Katern 2, par 3: opbouw van de verzorgingsstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 3

2.3

Wederopbouw Nederland

vanaf 1945

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen op welke manier de verzorgingsstaat in Nederland na de Tweede Wereldoorlog werd opgebouwd.

Oorzaken

Crisis in de jaren ‘30 en de Tweede Wereldoorlog hadden in Nederland grote hoeveelheden mensen in de armoede gestort. Ook veel schade aan woningen en infrastructuur door WOII. 

Na afloop van WOII was het breed gedragen idee: Dit nooit meer! Wat betekent dat? 

Nooit meer honger, nooit meer armoede, nooit meer geen huis etc. Etc. Etc. 

Hoe herstelde NL na de oorlog?

• Afspraken over lonen en prijzen: geleide loonpolitiek
  
• opbouw industrie
• Hulp vanuit VS: Marshallplan
• mechanisatie landbouw
• babyboom

Mentaliteit jaren '50

• Hard werken en heel zuinig zijn! Sparen erg belangrijk

• gehoorzaam zijn aan je ouders

• gezin is belangrijk, rolverdeling man/vrouw ligt vast

Het gezin

• Het leven van de meeste mensen speelde zich af in het gezin.
• De rollen waren duidelijk: vader, moeder en (veel) kinderen
• Vader was de baas, moeder de huisvrouw, kinderen gehoorzaam
• Echtscheidingen kwamen maar weinig voor (vrouwen hadden vaak geen eigen inkomen)
• Het leven was zuinig en vrije tijd werd thuis doorgebracht

Politiek in de jaren '50-> opbouw verzorginsstaat

Wat is een verzorgingsstaat?

• Een staat waarin de overheid voor de inwoners zorgt: 
• 'Van de wieg tot het graf'
• Bijvoorbeeld met: uitkeringen, leningen, subsidies en zorg


• Maar ook als het gaat om de volksgezondheid
• Deze verzorgingsstaat is vastgelegd in een heleboel sociale wetten

Willem Drees

Willem Drees (PvdA) was tussen 1948 en 1958 minister-president. Hij leidde verschillende kabinetten van de rooms-rode coalitie, een combinatie van PvdA, KVP en wat kleinere partijen. 

In die periode werd langzaam de verzorgingsstaat opgebouwd, met de komst van wetten zoals de Algemene Ouderdomswet (AOW, 1957)

'Vadertje Drees' wordt dan ook wel gezien als de grote man achter

de verzorgingsstaat, hoewel sommige wetten niet eens door hem zijn bedacht.

Opbouw van de verzorgingsstaat

• Onder het bestuur van Willem Drees werden er veel sociale wetten doorgevoerd
  
  
• Zo kregen 65-plussers voortaan een ouderdomsuitkering: de AOW
  
  
• Door al die sociale wetten onstond er een sociale zekerheid
•  Solidariteit

Liever kijken in plaats van lezen? 

Dan zijn hier de filmpjes...!

Wat waren de redenen voor het opbouwen van de verzorgingsstaat in Nederland?

1. tegengaan antidemocratische stromingen
2. veel armen in Nederland
3. vernederende behandeling werklozen
4. mensen hadden meer zorg nodig

Volksverzekeringen worden betaald door...

1. Iedere burger in Nederland
2. De overheid
3. Alle mensen die belasting betalen in Nederland

Wat is sociale zekerheid?

Sociale verzekeringen

Noem problemen van de verzorgingsstaat rond de jaren '70

Welke maatregel nam de overheid om de verzorgingsstaat te redden?

1. Controle op de uitkeringen
2. Geen uitkeringen meer aanbieden
3. Lagere uitkeringen