sleepdoel. 
Agora
Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 
sleep mij dan naar het sleepdoel. 
Tempel
Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 
sleep mij dan naar het sleepdoel. 
Stadspoort
Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 
sleep mij dan naar het sleepdoel. 
Markt
Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 
sleep mij dan naar het sleepdoel. 
Koopmanshuis
Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 
sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Slide 10 - Question de remorquage

Wat ga je leren?
  • Wat is de Hanze?
  • Welke steden doen mee?
  • Wat is belangrijk voor de handel?
  • Welke ambachten zijn er?
  • Wat is een gilde?

Slide 11 - Diapositive

De Hanze
De Hanze is een samenwerking van handelaren en steden.

Kooplui hadden veel handel. Maar rondtrekken van stad naar stad was gevaarlijk over de weg. Overal waren rovers die je  konden overvallen. Handel en kooplui vervoeren via het water was veiliger.

Slide 12 - Diapositive

Sleep naar de juiste plek (er staan geen rode vensters)
Monniken
(geestelijken)
Dit is veilig vervoer 
voor handel en kooplui.
Dit is een weg langs een rivier. 
Hier kan een koopman overvallen worden.

Slide 13 - Question de remorquage

Steden aan het water zijn veiliger
Koopmannen willen niet overvallen worden, dus gaan ze per schip. Steden die aan de kust/rivier liggen ontwikkelen zich tot grote handelssteden. 
Pakhuizen
Deze ommuurde steden hebben goede havens en pakhuizen. 
In een pakhuis bewaar je spullen die je wilt verkopen. 
De steden aan het water gingen samenwerken.

Slide 14 - Diapositive

Stapelmarkt
Vanuit de steden werden er spullen over de hele wereld vervoerd. 
Omdat dit opgestapeld werd, noemden we het stapelmarkten. 

De Hanze
De steden hielpen en beschermden elkaar. Ze noemden hun samenwerking de Hanze.

Slide 15 - Diapositive

Wat is de Hanze?

Slide 16 - Question ouverte

Wie dit leest...
Maak een screenshot, handig voor de vraag die je krijgt. 

Slide 17 - Diapositive

Noem drie hanzesteden
in Nederland

Slide 18 - Question ouverte

Sleep de Hanzesteden naar de juiste plek
Kampen
Zutphen
Zwolle
Deventer
?
Almelo. 
Geen Hanzestad! 

Slide 19 - Question de remorquage

Wat ga je leren?
  • Wat is de Hanze? ✔
  • Welke steden doen mee? ✔
  • Wat is belangrijk voor de handel?
  • Welke ambachten zijn er?
  • Wat is een gilde?

Slide 20 - Diapositive

Wat is belangrijk voor de handel?
  • Goede plek (waar water en een weg zijn)
  • Goede manier om handel te vervoeren (waterweg of gewone weg)
  • Veiligheid/bescherming tegen rovers (bij een kasteel, of binnen stadsmuren)
  • Een markt (genoeg bezoekers en kooplieden om mee te handelen)


Slide 21 - Diapositive

Wat is belangrijk voor de handel?
Sleep de goede antwoorden hier.
Veilige plek
Goede plek
Goed vervoer
Markt

Slide 22 - Question de remorquage

Kijkopdracht.
Iedere rij is een verhaaltje. 
Het eerste verhaaltje begint bij een huis. 
Het tweede verhaaltje begint bij een kerk. 
Ze eindigen allebei met een stadmuur en stadspoort eromheen. 
Wat valt je op?

Slide 23 - Diapositive

Wat ga je leren?
  • Wat is de Hanze? ✔
  • Welke steden doen mee? ✔
  • Wat is belangrijk voor de handel? ✔
  • Welke ambachten zijn er?
  • Wat is een gilde?

Slide 24 - Diapositive

Welke ambachten zijn er?

Slide 25 - Diapositive

Dit ambacht heet...
Dit ambacht heet een mandenmaker. Van buigzaam riet of dunne takken hout kan je veel maken. Manden, bezems, stoelen. 

Slide 26 - Diapositive

Dit ambacht heet...
Dit ambacht heet een schoenmaker. Een hersteller van schoenen, tassen en andere dingen van leer. Ook nu nog is er één in het centrum van Almelo. 

Slide 27 - Diapositive

Dit ambacht heet...
Dit ambacht heet een kruier. 
Iemand die helpt met dragen, vertillen, verhuizen, of sjouwen.

Slide 28 - Diapositive

Dit ambacht heet...
Dit ambacht heet een kaasdrager.
Kazen uit Gouda zijn erg beroemd. 
De kazen werden gedragen, een erebaantje!

Slide 29 - Diapositive

Dit ambacht heet...
Dit ambacht heet een leerlooier
Iemand met dit vak kon stugge dierenhuiden bewerken tot leer, en et in elke vorm krijgen. Een paardenzadel, of een tas. 

Slide 30 - Diapositive

Dit ambacht heet...
Dit ambacht heet een timmerman
Iemand met dit vak kon huizen helpen bouwen (die van hout waren) of meubels maken.

Slide 31 - Diapositive

Dit ambacht heet...
Dit ambacht heet een houtrasper
Iemand met dit vak kon hout raspen. Van een kromme boomstam raspte men er een mooie ronde balk van. Een mooie spriet of een mooie mast voor een schip!

Slide 32 - Diapositive

Wat is een gilde?
  • Een gilde is een soort vereniging. 
  • In een gilde deelden de leden ervaringen en tips met elkaar. 
  • Een gilde had zijn eigen beroepsgeheimen.
  • Nieuwe gildeleden werden via het gilde opgeleid.
  • Nieuwe gildeleden konden in hun gilde examen doen.
  • Zo kon een ervaren bakker, slager of smid iemand opleiden.

Slide 33 - Diapositive

Ik ben de meester
Ik ben goed in dit ambacht. Om dit vak te leren ga je bij mij 'in de leer'. Dan leer ik je dit vak. 

Je gaat niet naar school maar je werkt. Regelmatig moet je een proef maken, tot je examen doet. Ben je geslaagd dan ben je net zo goed als ik in dit ambacht. 

Schilders, dokters, bakkers en slagers hadden allemaal gildes. 
Ik ben de leerling
Ik let goed op en doe goed mijn best. Ik ga toch niet naar school. 

Als ik het goed doe, ben ik over 10 jaar misschien wel geslaagd! 
Hoezee!

Slide 34 - Diapositive

Koggeschip
Dit is een koggeschip. Hiermee vervoerden Hanzesteden hun handelswaar (spullen). Zo'n schip was 30 meter lang (3 x een klaslokaal) en kon wel 200.000 kilogram vervoeren. 

Stel je voor, ieder kind weegt 60 kg, dan zou de hele basisschool de Telgenborch 16.200 kg. wegen. Doe er de leerkrachten bij en dan heb je 20.000 kg. 

Een koggeschip kon 10x de Telgenborch vervoeren. 
Of het gewicht van 35 Afrikaanse olifanten. 

Slide 35 - Diapositive

Slide 36 - Vidéo

Wat ga je leren?
  • Wat is de Hanze? ✔
  • Welke steden doen mee? ✔
  • Wat is belangrijk voor de handel? ✔
  • Welke ambachten zijn er? ✔
  • Wat is een gilde? ✔

Slide 37 - Diapositive

De Middeleeuwse stad
Zeker geen saaie plaats! Welke ambachten zie jij? 
Wat herken jij voor gebouwen? Herken jij de 3 standen? Wat is een gilde? Zou dit een Hanzestad kunnen zijn? Hoe is deze stad ontstaan?

Slide 38 - Diapositive

Filmpje over De Hanze
(02:53)

Slide 39 - Diapositive

Slide 40 - Vidéo

Slide 41 - Vidéo

Filmpje over de Hanze
(03:47)

Slide 42 - Diapositive

Filmpje over een Gilde
(02:58)

Slide 43 - Diapositive

Slide 44 - Vidéo

Wat ga je leren?
  • Wat is de Hanze? ✔
  • Welke steden doen mee? ✔
  • Wat is belangrijk voor de handel? ✔
  • Welke ambachten zijn er? ✔
  • Wat is een gilde? ✔

Slide 45 - Diapositive

Bedankt voor je inzet.
  • Schuif je stoel aan
  • Ruim je spullen op
  • Verlaat het lokaal rustig

Slide 46 - Diapositive