11/12 hoofdstuk 1 kijken/luisteren, kritisch luisteren les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 1 kijken/luisteren 

kritisch kijken en luisteren

Planning

• Lesdoel
• Lezen
• Instructie
• Nakijken
• Video bekijken
• Zelfstandig in stilte werken 
• Nakijken


• Afsluiten (reflectie en feedback)

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• kun je benoemen wat kritisch kijken en luisteren inhoudt;
• heb je geoefend met kritisch kijken en luisteren.

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

In stilte lezen in boek twee van dit jaar (cultureel thema, 15+)

Nieuwe lesstof

Kritisch kijken en luisteren

Om een kijk- of luisterfragment goed te kunnen begrijpen, let je op de volgende dingen:

- Het onderwerp  --> dit wordt vaak genoemd in het begin.

- De hoofdgedachte --> die wordt vaak aan het begin of aan het eind genoemd.

- De verschillende deelonderwerpen --> deze komen aan bod in het middenstuk.

- De signaalwoorden --> ze helpen je om onderscheid te maken tussen hoofd- en bijzaken.

- De functie van de beelden --> ze geven belangrijke informatie of trekken als illustratie de aandacht.

- Het doel van het programma --> het is bedoeld om te informeren, te overtuigen of tot handelen aan te zetten.

Afbeelding bij tekst: effect 

Tekst en beeld:

1. versterken elkaar
   
2. geven meer informatie
   
3. globaal lezen afbeelding(en) bekijken
   

Afbeelding bij tekst:  functie

1. Trekt aandacht
   
2. Maakt aantrekkelijker
   
3. Legt uit
   
4. Laat een voorbeeld zien
   
5. Versterkt de boodschap
   
6. Vervangt tekst
   

Belangrijk

Een beeld geeft extra informatie bij de tekst!

Kritisch kijken en luisteren

Makers van radio- en televisieprogramma’s proberen je soms te beïnvloeden door de informatie een beetje mooier te maken of niet alles te vertellen. Ook de keuze van de beelden of het inzoomen op bepaalde momenten is bedoeld om jou als kijker te beïnvloeden. Je moet dus kritisch kijken en luisteren om na te gaan of de beelden en de informatie betrouwbaar zijn.

Nakijken

Opdracht 1, vraag 2 t/m 10

Vraag 2

Op welke twee vragen wil de presentatrice in dit fragment antwoord krijgen?

Het juiste antwoord bevat:

- Wat is komkommertijd precies?

- Waarom zijn we die term ooit gaan gebruiken?

Vraag 3

Waarom staat de presentatrice in een keuken?

Het juiste antwoord bevat:

Ze heeft het over komkommertijd en ze gebruikt steeds stukjes komkommer om dingen te verduidelijken.

Vraag 4

Om welke twee redenen is er in de zomer weinig nieuws?

Het juiste antwoord bevat:

- De politiek ligt stil.

- Veel mensen zijn op vakantie.

Vraag 5

Waarvoor dienen de beelden van een wesp in een glas?

Om een voorbeeld te geven van wat er wordt gezegd.

Vraag 6

Welke twee theorieën zijn er over de herkomst van het woord ‘komkommertijd’?

Het juiste antwoord bevat:

- Het komt uit het Engels, waar het sinds 1700 in het woordenboek staat. Het woord werd gebruikt door kleermakers, die het minder druk hadden vanwege de vakantie.

- Komkommers werden vroeger alleen geoogst in de zomer. Bij gebrek aan ander nieuws schreven de kranten veel over de komkommeroogst.

Vraag 7

Het woord ‘komkommertijd’ wordt in vier talen vermeld. Hoe wordt dit verduidelijkt met beeld en geluid?

Het juiste antwoord bevat:

Je hoort steeds een bliepje, als er een nieuwe taal wordt genoemd. Die taal verschijnt ook in beeld, met de term ernaast. Bovendien worden de verschillende talen aangeduid met komkommerplakjes als opsommingstekens

Vraag 8

Waarom is nieuws over komkommers geen ‘komkommertijdbericht’?

Het juiste antwoord bevat:

Soms is iets wat over komkommers te melden valt, toch wel echt nieuws en geen opvulling omdat het ‘komkommertijd’ is.

Vraag 9

Welke definitie van ‘komkommertijd’ heeft de voorkeur van de presentatrice? Leg je antwoord uit.

Het juiste antwoord bevat:

Die van Van Dale (vakantietijd), want ook in de zomermaanden kunnen grote nieuwsgebeurtenissen plaatsvinden. Het is dus niet altijd een periode zonder nieuws.

Vraag 10

Wat is het doel van dit fragment?

Het juiste antwoord bevat:

Informeren

Opdracht 2

Opdracht 2 in je les boek

Lees de vragen. Bekijk daarna het fragment van NOS Stories.

1. Vul het onderwerp van het fragment in één woord in.

2. Welke drie deelonderwerpen komen aan de orde?

3. Waarom moet je de video een ‘duimpje omhoog’ geven volgens de presentator?

4. Waarvan zijn de video’s van jongeren voorbeelden?

5 .Volgens de presentatrice mogen instructeurs hun telefoon gebruiken tijdens de les. Wat vind jij hiervan? Leg je antwoord uit.

6. Wanneer moet je controleren of een rijinstructeur bevoegd is?

7. Hoe moet je controleren of een rijinstructeur bevoegd is?

8. Waarom is het voor jou een probleem als jouw rijinstructeur geen bevoegdheid heeft?

9. Vul in één zin de belangrijkste informatie uit het fragment in.

10. Wat is het doel van het fragment?

11. Is de informatie in het fragment betrouwbaar? Leg je antwoord uit.

Beantwoord nu de vragen van opdracht 2

1. Vul het onderwerp van het fragment in één woord in.

2. Welke drie deelonderwerpen komen aan de orde?

3. Waarom moet je de video een ‘duimpje omhoog’ geven volgens de presentator?

4. Waarvan zijn de video’s van jongeren voorbeelden?

5 .Volgens de presentatrice mogen instructeurs hun telefoon gebruiken tijdens de les. Wat vind jij hiervan? Leg je antwoord uit.

6. Wanneer moet je controleren of een rijinstructeur bevoegd is?

7. Hoe moet je controleren of een rijinstructeur bevoegd is?

8. Waarom is het voor jou een probleem als jouw rijinstructeur geen bevoegdheid heeft?

9. Vul in één zin de belangrijkste informatie uit het fragment in.

10. Wat is het doel van het fragment?

11. Is de informatie in het fragment betrouwbaar?  Leg je antwoord uit.

Opdracht 2 in je les boek

1. Vul het onderwerp van het fragment in één woord in.

 Rijscholen

2. Welke drie deelonderwerpen komen aan de orde?

 Rijlessen / rijexamen / wat er mis kan gaan

3. Waarom moet je de video een ‘duimpje omhoog’ geven volgens de presentator?

 Omdat je door deze video straks precies weet hoe rijscholen je oplichten en wat jij ertegen kunt doen. Als je 

4. Waarvan zijn de video’s van jongeren voorbeelden?

 Klachten over rijinstructeurs

5. Volgens de presentatrice mogen instructeurs hun telefoon gebruiken tijdens de les. Wat vind jij hiervan? Leg je antwoord uit.

 Eigen antwoord, bijvoorbeeld:

- goed, want zolang hij niet met zijn handen hoeft te sturen, kan hij best bellen.

- slecht, want als hij met zijn telefoon bezig is, kan hij niet goed opletten hoe de leerling rijdt.

Opdracht 2 in je les boek

6. Wanneer moet je controleren of een rijinstructeur bevoegd is?

Voordat je met je rijlessen begint.

7. Hoe moet je controleren of een rijinstructeur bevoegd is?

Je moet naar het pasje van de instructeur vragen / de instructeur opzoeken op een speciale website

8. Waarom is het voor jou een probleem als jouw rijinstructeur geen bevoegdheid heeft?

Je bent dan strafbaar, want jij wordt dan gezien als de bestuurder, terwijl je geen rijbewijs hebt.

9. Vul in één zin de belangrijkste informatie uit het fragment in.

Er bestaan veel slechte en onbevoegde rijinstructeurs, dus je moet van tevoren informatie inwinnen over de rijschool of instructeur.

10. Wat is het doel van het fragment?

Tot handelen aanzetten / waarschuwen

11. Is de informatie in het fragment betrouwbaar? Leg je antwoord uit.

Ja, er worden deskundigen aan het woord gelaten, de presentatoren vermelden hun bronnen (een enquête onder 5000 personen). De rijscholen krijgen alleen niet de kans hun kant van het verhaal te vertellen.

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• kun je benoemen wat kritisch kijken en luisteren inhoudt;
• heb je geoefend met kritisch kijken en luisteren.

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

Ik kan benoemen wat kritisch kijken en luisteren inhoudt.

😒🙁😐🙂😃

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter? Hoe ga je dat verbeteren?

Feedback
Wat vond je fijn/goed aan deze les?
Wat zou je liever anders zien?