4. Bidden, vechten, werken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 4 Monniken en Ridders

                   Vroege middeleeuwen   500 - 1000 n.chr  (6e t/m 10e eeuw) 

 

Planning

Hoe viel het Romeinse rijk?
Monniken, ridders, koningen...

Maak juiste combinaties

Rome werd in twee delen verdeeld

De periode na het Romeinse Rijk

Tegenstanders van de Romeinen

Het West- en Oost Romeinse Rijk

De Germanen

De Middeleeuwen

De koning en zijn leenmannen

Blz. 86-89

Land te leen

• Koning van de Franken: Karel de Grote. Hij heeft land te leen!
• Geeft stukken land aan zijn edelen die dat stuk mochten besturen.
• Leenman, leenheer.. leenstelsel!
• Karel zelf reisde veel rond.

Karel moet wel rondreizen

Het Hofstelsel 

• Edelmannen hebben een eigen stuk land.
• Boeren gaven hun vrijheid in ruil voor bescherming van de heer.

Ridders: de soldaten van de koning of graaf.

Veel ridders hadden een tamme vogel: een  valk.

Muziek

Toelichting slide 10

Luister naar de middeleeuwse muziek en laat de leerlingen hierop dansen en bewegen. Dat kan alleen of in duo's. Geef tijdens het dansen opdrachten als:

• loop als een ridder
• dans als een jonkvrouw
• ren als een paard

Laat leerlingen eventueel meespelen met eenvoudige ritme instrumentjes.

De koning en zijn leenmannen

Opdrachten blz. 86-89
Is huiswerk, kan ook tijdens kwt dus.

Nakijken op 28 maart.

Hoofdstuk 4.3 Monniken en Ridders

                   Vroege middeleeuwen   500 - 1000 n.chr  (6e t/m 10e eeuw) 

 

Een veilig huis

De eerste kastelen waren van hout en moesten bescherming bieden tegen aanvallen. 

Vaak werd een kasteel op een heuvel gebouwd, omdat je dan de vijand goed in de gaten kon houden. 

Het kasteel

In de vroege middeleeuwen moest een kasteel een veilige plek zijn.

Kastelen waren eenvoudig ingericht. Er waren nog geen glazen ramen, dus in de winter was het er erg koud. 

Er woonden en werkten veel mensen in en om het kasteel.

Het kasteel was niet meer dan een versterkte wachttoren. Hier woonde de leenheer als er gevaar was.

Het gebied buiten het domein bestond uit de grond van de vrije boeren en de woeste gronden zoals bossen.

De vrije boeren moesten tijdens een oorlog wél meevechten met de leenheer. De wapenuitrusting moesten ze dan zelf betalen.

De akkers van de leenheer werden bewerkt door horigen. Er waren akkers waarbij de volledige opbrengst naar de heer ging, en er waren akkers waarbij een deel van de opbrengst voor de horige boeren was.

De grote boerderij (hoeve) is van de leenheer. Hier woonde de leenheer als er geen gevaar was. De opbrengsten van zijn akkers werd in schuren opgeslagen. In woningen naast de boerderij woonden de horige boeren als er gevaar dreigde, zoals oorlog.

Bij het grote boerderij waren stallen voor de dieren en boomgaarden.

Horigen woonden in vredestijd buiten de veilige muren

Het domein was eigendom van de heer die daar met zijn horigen woonde. Het domein was een dorp dat helemaal voor zichzelf kon zorgen, zij hadden dus niemand anders nodig.

Op het domein waren de huizen van hout gemaakt. Het enige gebouw dat van steen gebouwd was, was de kerk. Geloof was voor de mensen in de middeleeuwen namelijk erg belangrijk en ik Europa was bijna iedereen christelijk.

Een domein bestond uit een grote boerderij/ houten toren waarin de leenman woonde. Daaromheen waren de huizen van de horigen en andere arbeiders. Om het domein was vaak een muur gebouwd met daaromheen weer een gracht, dit zorgde ervoor dat de bewonders zich veilig konden terugtrekken bij een aanval.
Buiten de muren was de landbouwgrond en graasden de dieren.

Veel plichten, weinig rechten

• Iedereen op het domein van de leenman hoorde bij het domein.
  
  De boeren werden horigen van de leenman: ze moesten gehoorzaam zijn en waren zijn eigendom.
  
• 
  
• Om op de grond van de leenman te  wonen, moest je pacht (belasting) betalen.
  
  
• De horigen waren ook verplicht om herendiensten (klusjes) te doen.
  
  
• Een horige moest overal toestemming voor vragen, ook om te trouwen.

Werken voor de graaf

• Werken op het land van de heer
• het onderhouden van wegen en hekken
• Kappen van bomen
• Vechten als soldaat