Herhalingsles Grammatica deel 1 2F

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Herhalingsles Grammatica deel 1

Welke onderdelen?

1.1 Het werkwoord: zelfstandig werkwoord/ hulpwerkwoord

1.2 Te en om te

1.5 Voorzetsels

1.7 Verwijswoorden en voegwoorden

Het werkwoord

zelfstand werkwoord

hulpwerkwoord 

zelfstandig werkwoord 

Als er meer werkwoorden in een zin staan, is er maar altijd 1 zelfstandig

 zelfstandig = de belangrijkste betekenis in de zin.

Zelfstandig werkwoord heeft een duidelijke betekenis

hulpwerkwoord

'helpen' het zelfstandig werkwoord

Staat nooit als enige werkwoord in de zin

 Bijvoorbeeld: zijn, hebben, worden, blijven, mogen, zullen.

De verkoopmedewerker controleert de kassabon van de klant.

1. Controleert is een hulpwerkwoord.
2. Controleert is een hoofdwerkwoord.
3. Verkoop is een hulpwerkwoord
4. Controleert is een zelfstandig naamwoord

De verkoopmedewerker controleert de kassabon van de klant.

1. Controleert is een hulpwerkwoord.
2. Controleert is een hoofdwerkwoord.
3. Verkoop is een hulpwerkwoord
4. Controleert is een zelfstandig naamwoord

De winkelmedewerker heeft de artikelen gespiegeld.

1. Heeft is een hoofwerkwoord.
2. Gespiegeld is een hulpwerkwoord.
3. Heeft is een hulpwerkwoord.
4. Heeft en gespiegeld zijn hulpwerkwoorden.

Te en Om te

‘te’ komt na:

*werkwoorden als lopen, staan, zitten, liggen en hangen:

De was hangt te drogen.

De leerlingen liepen te klieren.

*werkwoorden als vergeten, besluiten, proberen, weigeren, (niet) hoeven, beginnen, lijken, blijken, schijnen en hopen:

Ik weiger nog langer vlees te eten.

David begon bij de grappigste scène keihard te lachen.

Let op:

Bij scheidbare werkwoorden komt te tussen het eerste en het tweede deel van werkwoord te staan.

Ik probeer mijn huiswerk voor het eten af te maken.

We vergeten steeds de deur dicht te doen.

Voorzetzels 

Opdracht

Schrijf de voorzetsels per zin op.  Schrijf de antwoorden onder elkaar. 

Voorbeeld:    

Aan het einde van de middag wat hij klaar.

Antwoord:

Aan

Van

Er zat een kraai op ons dak.

Achter onze schuur zat een kat onder de kruiwagen.

Ricky zat naast Kelly en achter Sven.

Op het dak van dat huis stond een grote reiger bij de schoorsteen.

Onder de vloer lag een grote kelder.

Damian liep naar buiten en ging onder de kastanjeboom zitten.

Tegen de avond gaan de schapen
naar de schaapskooi.

Daar zijn ze beschut tegen
regen en kou.

verwijswoorden en voegwoorden

Aanwijzende voornaamwoorden

• Dit, deze, dat, die
• Personen of dingen aanwijzen 
• Dit en deze -> dichtbij.
  
• Dat en die -> iets veraf.

Betrekkelijke voornaamwoorden

• Dat, die
• Verwijzing naar eerder in de tekst
• dat -> het-woorden ev
• die -> de woorden ev en mv

Betrekkelijke voornaamwoorden

• Wat, wie
• Wie -> personen
• Wat -> dingen

Controleren: oefening 

1. _____ rookt leeft erg onverstandig.

2. Het schilderij _______ je hebt opgehangen hangt scheef.

3. Iets ______ ik niet begrijp, is dat je je daar druk over maakt.

4. Het slechte weer ________ we verwachtten, bleef uit.

5. Ik zie, ik zie _______ jij niet ziet.

Controleren: oefening 

6. De gewonde hond ________ ik vond, jankte heel zielig.

7. Is dat alles _______ we nodig hebben.

8. Het eerste _______ hij deed, was een douche nemen.

9. Hij kwam telkens te laat, ________ me behoorlijk irriteerde.

10. De poster achter in het lokaal, ________ mijn collega heeft opgehangen, is verdwenen.

Voegwoorden

• Plaksel/lijm voor zinnen 
• Als, en, hoewel, maar, nadat, of, omdat, sinds, terwijl, toen, want en zodat
• De bijzin begint met het voegwoord. In de bijzin staan de persoonsvorm en andere werkwoorden achteraan.
• De bijzin kan vóór en ná de hoofdzin komen

Controleren oefening 

1. ________je bezwaren hebt, moet je dat nu zeggen.

2. We stoppen met voetballen, ________de bal is lek.

3. Ik ben voor niemand bang, ________kom maar op!

4. ________het nu mag of niet, we doen het!

5. Ik doe er niet aan mee, ________ik het zaakje niet vertrouw.

Controleren oefening 

6. Ik ben het niet met je eens, ________ je zegt iets wat niet waar is.

7. We gaan volgende week op vakantie, ________oma die week geopereerd wordt.

8. Je zegt dat wel, ________is het ook zo?

9. ________de voorraad strekt, kun je je spaarpunten inwisselen.

10. ________het hevig stormde, ging het schip van wal.

Vragen?