11. Examen, quizronde deel II

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

De planning van vandaag

Informatie over het examen Schrijven. 

Check je schoolmail.

Het examenbureau heeft je de ins & outs gemaild over dat examen.

Het examen schrijven 3F

• Dit examen maak je op school, op een computer ZONDER autocorrect.
  
• Je krijgt 2 schrijfopdrachten (bijv. een zakelijke brief, zakelijke e-mail, artikel, ingezonden brief, onderzoeksartikel, uitnodiging, sollicitatiebrief, klachtenbrief) ► zie jouw Schrijfdossier van het eerste jaar. 
• Je krijgt 60 minuten de tijd voor het examen (tenzij je recht hebt op toetstijdverlenging, bijv. i.v.m. dyslexie)

Iedereen heeft woensdag 20 december het examen Schrijven (Nederlands) in L238, van 09:30 - 10:30 (heb je dyslexie en weet het examenbureau dat ook, dan krijg je 15 minuten extra)

Beoordeling van het examen schrijven

Is de tekst leesbaar? Is de opdracht voldaan?

1. Samenhang
2. Afstemming op doel
3. Afstemming op publiek
4. Woordenschat en woordgebruik
5. Spelling, interpunctie en grammatica
6. Leesbaarheid

Heb je alle onderdelen op het niveau van jouw opleiding uitgewerkt, dan scoor je een 6,0. 

Beoordeling uitwerking opdracht

Als je alle onderdelen op niveau uitwerkt, scoor je een 6,0.

Heb je één onderdeel onvoldoende, dan heb je een 5,4

Heb je twee onderdelen onvoldoende, dan heb je een 4,8

Heb je drie onderdelen onvoldoende, dan heb je een 3,6

Het onderdeel is onvoldoende uitgewerkt

Het onderdeel is op niveau uitgewerkt

Het onderdeel is boven niveau uitgewerkt

1.  SAMENHANG

De tekst is verdeeld in een inleiding, kern en slot.

De tekst is logisch - niet van de hak op de tak. 

Het verband tussen de verschillende zinnen en alinea's is duidelijk door:

• Signaalwoorden (omdat, hoewel, desondanks, toch, maar, ...)
• Correcte verwijswoorden (Het meisje dat; de jongen die; mijn zusje dat)

2. AFSTEMMING OP DOEL

Je kunt in je tekst verschillende tekstsoorten combineren, zoals informeren, overtuigen en activeren:

• Zo is het doel van een sollicitatiebrief dat je de lezer overtuigt dat jij een geschikte kandidaat bent.
• Je informeert de lezer over jouw achtergrond en keuze voor de baan.
• Jouw doel is om uitgenodigd te worden voor een sollicitatiegesprek of in ieder geval om een reactie te ontvangen op jouw brief. 

3. AFSTEMMING OP PUBLIEK

Je kunt schrijven voor een bekend en algemeen publiek.

Je past het taalgebruik toe dat past bij de opdracht. 

• Spreek consequent aan met 'u' en 'uw' of 'je' en 'jouw'.
• Begin sollicitatiebrieven met 'Geachte heer / mevrouw,'
• Je mag tegenwoordig eindigen met 'Hoogachtend,' maar ook met 'Met vriendelijke groet,' 
• Is de tekst, een artikel bijvoorbeeld, voor studenten bedoeld? Dan mag je wat informeler zijn. 'Beste student,' 'Hoi allemaal,' en eindigend met 'Tot een volgende keer!'. Zelfs 'Groetjes,' mag. 

4. WOORDGEBRUIK EN WOORDENSCHAT

• Je gebruikt woorden in de goede betekenis
  
• Je gebruikt de juiste lidwoorden (de / het) 
• Je gebruikt de goede voorzetsels in je zinnen
• Je wisselt af in je woordkeuze, niet elke keer 'ook' 'en toen en toen'. 

Tip:

Gebruik alleen woorden waar je de betekenis van kent.

5. SPELLING

1. Let op het gebruik van hoofdletters aan het begin van een zin, bij namen, bij plaatsen en bij talen. Ook de naam van jouw opleiding heeft een hoofdletter. Jouw beroep weer niet. NB: Zone.college
   
   
2. In het Nederlands schrijf je veel woorden aan elkaar. Er is een trucje voor zo'n samenstelling. Zet stage dag in het meervoud - wat krijg je dan?
   
   
3. Controleer in je tekst alle werkwoorden die eindigen op een 't' of een 'd':
   Vervang deze werkwoorden eventueel door 'lopen', zodat je goed kunt horen op welke letter het werkwoord moet eindigen. 

6. LEESBAARHEID

• Je tekst is verdeeld in alinea's (in een artikel met tussenkopjes); 
• Je gebruikt op de goede plaatsen witregels tussen de alinea's, dus aan het eind van een alinea;
• Als je een artikel of betoog schrijft, dan staat daar een titel boven;
• Als je een zakelijke brief schrijft, dan zorg je dat je de briefconventies
   allemaal correct toepast!
  

Wil je je voorbereiden, dan kan dat door te weten wanneer je welke briefconventies toepast en hoe ze eruit zien.  → zie schrijfdossier jaar 1.

TIPS

Lees je zinnen goed na en probeer te 'horen' of de zin klopt.
Als je het idee hebt dat het raar klinkt, moet je de zin anders formuleren.

Iedere zin bevat minimaal één werkwoord (de persoonsvorm) en een onderwerp.

Een zin eindigt of heeft een komma, waar je een pauze hoort als je de zin zou oplezen.

Tot slot

- schrijf in de alinea's de zinnen achter elkaar door. Met een witregel eindig je een alinea. 

- In het Nederlands gebruik je kleine letters voor de dagen en maanden.

- ken je synoniemen: ook → tevens. Toen → daarna, vervolgens.

Hetzelfde geldt voor signaalwoorden: wissel af. 

- Zet je signaalwoorden in het midden van de zin, niet aan het begin.

- 'Hun' als onderwerp is een megafout. Begin je zin met 'zij'. Middenin de zin gebruik je een voorzetsel + hen. Hun is bezittelijk: dat is hun opleiding. Hun fiets.

HAAL EVEN ADEM

We gaan verder met algemene weetjes, de voortzetting van de vorige keer. 

WAT?

Wanneer gebruik je nu 'wat'? Gelukkig niet zo vaak: 

→ wat verwijst naar het vorige deel van de zin, zoals hier: 

'De hele vakantie viel in het water, wat teleurstellend was'. 

→ wat gebruik je na een overtreffende trap:

'Het ergste wat mij kan overkomen'; 

'Het allermooiste wat ik ooit gezien heb'. 

→ wat verwijst naar iets onbepaalds, iets niet-specifieks:

'Alles wat ik had'. 'Iets wat ik had'.

'De VS (kampen) met een hoge werkloosheid.'

UITLEG

'De VS kampt met hoge werkloosheid.' 

'De VS' is een afkorting en die staat altijd in het enkelvoud. 

Schrijf je de afkorting voluit, dan is het duidelijk meervoud: 'De Verenigde Staten kampen met hoge werkloosheid.' 'De Nederlandse Spoorwegen hebben last van blad op de rails.'

Sommige woorden staan altijd in meervoud. Dan is het een verzamelnaam zoals dat heet, zoals bij politie, jeugd, vee, familie.  

Let op: zie je [de politieman] en [het familielid]? Dan is dat enkelvoud.

NA OF NAAR?

Ook zo lastig. 

Wanneer schrijf je 'na' en wanneer 'naar'?

Na het eten of naar het eten

Na Frankrijk of naar Frankrijk

Is daar een regel voor te bedenken? 

 

'... aanleiding van het voorval, schrijf ik u deze brief.'

1. naar
2. na

NAAR AANLEIDING VAN

Dit is een vaste uitdrukking, net als het zinnetje 'met andere woorden'. Het heeft ook een eigen afkorting: n.a.v. 

[naar] → een richting 

[na] → een tijd

Naar aanleiding van: je geeft een richting, je wijst naar de aanleiding. 

VERSCHIL spreek- en schrijftaal

Waarom is spreektaal niet gelijk aan schrijftaal?

Ik wou, wij wouden (neen)

Me fiets... (neen)

Hun hebben... (neen)

goeie (neen)

Maar eerst... het belang van goed formuleren

(Arjen Lubach in Meppel)

In opkomst zijn oudere drinkers, zij hebben de neiging elke dag te drinken.

Goed of fout? 

UITLEG

'In opkomst zijn oudere drinkers, zij hebben de neiging elke dag te drinken.'

• Fout: Je gaat namelijk nieuwe informatie geven. Daar hoort een nieuwe zin bij. Het is daarom beter leesbaar met een punt na 'drinkers'. 

'In opkomst zijn oudere drinkers. Zij hebben de neiging elke dag te drinken.'

EINDE VAN DE LES