Energie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Alles is energie

Wat is energie?

Er zijn verschillende vormen van energie

Energie

Energie is het vermogen om iets te doen, om iets te bewegen of te veranderen.

 In de biologie:  

heb je het bij energie vaak over planten

energie die via je voedsel opneemt en wordt in je lichaam verbrand -> omzetten in bewegingsenergie.

Maar je kunt wel de ene vorm van energie omzetten in een andere vorm

Je lichaam heeft elke dag energie nodig. Maar waarvoor precies? Kun je een aantal dingen noemen?

Alle levende wezens hebben voortdurend energie nodig.

Energie wordt omgezet in een andere vorm.

Elk organisme heeft energie nodig, voor alles wat hij doet.

Weet jij nog wat de 9 levenskenmerken zijn?

Weet jij nog wat de levenskenmerken zijn?

De 9 levenskenmerken 

Ieder organisme kan: 

Geen levenskenmerken?

Wanneer de levenskenmerken niet aanwezig zijn, is iets dood of levenloos. 

Iets wat dood is, heeft geleefd maar doet dat nu niet meer.

Levenloos: dingen die nooit hebben geleefd. 

Hoe komt een organisme aan energie?

Plant

Mens

bakkersgist 

Wat gaan we nu doen?

Wat: in break- out rooms werken en deze vragen beantwoorden:

1. Welke organisme heb je gekregen? Beschrijf welke organisme het is/wat doet dit organisme?(maak een mooie verhaal van)

2.Hoe komt dit organisme aan energie?

Hoe: in groepje van 4 

Tijd: 10 minuten

Hulp: 1. Google.      2. Docent 

Klaar? Terug in de vergadering 

Alles is energie

Les 2

Wat gaan we vandaag doen?

- het verschil tussen voedingsstoffen en voedingsmiddelen.

- de functies van de voedingsstoffen

- schijf van vijf 

- energiebehoeftes 

                                                            

                                                              

Welke energiebron kies je?

elke dag moet je energie opnemen

Dat doe je door te eten en te drinken.

Wat is dan verstandig om te kiezen?

Gemiddeld moet je elke dag net zoveel energie opnemen als je verbruikt.

Dat doe je door te eten en te drinken. Maar wat is dan verstandig om te kiezen?

Voedingsmiddelen

Alle producten die je eet zijn voedingsmiddelen.

Hierin zitten voedingsstoffen.

De mens heeft 6 voedingsstoffen nodig. 

Welke waren deze ook alweer?

Alle producten die je eet zijn voedingsmiddelen. In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen. 

Voedingsstoffen zijn de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen. Er zijn zes soorten voedingsstoffen:

Er zijn 6 voedingsstoffen.
Welke ken je nog?

Je hebt alle zes groepen voedingsstoffen nodig om gezond te blijven!

Functies van voedingsstoffen

•  Bouwstoffen

nodig voor groei, ontwikkeling en herstel van je lichaam.

lichaam bestaat uit 60-65% water

opbouwen en behouden van spieren en cellen.

dienen als bouwstoffen.

Bouwstoffen: dit zijn stoffen zoals eiwitten en water.

Water is een belangrijke bouwstof. Dit komt omdat je lichaam voor ongeveer zestig procent uit water bestaat. Zo bestaan bloed en cellen voor een groot deel uit water.

Eiwitten zijn nodig voor het opbouwen en behouden van spieren en cellen. Eiwitten zitten vooral in vlees, vis, vegetarische vleesvervangers, ei, kaas, zuivelproducten, noten en peulvruchten.

Functies van voedingsstoffen

• Brandstoffen 

levert energie! 

.

Alle organen in je lichaam hebben energie nodig om te kunnen werken. Voor alle bewegingen die je maakt is energie nodig. Ook voor het op peil houden van je lichaamstemperatuur en voor groei, ontwikkeling en herstel van je lichaam is energie nodig. 

Zij leveren energie om te kunnen bewegen en om warm te blijven. Teveel koolhydraten en vetten worden in het lichaam opgeslagen als reservestoffen. Brood, pasta, couscous en aardappelen zijn voedingsmiddelen die veel zetmeel bevatten.

Onverzadigde vetten = gezond

Verzadigde vetten= ongezond

Functies van voedingsstoffen

• Reservestoffen

Te veel koolhydraten en vetten?

Deze worden in het lichaam 

opgeslagen als reservestoffen

Functies van voedingsstoffen

• Beschermende stoffen
  

Een tekort aan bepaalde mineralen en vitamines kan ziekte veroorzaken.

We noemen mineralen en vitamines 

Voor het samenstellen van een gezonde maaltijd

Schijf van Vijf

Groente en fruit (groen)

Smeer- en bereidingsproducten (geel)

Vis, peulvruchten en aardappelen (roze)

Brood, graanproducten en aardappelen (oranje)

Dranken (blauw)

Voedingsvezels

Variatie in je dagelijks eten is van belang!

Voor het samenstellen van een gezonde maaltijd gebruik je de Schijf van vijf.

Als je eet volgens de schijf van vijf krijg je de voedingsstoffen binnen die je nodig hebt.

In de schijf van vijf vind je voedingsmiddelen met veel dezelfde voedingsstoffen bij elkaar geplaatst.

Van de voedingsmiddelen uit de kleine vakken heb je minder nodig dan van de grote vakken.

Groente en fruit (groen)

Voedingsmiddelen: Groente en fruit.

Belangrijkste voedingsstof: vitamines en mineralen

Smeer- en bereidingsproducten (geel)

Voedingsmiddelen: Margarine, halvarine, bak-en-braadvet, olijfolie en zonnebloemolie.

Belangrijkste voedingsstof: vetten

Vis, peulvruchten en aardappelen (roze)

Voedingsmiddelen: Minder vlees en meer plantaardig. Vis, peulvruchten, ongezouten noten, eieren en vegetarische producten.

Zuivel, zoals melk, yoghurt en kaas. 

Belangrijkste voedingsstof: eiwitten

Brood, graanproducten en aardappelen (oranje)

Voedingsmiddelen: Volkoren knäckebröd, volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst.

Belangrijkste voedingsstof: koolhydraten

Dranken (blauw)

Voedingsmiddelen: Kraanwater, thee en koffie.

Belangrijkste voedingsstof: water

Voedingsvezels (ballaststoffen) genoemd is een verzamelnaam voor een groep zijn plantaardige stoffen die niet in de dunne darm van de mens worden verteerd. Voedingsvezels zijn belangrijk voor een gezonde spijsvertering en ze geven je een ‘vol’ (verzadigd) gevoel na het eten.

Voedingsmiddelen zijn de producten die je kan eten en drinken.

1. waar
2. niet waar

Voedingsmiddel of voedingsstof?
Appel

1. Voedingsmiddel
2. Voedingsstof

Voedingsmiddel of voedingsstof?
Vitaminen

1. Voedingsmiddel
2. Voedingsstof

welke voedingsstoffen zijn bouwstoffen

1. Eiwitten
2. Groente
3. Vezels
4. Zuivel

Water is een?

1. beschermende stof
2. bouwstof
3. brandstof
4. mineraal

vitaminen zijn ?

1. brandstoffen en bouwstoffen
2. bouwstoffen en beschermende stoffen
3. fruit en Groentes
4. zuivelproducten en vezels

Druiven zijn een voorbeeld van...

1. Voedingsstoffen
2. Voedingsmiddelen

Alles is energie

Les 3

Energiebehoefte

is de hoeveelheid energie uit voedsel die je dagelijks nodig hebt.

afhankelijk van geslacht, leeftijd, lichaamsgrootte en de mate van lichamelijke inspanning.

Wat ga je nu doen?

Wat:       Je gaat de kcal van één dagmenu die je hebt gehad optellen. Krijg je voldoende, te weinig of teveel energie binnen? 

Hoe:      Tweetallen        

Tijd:       15 minuten

Hulp:     Steek je vinger op!

Klaar?  Wachten in stilte.

Caloriechecker

https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoeveel-calorieen-zitten-erin-.aspx?gclid=CjwKCAjw47eFBhA9EiwAy8kzNOYLyzUBHqVD2LGXxYwcj03rS1uAnZnYYESN2w25S9nkouTmy6sFehoCKbsQAvD_BwE

Krijg je voldoende, te weinig of teveel energie binnen? 

Is volgens jouw het eten van rauw voedsel gezond? verklaar je antwoord.

Alles is energie

Les 4

De zonnepanelen 

van de natuur