bs 2 overeenkomst en verwantschap

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Plenda

SO over het dierenrijk

Leer bs 3.3,  3.7  en  3.8

Herhaling:

Twee hoofdgroepen:

prokaryoten en eukaryoten worden verdeeld in:

bacterie

Geen celkern!

Schimmel

WEL celkern

WEL celwand

GEEN bladgroenkorrels

Plant

WEL bladgroenkorrels

Dier 

GEEN celwand

Welke cel hoort bij welk rijk?

Basisstof 2: Overeenkomst en verwantschap

Leerdoelen:

-Je kunt soorten en rassen onderscheiden

-Je kunt uitleggen dat de indeling van organismen berust op overeenkomst en verwantschap

Hoe meer overeenkomst twee organismen vertonen, hoe meer ze bij dezelfde groepen worden ingedeeld.

Lijken op elkaar, zitten in dezelfde familie

Lijken niet elkaar, zitten niet eens in zelfde rijk

Drie manier om een soort te herkennen

1. voortplanting

2. DNA

3. wetenschappelijke naam

Soort

Organismen behoren alleen tot dezelfde soort als ze zich onderling kunnen voortplanten en de nakomelingen vruchtbaar zijn.

Soort

Soms lijken  dieren heel erg op elkaar, maar behoren ze niet tot dezelfde soort!

Deze zijn niet dezelfde soort!

Soms lijken dieren helemaal niet op elkaar maar behoren ze wel tot 1 soort!

Ras

Een soort kan uit verschillende rassen bestaan.

Bijvoorbeeld alle hondenrassen behoren tot de soort hond.

Honden: Wel 1 soort

+

=

    Beagle                       Pug                              Puggle

                                                                  (kan voortplanten)

Leeuw en Tijger: Niet 1 soort

+

=

      Leeuw                            Tijger                              Lijger

                                                               (kan niet voortplanten)

Lijger

Evolutie

• Soorten ontstaan door evolutie

Verwantschap

-De tijger en de leeuw zijn hier meer aan elkaar

verwant dan de tijger en de aap.

-Hoe langer geleden twee soorten zijn ontstaan uit

een gemeenschappelijke voorouder, hoe minder

verwant ze zijn.

-Hoe meer verwant soorten zijn,

hoe meer overeenkomsten hun DNA vertoont.

DNA-sequencing

• In kaart brengen van de DNA van soorten
• DNA-sequentie: De volgorde van de basen (A,C,T,G) in het DNA

Wetenschappelijke naamgeving

Nederlandse naam: vlaamse gaai

Wetenschappelijke naam: Garrulus glandarius L.

Garrulus = Geslachtsnaam

glandarius = Soortnaam

L. = ontdekker, Linnaeus

Voorbeelden

• Rund > Bos taurus
• Vos > Vulpes vulpes
• Bruine beer > Ursus arctos
• Mammoetboom > Sequoiadendron giganteum
• Mens > Homo sapiens
• Oermens > Homo erectus

Lijger

Labradoodle

dezelfde soort

Canis familiaris (labrador)

+ 

Canis familiaris (poedel)

2 soorten

Panthera tigris  (altaica)

+

Panthera leo (persica)

Gaap

IJsgrizzly

Zorse

Muilezel

opdracht

Probeer met je groep zoveel mogelijk hondenrassen te verzinnen die allemaal beginnen met een andere letter van het alfabet binnen 5 minuten.
(de letters q, u, en x kun je overslaan, want die bestaan niet)