01 Stalen buis

• Installatietechniek
• MBO
• Studiejaar 1

Stalen buis

Boek buisbewerken C18 

blz 101 t/m 112

Lesdoel

aan het eind van deze les:

 

- Kan je de basis eigenschappen van staal omschrijven

- Kan je uitleggen waar stalen buis in de installatietechniek voor wordt gebruikt.

- Weet je hoe stalen buis kan worden gebruikt in de installatietechniek

nodig tijdens deze les: Boek, pen, papier. (telefoon of laptop op aangeven van de docent)

Stalen buis

ln de installatietechniek wordt stalen buis nog regelmatig toegepast.

Stalen buizen voor constructiedoeleinden vallen buiten beschouwing.

Stalen buis

Je kunt het gebruiken voor:

• gasleidingen;
  
• centrale- en vloerverwarming (gesloten systeem);
  
• koel- en perssystemen en
  
• hemelwaterafvoer.

Stalen buis

Staal is sterk en vindt toepassing als die sterkte nodig is.

Bijv. gesloten cv-systemen en ondergronds.

Eigenschappen van stalen buis

Staal is altijd een legering (mengsel) van ijzer, koolstof chroom en andere metalen. Het is zilver/grijs van

kleur.

De legering bepaalt de kwaliteit en eigenschappen. Zo kan staal heel sterk, hard en bros zijn of minder hard

en taai.

Soorten stalen buis

• Naadloze precisiebuis (zacht en zacht dunwandig);
  
• Naadloze draadbuis (half dikwandige buis);
  
• Dikwandige buis.
  

De verschillende soorten stalen buis zijn leverbaar in lengten van 5 tot 7 meter.

Precisiebuis

Precisiebuis kun je buigen met een buigtang en afkorten met een buizensnijder.

Precisiebuis

Verbinden doe je met knel-, klem- en perskoppelingen. 

Precisiebuis

gebruik je alleen voor CV, NIET voor gas of drinkwaterinstallaties!

Waarom mag je precisiebuis niet voor gas gebruiken?

Waarom mag je stalen buis niet voor drinkwater leidingen toepassen?

1. Stalen buis is giftig
2. Stalen buis corrodeert
3. Stalen buis is te zwaar voor drinkwaterleidingen
4. Stalen buizen zijn niet mooi

Hoe noemen we precisiebuis nog meer?

Draadbuis

Draadbuis buig je met een hydraulische buigpomp en kort je af met een zaag of afkortmachine. 

Draadbuis

Verbinden gaat door draad te snijden op de buiseinden en deze in een hulpstuk met inwendig schroefdraad te draaien (fitten). 

Draadbuis

 Draadbuis kun je ook aan elkaar lassen (eventueel met flenzen).

Waarom zou je flenzen toepassen?

Middellijnen 

Eigenschappen - levensduur

De levensduur van stalen buizen is afhankelijk van het materiaal zelf (de legering), de bescherming van de

buiswand, de omgeving waar de buis zich bevindt en het medium dat door de buis stroomt.

verzinken

Thermisch verzinken:

Bij thermisch verzinken wordt het materiaal ondergedompeld in een bad met vloeibaar zink.

Door een chemische reactie smelten zink en staal samen tot een legering.

elektrolytisch verzinken

Met behulp van elektrolyse worden zinkionen neergeslagen op het werkstuk. De deklaag die ontstaat is hard, glanzend en corrosiebestendig.

0

Eigenschappen - mechanisch

Staal is erg sterk, vooral de buizen met dikkere wanden zijn bestand tegen hoge en lage drukken en temperaturen.

Eigenschappen - thermisch

• De lineaire uitzettingscoëfficiënt van staal = O,O12 [mm/m C of K
• De warmtegeleidbaarheid van staal is 8 keer lager dan die van koper.
• Het brandgedrag van metaal is extreem slecht, hiermee bedoelen we dat   staal niet brandt.
  
• Dat is een groot voordeel bij gasleidingen van staal ten opzichte van   kunststof.

Produceren stalen buizen

Maak groepjes van twee en lees blz. 111 en 112 door

Tijd hiervoor: 10 minuten

Waaraan kun je een gelaste buis herkennen?

Welke twee vormen van productie ken je voor naadloze buizen?

Zelf doen!

Lees blz. 101 t/m 112 goed door.

Heb je dit gedaan ga je aan het werk in je werkboek.

Blz.173 mag je overslaan.