3. Internationale conflicten en samenwerking

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

§2.4 Samenwerking en conflict

Samenwerking

Samenwerking is het proces waarin individuen, groepen en/of staten relaties vormen om hun handelen op elkaar af te stemmen voor een gemeenschappelijk doel.

pagina 46

Samenwerking

Voorbeelden van antwoorden:

• compromisbereidheid
• onderling vertrouwen
• wederzijdse acceptatie

Conflict

Een situatie waarin individuen, groepen en/of staten elkaar tegenwerken om de eigen doelen te bereiken.

Zie pagina 104 in het lesboek van Seneca

Karl Marx (1818-1883)

Filosoof

Samuel Huntington (1927-2008)

Politicoloog

Confictbenadering van Marx en Huntington

Pagina 48

Photo credits S. Huntington:

Copyright World Economic Forum (www.weforum.org), swiss-image.ch/Photo by Photo by Peter Lauth - Samuel P. Huntington - World Economic Forum Annual Meeting Davos 2004

Sleep de denker naar de juiste opvatting

Conflict wordt veroorzaakt door materiële verschillen tussen de bezittende en de bezitlose klasse

Door sociale en culturele verschillen ontstaat conflict

Welke conflicten speler er momenteel in de wereld?

10. SOEDAN – POLITIEKE SPANNINGEN TE MIDDEN VAN DROOGTE EN CONFLICTEN

Soedan wordt in 2022 geconfronteerd met meerdere uitdagingen. De politieke onzekerheid zou de vredesinspanningen met gewapende groepen kunnen destabiliseren. De inflatie in Soedan schiet omhoog. Klimaatverandering zorgt voor overstromingen en regionale droogte. Voedselonzekerheid kan tot 6 miljoen mensen treffen.

9. SYRIË – ECONOMISCHE CRISIS VERERGERT EEN DECENNIUM VAN OORLOG

Bevolking: 21,7 miljoen

Afhankelijk van hulp: 14 miljoen

Ontheemden: 6,8 miljoen

Syrië kampt met de ergste economische crisis sinds de start van het conflict. Met recordniveaus van voedselonzekerheid en een enorme inflatie. Tegelijkertijd zorgt droogte in het noordoosten voor een tekort aan water voor miljoenen mensen en brengt het de al aangetaste gezondheids- en watersystemen in gevaar. Er is een blijvend risico dat een groot militair offensief zich richt op gebieden buiten de controle van de regering.

8. SOMALIË: HUMANITAIRE TOEGANG VERSLECHTERT TERWIJL DE BEHOEFTEN TOENEMEN

Bevolking: 16,4 miljoen

Afhankelijk van hulp: 7,7 miljoen

Ontheemden: 2,9 miljoen

Somalië behoort tot een van de meest kwetsbare en complexe humanitaire crises ter wereld. De kans op oplaaiend geweld is groot door escalerende politieke spanningen. Somalië behoort ook tot de top vijf van ontheemdingscrises. Overdraagbare ziekten zullen een risico blijven vormen, met name voor ontheemden en de armen in de steden. De droogte zal naar verwachting verslechteren.

7. MYANMAR: GEWELDDADIGE IMPASSE LAAT MILJOENEN MENSEN IN NOOD

Bevolking: 54,8 miljoen

Afhankelijk van hulp: 14,4 miljoen

Ontheemden: 5,2 miljoen

De militaire staatsgreep van 1 februari 2021 leidde tot grootschalige protesten en een cyclus van gewapende conflicten in Myanmar. In het hele land - maar met name in etnische minderheidsgebieden - heeft de staatsgreep tot aanzienlijke nieuwe ontheemding en humanitaire nood geleid. De economische gevolgen van deze instabiliteit, in combinatie met de gevolgen van corona, zullen naar verwachting in 2022 miljoenen mensen in armoede drijven.

6. DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO: GEMIXTE CRISIS VAN CONFLICT EN ZIEKTE

Bevolking: 92,4 miljoen

Afhankelijk van hulp: 27 miljoen

Ontheemden: 5,6 miljoen

Het oosten van de DR Congo kampt al ruim twintig jaar met gewapend conflict, voedseltekorten en epidemieën. Opeenvolgende ebola-uitbraken hebben het zwakke gezondheidssysteem onder druk gezet. In aanloop naar de verkiezingen van 2023, kunnen politieke spanningen in Kinshasa het toneel vormen voor gewelddadige confrontaties.

5. ZUID-SOEDAN: REGIONALE SPANNINGEN VERHOGEN RISICO'S

Bevolking: 11,4 miljoen

Afhankelijk van hulp: 8,4 miljoen

Ontheemden: 1,9 miljoen

In de tien jaar van onafhankelijkheid van Zuid-Soedan, werd het land gedurende die hele periode geteisterd door geweld. Hoewel het conflict niet zo erg is als in 2013-2014, waarschuwt het Wereldvoedselprogramma dat voedselonzekerheid het slechtst is sinds de onafhankelijkheid. Conflicten, klimaatverandering en corona verergeren de situatie.

4. NIGERIA: TOENEMENDE ONVEILIGHEID IN HET HELE LAND

Hoeveel mensen wonen er in Nigeria?

In Lagos, de snelst groeiende metropool van de wereld wonen meer dan 21 miljoen mensen

Boekentip!

3. JEMEN: TOENEMENDE IMPACT VAN EEN LANGDURIG CONFLICT

2. ETHIOPIË: EEN CASE STUDY IN KLIMAAT EN CONFLICT

1. AFGHANISTAN: DE CRISIS NA HET CONFLICT

Opdracht:

In tweetal kies je een van de bovenstaande conflicten uit en koppel je deze aan de theorie in hoofdstuk 3. 
In ieder geval benoem je:

1. op welk niveau speelt het conflict zich af?

2. welke vorm(en) heeft het conflict?

3. Welke gevolgen heeft het conflict?

4. Welke middelen worden door de internationale gemeenschap ingezet?

5. Hoe kijken de verschillende paradigma's naar het conflict?

6. Door wie en op welke manier wordt er samengewerkt door de internationale gemeenschap?
7. Welke machtsbronnen worden er ingezet? En op welke manier worden zij ingezet? 

Latent: 

niet zichtbaar, onder de oppervlakte

manifest:

zichtbaar, waarbij betrokken actoren conflict gedrag laten zien

Intrastatelijke conflicten

Conflicten binnen een staat, zoals een burgeroorlog.

Zie pagina 104 in het lesboek van Seneca

Interstatelijke conflicten

Conflicten tussen staten, zoals een oorlog.

Zie pagina 104 in het lesboek van Seneca

Vergelijkingen conflicten

Intrastatelijke conflicten

Interstatelijke conflicten

• Tenminste één van de partijen erkent de overheid niet
  
• Geen functionerende overheid met geweldsmonopolie
• Door toegenomen internationale interdependentie gevolgen voor de rest van de wereld

• Meestal geen gewelddadig karakter, maar worden meestal opgelost door overleg en onderhandelingen
• Naast overleg ook gebruik van diplomatieke druk, het bespelen van de internationale publieke opinie of soms economische sancties

Zie pagina 104 in het lesboek van Seneca

Gevolgen voor de wereld:

• Migratiestromen
• Dreiging van terrorisme
• Schending van de internationale mensenrechten

Maken

Opdrachten hoofdstuk 3