10.2 dl1: Mutaties en Recombinatie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 10.2 Populaties veranderen

Mutaties en recombinatie

Deze les:

- 10.2 dl1: leerdoel 3

- Mitose/Meiose leggen

- Opdrachten

Lesdoel 10.2 Je kunt

3a. beschrijven hoe verschillende typen mutaties de genetische variatie in een populatie vergroten

3b. beschrijven hoe geslachtelijke voortplanting de genetische variatie in een populatie vergroot

Mutatie

Verandering in het DNA.

Als een verandering in een gen optreedt ontstaat er een nieuw allel: een nieuwe versie van het gen.

Oorzaken van mutaties

Toeval

Mutagenen (UV straling, radioactiviteit, roken, ....)

Soorten mutaties

Puntmutatie: verandering van één nucleotide(paar)

Chromosoommutatie: verandering in één chromosoom

Genoommutatie: verandering in het aantal chromosomen

Puntmutatie

Puntmutatie

TAT      AAT                  template streng                         TAT      TAA

        ->                                                                                              ->         

ATA      TTA                  coderende streng                     ATA      ATT

Chromosoom

mutatie

Genoommutatie

Bijvoorbeeld een chromosoom teveel of te weinig.

Trisomie 21 (3x chromosoom 21) = syndroom van Down

Turner syndroom (1 X chromosoom ipv 2 = monosomie)

Onstaat bijv. bij fout tijdens anafase meiose.

Genoommutatie

Dubbel aantal chrososomen (tetraploid-4n), vooral bij planten (met behulp van colchicine).

4n kruisen met 2n levert 3n op.

Bijvoorbeeld bananen zijn 3n, kunnen zich niet voortplanten.

Plantenveredeling: bewust sturen op goede eigenschappen.

Recombinatie

Geslachtelijke voortplanting zorgt ervoor dat (vrijwel) alle individuen in een populatie genetisch verschillend zijn.

Omdat ouders de helft van hun chromosomen aan hun kinderen doorgeven maar steeds een andere helft.

Recombinatie

Geslachtelijke voortplanting zorgt ervoor dat (vrijwel) alle individuen in een populatie genetisch verschillend zijn.

Omdat ouders de helft van hun chromosomen aan hun kinderen doorgeven maar steeds een andere helft.

Werkblad Mitose/Meiose leggen

Doelen: 

1. Herhalen mitose/meiose

2. Toepassen Recombinatie

Klaar? Laat controleren! Maken 10.2 opdr. 16 + 17