3V aaneenschrijven taaltoets

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Pak je leesboek en ga lezen 

(11 februari boek uit) 

Leerdoel deze week

• Gezamenlijk boek (in groepjes) lezen
• Taal: aaneenschrijven 
• Literaire mindmap 

=> Taaltoets: wwspelling, leestekens, samenstellingen, gramm (hoofd-/bijzinnen, etc.)

 

Mindmap

Literaire mindmap 

• op A3-papier, geschreven en evt. erbij getekend
• overzichtelijk geheel waarover je boek gaat aan de hand van geleerde literaire begrippen
• rechts: personages, tijd, ruimte, perspectief, plot

• links: stijl, motieven (leidmotieven/symbolen en abstracte motieven), thema/hoofdgedachte
• vertakt: chronologie, open plekken, hamvraag, etc.
• Zie Teams -> bestanden -> literatuur -> mindmap 

Stijl

De arts kwam te laat, omdat hij file had.

1. Hoofdzin + bijzin
2. Bijzin + hoofdzin

Onder- en nevenschikking

1. Hoort bij samengestelde zinnen
2. Leidt het voegwoord een bijzin in? Dan is deze zin ondergeschikt (aan de hoofdzin)
3. Voorbeeld 1: De arts kwam te laat, omdat hij file had. 
4. De arts kwam te laat (HZ), omdat (VW) hij file had (BZ). 
5. omdat (VW) hij file had (BZ) = ondergeschikt

De arts kwam te laat, want hij had file en er lag sneeuw op de weg

1. HZ+HZ+BZ
2. HZ+HZ+HZ
3. HZ+BZ+HZ
4. BZ+HZ+BZ

Onder- en nevenschikking (2)

1. Voorbeeld 2: De arts kwam te laat, want hij had file en er lag sneeuw op de weg. 
2. De arts kwam te laat (HZ), want (VW) hij had file (HZ) en er lag sneeuw op de weg (HZ). 
3. want (VW) hij had file (HZ) en er lag sneeuw op de weg (HZ) = nevengeschikt aan de hoofdzin. 
4. Let op: twee bijzinnen zijn onderling nevengeschikt, maar beide ondergeschikt aan de hoofdzin. 

Aaneenschrijven van samenstellingen

Er (hier, daar, waar) + voorzetsel

• ernaar, daardoor, hierlangs: in principe aan elkaar 
• maar: los schrijven als vz deel is van een splitsbaar werkwoord, bijv: 
• voorlezen => wie leest er voor? 
• en ook: los schrijven als het vz bij een ander zinsdeel hoort, bijv:
• Hij zat achter in de auto. ('in' hoort bij 'in de auto')
• Hij zat achterin. ('in' hoort niet bij een ander zinsdeel)

Leg het boek maar (boven + op)

1. bovenop
2. boven op

Spring maar (achter + op) de fiets.

1. achterop
2. achter op

Ik denk (hier + over + na).

1. hierover na
2. hieroverna
3. hier overna

Leg het boek maar (boven + op) de stapel.

1. bovenop
2. boven op

Ik loop (er + achter + aan).

1. erachter aan
2. erachteraan
3. er achteraan

Samenstellingen met tussen-n en tussen-s

• Tussen-s als je 'm hoort:  'dorpsplein'  dus ook 'dorpsstraat'
  
• Tussen-n als het eerste deel van de samenstelling een zn is met meervoud op -en: fietsenrek, boekenkast
• Geen tussen-n: 
• als het eerste woord geen meervoud heeft: tarwegras, gerstebier
• als het eerste woord een mv heeft op -s of op -en én s: gedachte => gedachtes of gedachten => dus: gedachtesprong ziekte=> ziekten of ziektes => dus: ziektekiem

Samenstellingen met tussen-n en tussen-s (2)

• Geen tussen-n: 
• als het eerste woord een bijv.nw is met versterkende functie: beregezellig, boordevol
• als het eerste deel géén zelfst.nw is: spinnewiel, blindedarm
• als het iets unieks betreft: zonnestraal (we zien maar één zon)
• als het een 'versteende samenstelling' is (een samenstelling waarin we de betekenis van de losse onderdelen niet meer herkennen): bakkebaard, bolleboos, dageraad

omgang + regeling

1. omgangregeling
2. omgangsregeling

beroep + speler

1. beroepspeler
2. beroepsspeler

protest + stem

1. proteststem
2. protestsstem

tarwe + brood

1. tarwebrood
2. tarwenbrood

Aap + rots

1. apenrots
2. aperots

Aap + trots

1. apetrots
2. apentrots

Zelfstandig werken

1. Talent online: opdracht 3 en 8 van paragraaf 5.9
2. Oefenen met aan elkaar of los:  https://www.onlineexambuilder.com/nl/doe-de-er-hier-daar-waar-voorzetsel-s-test-tien-vragen/exam-291068?PHPSESSID=new 
3. oefenen met samenstellingen: https://www.onlineexambuilder.com/nl/doe-de-meerledigesamenstellingtest-tien-vragen/exam-535216?PHPSESSID=new
4. oefenen met leestekens: Talent online paragraaf 1.9 opdracht 1 t/m 6 uit de Test jezelf