WK 40 VH1 - fictie en formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

VH1 - Nederlands

Week 40 - les 1

Fictie

Personages en perspectief 

Mevrouw Giesen

Agenda 

• Leerdoelen
• Personages
• Perspectief
• Oefenen in de klas
• De laatste vragen
• Afsluiting
  

Leerdoelen

• Ik kan de personages in een verhaal herkennen.
• Ik kan de hoofdpersoon en bijpersonages onderscheiden.
• Ik kan de verschillende perspectieven herkennen.
• Ik ken het verschil tussen inleven en meeleven.

Personages

Alle personen die een rol spelen in het verhaal zijn personages . Het belangrijkste personage, degene over wie het hele verhaal gaat, is de hoofdpersoon. Een verhaal kan ook meerdere hoofdpersonen hebben. De overige personages zijn bijfiguren. 

De hoofdpersoon

De belangrijkste persoon in het verhaal.

Van een hoofdpersoon weet je wat hij denkt en voelt. Je zegt dan dat het perspectief bij de hoofdpersoon ligt. Je zit als lezer als het ware in zijn hoofd. 

Perspectief

• ik-perspectief: het verhaal is in de ik-vorm geschreven;
  
• hij/zij-perspectief: het verhaal is in de hij- of zij-vorm geschreven;
  
• wisselend perspectief: het verhaal is vanuit meerdere perspectieven geschreven. In het ene hoofdstuk ligt het perspectief bijvoorbeeld bij het ene personage en in het andere hoofdstuk bij een ander.

Perspectief

Toen ik vanochtend wakker werd, zag ik iets heel vreemds. Mijn kamer was veranderd in een jungle! Overal groeiden lianen, en ik hoorde vreemde geluiden van dieren die ik niet herkende. Ik sprong uit bed en mijn voeten landden in... modder? Ik moest voorzichtig zijn, want tussen de planten zag ik ogen oplichten. Terwijl ik verder liep, zag ik opeens een kleine aap met mijn telefoon. "Geef dat terug!" riep ik, maar de aap klom razendsnel een boom in. Ik rende achter hem aan, struikelend over wortels en takken. Toen ik eindelijk de boom had bereikt, gleed ik uit en viel… recht op mijn bed. Met een bonk werd ik wakker. Gelukkig, het was maar een droom.

Perspectief

Je zit op de fiets, op weg naar school, en ineens gebeurt het. De banden van je fiets beginnen te zweven, net als in een film. Je kijkt om je heen, maar niemand anders lijkt het door te hebben. Langzaam stijgt je fiets de lucht in, en je vliegt over de huizen, langs bomen en zelfs over een wolk. Je probeert te sturen, maar het stuur doet niets. Je vliegt zomaar verder, hoger en hoger. Onder je zie je het hele dorp kleiner worden. Net als je begint te denken dat je voor altijd zal blijven zweven, voel je iets onder je wankelen. Je fiets maakt een onverwachte duikvlucht en je schiet naar beneden. Met een harde knal land je... precies voor de ingang van de school. 

Perspectief

Tom had altijd al geweten dat de kelder van zijn opa iets bijzonders verstopte. Maar vandaag vond hij eindelijk de moed om naar beneden te gaan. Met een zaklamp in zijn hand liep hij langzaam de krakende trappen af. Het was donker en koud, en zijn adem hing als een wolkje in de lucht. Plotseling hoorde hij een zacht gerommel vanuit een hoek. Hij richtte zijn zaklamp en zag een grote, oude kast die hij nooit eerder had opgemerkt. Voorzichtig deed hij de deur open. Binnenin lag een boek, bedekt met stof, met de titel "Geheimen van de Toekomst." Toen hij het boek oppakte, voelde hij een vreemde energie door zijn handen gaan. 

Inleven en meeleven

• Personages roepen vaak gevoelens op bij jou als lezer. Je vindt het ene personage bijvoorbeeld irritant en het andere zielig. Dat komt doordat je met hen kunt meeleven of inleven.
  
• Inleven wil zeggen dat je je kunt voorstellen hoe het is om een personage te zijn of om mee te maken wat hij meemaakt.
  
• Meeleven wil zeggen dat je graag wilt dat het goed gaat met een personage. Je hoopt bijvoorbeeld  dat hij beter wordt, dat zijn ouders weer bij elkaar komen.

Aan de slag

Ga naar de online omgeving van Nieuw Nederlands via Magister

Open de geplande taken

Cursus 3 fictie, paragraaf 2 personages en perspectief, opdracht 1 t/m 4

Leerdoelen

• Ik kan de personages in een verhaal herkennen.
  
• Ik kan de hoofdpersoon en bijpersonages onderscheiden.
  
• Ik kan de verschillende perspectieven herkennen.
  
• Ik ken het verschil tussen inleven en meeleven. 
  

Belangrijke mededeling

Denk aan het inleveren van het 'museum'!

Deadline is 4 oktober via Peppels!

VH1 - Nederlands

Bedankt voor jullie aandacht vandaag!

VH1 - Nederlands

Week 40 - les 2

Mevrouw Giesen

Formuleren

Zinnen correct begrenzen

Agenda

• Leerdoelen
• Uitleg zinnen begrenzen
• Oefenen in de klas
• Zelfstandig werken
  
• Afsluiting

Leerdoelen

• Ik weet hoe ik voegwoorden moet gebruiken.
• Ik weet hoe ik zinnen correct kan begrenzen.

Zinnen begrenzen

Een tekst bestaat uit zinnen. Doordat een tekst verdeeld is in zinnen, is hij beter leesbaar. Een zin is meestal een mededeling. Achter een zin met een mededeling zet je een punt:

– Amy versiert de woonkamer. Haar broer is morgen jarig.

Voegwoorden - correct

Je kunt twee mededelingen samenvoegen met een voegwoord, zoals als, doordat, dus, maar, nadat, omdat, terwijl, want, voordat, zodat of zodra:

– Amy versiert de woonkamer, want haar broer is morgen jarig.

– Amy versiert de woonkamer, omdat haar broer morgen jarig is.

Voegwoorden - fout

De volgende zinnen zijn dus niet correct, want het gedeelte vanaf Want/Omdat hoort bij het eerste deel en is geen zelfstandige zin. Het sterretje (*) betekent ‘niet correct’.

– Amy versiert de woonkamer. *Want haar broer is morgen jarig.

– Amy versiert de woonkamer. *Omdat haar broer morgen jarig is.

Voegwoorden

Sommige voegwoorden kunnen ook aan het begin van de zin staan. Dan komt er verderop in de zin een komma tussen de twee mededelingen, vaak tussen twee persoonsvormen:

– Omdat haar broer morgen jarig is, versiert Amy de woonkamer.

Stappenplan

• Zet achter een zin een punt. Het maakt daarbij niet uit of de zin één of meer mededelingen bevat.
  
• Zet achter een vragende zin een vraagteken.
  
• Zet een komma tussen twee persoonsvormen.
  
• Zet voor voegwoorden in het algemeen een komma.
  
• Zet (in het algemeen) geen komma voor en en of.

Oefenen - deel 1

• Tom maakt zijn huiswerk. Hij wil vanmiddag gaan voetballen.
• Sarah helpt haar moeder in de keuken. Ze heeft haar huiswerk al af.
• Het regent buiten. We gaan toch een wandeling maken.

Oefenen - deel 2

• Het begon te onweren. Ik moest snel naar huis rennen. 
• Niet iedereen had het begrepen. De leraar legt alles nog eens uit. 
• We hadden de hele middag gevoetbald. We waren erg moe. 

Aan de slag

Ga naar de online omgeving van Nieuw Nederlands via Magister

Open de geplande taken

Cursus 6 formuleren, paragraaf 1 zinnen correct begrenzen, opdracht 1 t/m 6

Leerdoelen

• Ik weet hoe ik voegwoorden moet gebruiken.
  
• Ik weet hoe ik zinnen correct kan begrenzen.

VH1 - Nederlands

Bedankt voor jullie aandacht vandaag!

VH1 - Nederlands

Mevrouw Giesen

Week 40 - les 3

Formuleren

Verbanden tussen zinnen

Agenda

• Leerdoelen
• Uitleg verbanden tussen zinnen
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Leerdoelen

• Ik weet wat signaalwoorden zijn.
• Ik zie de verbanden tussen zinnen door middel van signaalwoorden.

Zinsverbanden

De zinnen van een alinea (en een tekst) houden verband met elkaar. Ook tussen delen van lange zinnen bestaat vaak een verband. Zulke tekstverbanden kun je aangeven met signaalwoorden als ook, maar en als. In het schema vind je een aantal voorbeelden.

Zinsverbanden

play.blooket.com

Aan de slag online

Open de geplande taken

Cursus 3 fictie, paragraaf 2 personages en perspectief, opdracht 1 t/m 4

Cursus 6 formuleren, paragraaf 1 zinnen correct begrenzen, opdracht 1 t/m 6

Cursus 6 formuleren, paragraaf 2 verbanden tussen zinnen, opdracht 1 t/m 4

Leerdoelen

• Ik ken de verschillende leestekens.
• Ik weet welk leesteken ik moet gebruiken bij geschreven teksten.

De laatste vragen

Hoe schrijven we deze zin? Denk aan hoofdletters en leestekens!

ligt mevrouw van de ven op het 

strand in spanje

Afsluiting

Bedankt voor jullie aandacht vandaag