1.1 De moderne massasamenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Programma:

- Welkom

- Dit jaar + planning

- Nieuw boek + aanpak

- Leerdoelen

- Introductie

- 1. 1 De moderne massasamenleving + filmfragment

- Opdrachten

- Afsluiting

Dit jaar

Onderwerpen:

- Eerste Wereldoorlog

- Sovjet-Unie

- Tweede Wereldoorlog

- Koude Oorlog

- De wereld buiten Europa

Dit jaar altijd bij je: tekst- en werkboek + (aantekeningen)schrift.

Regels

- Telefoon in telefoontas!

- Niet praten wanneer de docent aan het woord is.
- Vinger opsteken als je wat wil zeggen/wil vragen.
- Laat je medeleerlingen uitpraten.
- Heb respect voor elkaar.
- Vraag wanneer je iets niet begrijpt!
- Huiswerk wordt netjes gemaakt.

- Zelfstandig werken.

- Kom gewoon op tijd.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat kenmerkend is voor een moderne massasamenleving.
• Je kunt beschrijven welke ontwikkeling de Europese industrie rond 1900 doormaakte.
• Je kunt enkele belangrijke sociale en culturele veranderingen rond 1900 noemen.

Industriële Revolutie

1750-1900

• Door de komst van de machines verandert de manier waarop mensen produceren: van handmatig naar machinaal
• De verandering noemen we de Industriële Revolutie

Niet alleen de manier van produceren verandert enorm: ook de komst van stoomtreinen brengt grote veranderingen in het vervoer van mensen en goederen.

van kleinschalige handmatige productie in de huisnijverheid...

... naar grootschalige machinale productie in fabrieken

De twintigste eeuw duurt van

1. 1901 - 2000
2. 1801-1900
3. 1801 - 2000

Begin 1900 werkten de meeste mensen in de:

1. landbouw
2. handel
3. industrie
4. diensten

Wat is geen gevolg van het werk in de fabriek?

1. Veel mensen verhuizen naar de steden
2. Rondom fabrieken groeien de steden
3. er ontstaat een nieuwe klasse: de arbeiders
4. werken in de fabriek is een vooruitgang voor iedereen

Wat zijn volgens jou de verschillen tussen een stad uit 1900 en 2023?

Ontstaan van zware industrie

• Staalindustrie (Hoogovens, IJmuiden)

• Mijnbouw (steenkolenmijnen, Zuid-Limburg)

• Petrochemie (aardolie, Rotterdam/Nederlands-Indië)

Vervoer verandert

• Reizen wordt sneller en goedkoper (auto's worden goedkoper)

• Eerst elektrische trein rijdt in 1909 tussen Den Haag en Rotterdam

• Vliegen wordt steeds interessanter voor personen en goederen (Schiphol, 1916)

Communicatie

• Trein vervangt postkoets

• Brief wordt (soms) vervangen door telegrafie...

• ... en telefoon vervangt telegrafie

• De snelheid van het leven neemt toe en Nederland wordt meer een eenheid (de andere kant van het land is niet meer zo ver weg)

Elektriciteit

• Zorgde tussen 1860-1914 tot Tweede Industriele Revolutie (staal, spoorwegen, elektriciteit en chemicaliën)

• Belangrijke uitvinders die stroom populair hebben gemaakt: Thomas Edison en Nicolai Tesla

• Steeds meer huishoudelijke toepassingen

Steden veranderen

• Steden groeien enorm door werkgelenheid: arbeiderswijken

• Stadsmuren worden weggehaald

• Nieuwe dingen vragen aanpassingen: verharde wegen, stoep en trambanen

Bevolking groeit

• Besmettelijke ziektes kunnen beter worden aangepakt

• Betere riolering en watervoorziening

• Betere medicijnen
  

• Nieuwe manier van bouwen zorgt voor meer ruimte (afbraak stadsmuren)

• 
  

De verdeling van de beroepsbevolking 

in Nederland in sectoren.

Meer producten, andere winkels

Lees de zinnen hieronder over de veranderingen in het leven van mensen.

Welke zin is juist?

1. Mensen waren veel meer tijd kwijt door alle nieuwe communicatiemiddelen.
2. Mensen gingen zich Groninger of Amsterdammer voelen in plaats van Nederlander
3. De spoorwegen bevorderden de eenheid in Nederland.
4. Er werd veel minder gereisd.

La Belle Epoque

Fin de Siècle

La Belle Epoque vs Fin de siècle

La Belle Epoque: We gaan een prachtige tijd tegemoet, dankzij alle vooruitgang.

Fin de Siècle: De tijd die we kenden is voorbij, we gaan een grimmige tijd tegemoet.

Negatief of positief?

1. Veel mensen keken optimistisch naar de toekomst.

2. Een groot deel van het volk leefde in armoede.

3. Er werden veel nieuwe uitvindingen gedaan.

4. Mensen werden gemiddeld ouder, omdat dokters meer ziekten konden genezen.

5. Er kwamen sociale wetten om het leven van de arbeiders te verbeteren.

6. De overheid probeerde door middel van voorlichting de hygiëne en de volksgezondheid te verbeteren.

Welke veranderingen traden op vanaf de 19e eeuw + gevolgen

Wat is GEEN kenmerk van een moderne massasamenleving

1. Groot deel bevolking leeft in steden
2. Mensen zijn eenvoudig te bereiken door bijv. televisie
3. Groot deel van de bevolking is arm
4. Mensen en goederen kunnen snel verplaatst worden

Zelfstandig werken

VWO

Wat? Maken opdrachten paragraaf 1

Inhoud paragraaf: pagina 20 t/m 23
Opdrachten: pagina 24 & 25 

Opdracht:  4, 5, 8, 9, 10, 13, 14
Hoe? In stilte! 
Hoe lang? Rest van de les.
Hulp? Je mag de docent vragen stellen.
Klaar?  Lezen paragraaf 2

Zelfstandig werken

Havo

Wat? Maken opdrachten paragraaf 1

Inhoud paragraaf: pagina 20 t/m 23

Opdrachten: pagina 24 & 25 

Opdracht: 4 t/m 13

Hoe? In stilte! 

Hoe lang? Rest van de les.

Hulp? Je mag de docent vragen stellen.

Klaar? Lezen paragraaf 2

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat kenmerkend is voor een moderne massasamenleving.
• Je kunt beschrijven welke ontwikkeling de Europese industrie rond 1900 doormaakte.
• Je kunt enkele belangrijke sociale en culturele veranderingen rond 1900 noemen.