Religie en cultuur 7

• Filosofie
• HBO
• Studiejaar 3

Religie en cultuur 7

The holy and the sacred

Asjera's terugkeer

Waarom denk je dat de 81-jarige vrouw de beeldjes heeft vertrapt?

Hoe waardeer je dit?

Asjera's terugkeer

Wat vind je van de analyse van Alain Verheij?

Asjera's terugkeer

Leerdoel

 Ik kan het onderscheid benoemen en toepassen tussen oorspronkelijke en afgeleide heiligheid.

Ik heb voldoende handvatten om een onderwerp kiezen voor mijn essay over een conflict tussen religie en cultuur.

Rudolf Otto

1869-1937

schrijver van Das Heilige (1917)

(The Idea of the Holy)

Het heilige volgens Otto

• fenomenologische analyse
• het numineuze: reëel, eeuwigdurend, werkzaam
• overdonderend (vgl. ouder Engels "awful majesty")
• onweerspreekbaar, innerlijk verplichtend ("compelling")
• onvergelijkelijk, subliem
• mysterium tremendum et fascinans

Het heilige

• onbeheersbaar
• onherhaalbaar
• ontoegankelijk

Vraag

Hoe verhoudt het heilige zich tot cultuur?

"Petrus nam het woord en zei tegen Jezus: Rabbi, het is goed dat wij hier zijn; laten we drie tenten maken, een voor U, een voor Mozes en een voor Elia." (Mc. 9,5)

Mircea Eliade

1907, Boekarest-1986, Chicago

schrijver van Le Sacré et le Profane (1957)

(The Sacred and the Profane)

Het heilige volgens Eliade

• hoe de brug te slaan naar de sfeer van het heilige?
• chronos vs. kairos
• ritueel verbindt huidige tijd met de oorsprongstijd
• eten, werk, seksualiteit kunnen sacraal worden beleefd
• schepping van een heiligdom / schepping van de wereld
• begrenzing en structuur

Het heilige

gelokaliseerd in plaats en tijd

in principe bereikbaar

kwetsbaarder dan het lijkt

Fysieke ontheiliging

Innerlijke ont-waardiging

Verlies van het heilige

• fysiek: aanval op "the holy" via "the sacred"
• "the holy" en "the sacred" liggen in elkaars verlengde
• innerlijk: ervaren kloof tussen "the holy" en "the sacred"
• kan leiden tot een aanval op "the sacred"
  in naam van "the holy"

"The sacred" als openheid voor "the holy"

"For our “services” both in their conduct and in our power to participate, are merely attempts at worship ... Our own most sacred rites, as they actually occur in human experience, are, like the tuning [of an orchestra], promise, not performance. Hence, like the tuning, they may have in them much duty and little delight; or none. But the duty exists for the delight. When we carry out our “religious duties” we are like people digging channels in a waterless land, in order that when at last the water comes, it may find them ready."

(C.S. Lewis, Reflections on the Psalms)

Conflict religie/cultuur

Heeft de les van vandaag handvatten gegeven

voor het uitvoeren van de opdracht?