Grammatica G2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica - de laatste loodjes

Vandaag:

Nog even terugkijken naar wederkerige voornaamwoorden, en wederkerende voornaamwoorden en 

samengestelde zinnen

Daarna:

Voegwoorden en telwoorden.

Wederkerig voornaamwoord

Elkaar (mekaar, elkander).

(Dat is alles!)

Wederkerend voornaamwoord

wed.ww: zich herinneren

Ik       herinner     me

jij        herinnert    je

hij      herinnert    zich

wij     herinneren ons

jullie herinneren  je

zij      herinneren  zich

Verplichte wed.ww:

wed.vnw MOET erbij en is onderdeel van WG

Toevallige wed.ww: wed.vnw KAN erbij, maar er kan ook iets anders staan. Wed.vnw is dan een LV.

Hij heeft zich vergist.
'Zich (wed.vnw.) is:'

1. onderdeel van wg
2. lv

Hij vermaakt zich prima tijdens de les!
'zich' (wed.vnw) is:

1. onderdeel van wg
2. lv

Samengestelde zinnen

1 pv = EZ

>1pv = SZ

SZ:
HZ + HZ

HZ + BZ

BZ + HZ

BZ + BZ

HZ: PV + OW staan naast elkaar. Er kan NIETS tussen gezet worden.

BZ: PV + OW staan heel soms naast elkaar. Er kan dan WEL iets tussen gezet worden.

[Omdat hij een eind moet fietsen], staat hij vroeg op.

1. [...] = HZ
2. [...] = BZ

[Misschien wil ik dat wel kopen] als jij het betaalt.

1. [...] = HZ
2. [...] = BZ

Voegwoorden

HZ + HZ:  

nevenschikkend voegwoord: WANT, EN, DUS, MAAR, (OF)

HZ + BZ / BZ + HZ:

onderschikkend voegwoord: TERWIJL, DAAROM, OMDAT, DAT, DIE, WIE, DOORDAT, (OF), et cetera....

Ik wil best een proefwerk maken, maar ik heb geen pen!
'maar' =

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Jan schenkt een kopje thee in, terwijl Marja een stukje schrijft.
'terwijl'=

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Ga je naar school of blijf je thuis?

'of' =

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Ik wil graag weten of jij de opdracht gemaakt hebt.
'of'=

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Telwoorden

Telwoorden geven aan met welke 

hoeveelheid je te maken hebt.  

Er zijn hoofdtelwoorden, die precies 

aangeven met hoeveel je te maken 

hebt, en er zijn rangtelwoorden, 

die aangeven op welke plek in een 

rangorde iets staat.

Ik heb drie boeken!

Dat is het derde boek!

Hij is nummer één!

Hij is de eerste!

Die man is de tiende bezoeker van deze tentoonstelling. 'de tiende'=

1. hoofdtelwoord
2. rangtelwoord

Ik heb vandaag 357 paperclips opgeraapt. '357'=

1. hoofdtelwoord
2. rangtelwoord

Mag ik je één vraag stellen? 'één'=

1. hoofdtelwoord
2. rangtelwoord

Je bent de zoveelste al die dit vraagt. 'zoveelste'=

1. hoofdtelwoord
2. rangtelwoord

Onbepaald rangtelwoord

'Zoveelste' gaf niet precies aan op welke plek in de rangorde iets stond. Het staat wel érgens, maar waar precies? Dat weet je niet. Vandaar dat het een onbepaald rangtelwoord is. Andere voorbeelden van onbepaalde rangtelwoorden zijn: laatste, middelste, hoeveelste.

Heb je al veel films gezien, deze week? 'veel'=

1. hoofdtelwoord
2. rangtelwoord

Onbepaald hoofdtelwoord

In de vorige vraag zat weer zo'n 'vaag' woord. 'Veel' geeft namelijk wel aan dat er sprake is van een hoeveelheid (dus hoofdtelwoord), maar niet hoeveel dan precies. Dan spreek je van een onbepaald hoofdtelwoord. Andere voorbeelden van onbepaalde hoofdtelwoorden zijn: sommige, weinige, alle, wat, weinig, genoeg...

Ik heb wel dertig rode pennen in mijn bakje liggen. 'dertig'=

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Er zijn maar weinig mensen die de tafel van 35 uit hun hoofd kennen.
'weinig'=

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Je moet het middelste boek uit de rij hebben. 'middelste'=

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Je kunt je cadeau op de 31ste oktober ophalen. '31ste'=

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord